نقش مکملهای دارویی در سلامت مردم
مرزی میان دارو و مکملها وجود ندارد چرا که نقش مکملها در سلامت مردم بسیار مهم است و به دلیل اهمیت این موضوع، مکملها به مجموعه دارویی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت منتقل شد.
به گزارش مهر، در سالهای گذشته بازار داروهای ویتامینی در سیطره محصولات قاچاق و تقلبی بود. محصولاتی که بنا به گفته دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه متخصصان داخلی ایران عموما بدون اصالت و هویت بودند و خطر همواره در کمین مصرف کنندگان آنها بود.
محصولات قاچاق و تقلبی که فروشندگان آنها مدعی بودند در یک لحظه مشکل چاقی و لاغری افراد را برطرف می کنند، طاسی سر را از بین می برند، فشار خون را کنترل می کنند و کلسترول را به اندازه طبیعی آن باز می گردانند، قد را به اندازه دلخواه بلند و هزاران خاصیت خارق العاده دیگر دارند که در هیچ کلینیک و درمانگاه دیگری یافت نمی شود.
خوشبختانه در سال 1384 به لطف استراتژی هوشمندانه معاون وقت وزارت بهداشت و با ضابطه مند کردن واردات مکملهای غذایی و بهره گیری شایسته از پتانسیلهای بخش خصوصی، بسیاری از مشکلات مربوط به قاچاق تا میزان قابل توجهی محدود گردید.
چندی پیش دکتر رهبر مژدهی آذر، رئیس انجمن داروسازان ایران در رابطه با مکملهای غذایی اظهار داشت: در گذشته بسیاری از مکملهای غذایی به صورت قاچاق در مراکز غیر رسمی به مردم عرضه می شد ولی امروزه با تدابیر شایسته وزارت بهداشت، چند سالی است که موضوع مکملهای غذایی کاملا ضابطه مند شده است و مصرف کنندگان با اطمینان خاطر می توانند این فراورده ها را از داروخانه ها تهیه کنند.
این اقدام به موقع وزارت بهداشت موجب شد بیماران بتوانند با اطمینان خاطر به صحت و سلامت و اصالت این فراورده ها، اقدام به تهیه آنها از داروخانه ها کنند. چرا که امروزه مکملهای غذایی متعددی با نظر پزشکان و متخصصان برای افراد کم خون، بیماران مبتلا به دردهای مفصلی، بیماران قلبی و یا زنان باردار توصیه می شود و یا برای پیشگیری از برخی بیماریها نظیر پوکی استخوان نسخه می شوند.
دکتر سید علی کشاورز، مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این خصوص معتقد است که استفاده از مکملهای غذایی به منظور حفظ سلامتی بدن در هر سن و سال، بسیار ضروری و مفید خواهد بود. تامین نیازهای تغذیه ای ممکن است با یک رژیم غذایی معمول فراهم نشود که در این صورت، استفاده از مکملهای غذایی، بهترین انتخاب است. بعنوان مثال افرادی که رژیمهای غذایی نامتعادل دارند یا مصرف ماهی به میزان کافی در برنامه غذایی آنان وجود ندارد، باید مکملهای امگا 3 برای ایجاد تعادل تغذیه و حفظ سلامتی مصرف کنند.
وی همچنین معتقد است: افراد میانسال و سالمند بر حسب شرایط خاصی که با آن مواجه می شوند نیاز به انواع مکملها دارند. بعنوان مثال معده بعضی از افراد سالمندان قدرت تولید فاکتور ویتامین B12 را از دست می دهد.
دکتر احمد شیبانی، رئیس سازمان غذا و دارو در نشست چهارمین سال تشکیل اداره مکملهای غذایی که با حضور جمعی از تولید کنندگان و وارد کنندگان مکملهای غذایی برگزار شده بود، اظهار داشت: به عنوان یک کارشناس، مرزی میان دارو و مکملها قائل نیستیم چرا که نقش مکملها نیز در سلامت مردم بسیار مهم است و به دلیل اهمیت این موضوع، مکملها به مجموعه دارویی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت منتقل شد. انتقال بحث مکملها به اداره دارو، ارج نهادن به این محصول است چرا که این محصول مانند دارو با سلامت مردم در ارتباط است.
باید اذعان نمود جامعه ای که به دنبال امنیت غذا و دارو است، مسلما باید با زمینه سازی فعالیت بخش خصوصی مسیر دستیابی به این موضوع را هموار نماید. بهر حال مسلما اگر واردات قانونی و تحت نظارت دولت نتواند نیاز جامعه را مرتفع سازد، مصرف کنندگان به ناچار به سوی کالای قاچاق سوق داده می شوند و این موضوع علاوه بر آسیبهایی که ممکن است از ناحیه استفاده از کالای بی کیفیت و فاقد هویت به مصرف کننده وارد شود، دولت را نیز از حقوق قانونی خود نظیر حقوق گمرک و مالیات بی بهره خواهد کرد. بر پایه این باور و از آنجا که بهترین راه مقابله با پدیده شوم قاچاق، حمایت از واردات قانونی و ضابطه مند است، وظیفه حاکمیتی دولتها حکم می کند که از سیاستهای انقباضی خودداری نموده و ضمن گسترش زیرساختهای بازار رقابتی و قانونمند اجازه ندهند قاچاق، واردات قانونی و تحت نظارت را به مرز ورشکستگی کشاند.
دکتر محمد حسین سلطان زاده، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و متخصص نوزادان و کودکان معتقد است: استفاده از مکملهای غذایی در شرایطی که غذاهای عادی نتوانند تکمیل کننده نیازهای تغذیه ای فرد باشند، ضروری است. بنابراین باید از تمام امکانات و ظرفیتهای موجود در مسیر مقابله با ورود کالاهای قاچاق و تقلبی بهره برداری کرد و اجازه نداد که آرامش خاطر بیماران و متخصصان خدشه دار شود.
مسلما اگر به صورت هوشمندانه و دقیق به رفع فرایندهای تعلل آور و بازدارنده نظیر قیمت گذاری دستوری در این عرصه پرداخته نشود، این موضوع می تواند منجر به از دست رفتن همه دستاوردهای چند سال اخیر در مسیر ساماندهی بازار مکملهای غذایی شود.
در هر حال چنین به نظر می رسد که دست اندر کاران حوزه سلامت باید با اتخاذ یک رهیافت همه جانبه و جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی تامین کنندگان در پیچ و خمهای اداری بی مورد و کوتاه کردن مراحل رسیدگی به مسائل کاری و جلوگیری از تعللهای غیر کارشناسی و پرهیز از سیاستهای دستوری مدیریت قیمت، مسیر کاهش قیمت تمام شده کالاهای حوزه سلامت را تسهیل نمایند.
