معرفي رشته عمران از نگاه یک کارشناس ارشد
قبل از هر گونه تصميم در مورد انتخاب رشته تحصيلي، بايد جايگاه رشته هاي تحصيلي مورد نظر را در ذهن خود مشخص کنيد. يعني در درجهي اول با توانايي ها ، استعدادها و روحيه ي خود آشنايي پيدا کرده و با توجه به اين موارد انتظارات خود از يک رشتهي تحصيلي را مد نظر قرار دهيد. و در نهايت با بررسي دقيق ويژگي هاي هر رشته و نيز مشاوره با افراد با تجربه، رشته تحصيلي متناسب با شخصيت خود را انتخاب کنيد.
-
-
-
-
-
محبوبيت رشته:
بدون شک در 10 سال اخير رشتهي مهندسي عمران همواره جزء 4 رشتهي اول مورد علاقهي داوطلبين کنکور رياضي بوده و حتي در چند سال اخير پس از رشتهي تحصيلي برق، جزء پرطرفدارترين رشتههاي دانشگاهي مد نظرداوطلبين محسوب ميشود. بدون شک اين محبوبيت از ويژگي هاي منحصر به فرد اين رشتهي تحصيلي حکايت ميکند. از جمله مهم ترين اين ويژگيها ميتوان به موارد زير اشاره نمود:
o وجود بازار کار مناسب در شرايط فعلي و نياز به عمران و آباداني در بخشهاي مختلف کشور
o جذب مناسب و سريع به بازار کار (حتي با مدرک کارشناسي)
o تنوع بسيار زياد کارهاي مرتبط به رشته تحصيلي عمران و در نتيجه جذب افراد با سلايق متفاوت
o تجربي بودن بسياري از مشاغل مرتبط با اين رشته تحصيلي
o عيني بودن بسياري از مطالب درسي و وجود واحدهاي عملي متنوع
o سطح دشواري متوسط درس هاي ارايه شده در هر مقطع
o فراهم بودن امکان تحصيل در مقاطع بالاتر به صورت تخصصي در داخل و خارج از کشور در صورت علاقه
o تنوع رشتههاي تحصيلي موجود در مقطع کارشناسي ارشد
در بالا تنها برخي از ويژگيهاي عمومي رشتهي تحصيلي مهندسي عمران را برشمارديم. مجددا ياد آور ميشوم تمامي موارد فوق تنها در صورتي تحقق خواهند يافت که ورود به اين رشته از روي علاقه مندي با پشتوانه ي وجود توانايي هاي لازم صورت گيرد.
-
تنوع دروس دانشگاهي:
کليات واحدهاي درسي در مقطع کارشناسي به اين صورت است که در طور معمول بايد در هشت الي نه ترم تحصيلي تعداد 142 واحد درسي را گذراند. تنوع درسي اين واحد ها به شرح زير است:
ü 22 واحد دروس عمومي (از جمله ادبيات فارسي، زبان عمومي، زبان تخصصي، انديشهي اسلامي، انقلاب اسلامي و ....) که اين دروس تقريبا بين تمام رشتههاي تحصيلي مشترک بوده و از اين نظر تفاوت خاصي ميان رشتهها وجود ندارد.
ü 27 واحد دروس پايه (از جمله رياضي 1 ، رياضي 2، آمار و احتمالات، معادلات ديفرانسيل، فيزيک1 و آزمايشگاه و ...) اين دروس نيز بين بسياري از رشته هاي مهندسي مشترک ميباشند ولي به طور مثال رياضيات مهندسي که جزء واحدهاي درسي ساير رشتهها ميباشد در واحدهاي تحصيلي رشته عمران قرار ندارد.
ü 86 واحد دروس اصلي و تخصصي الزامي که انتخاب اين واحدها در طي دورهي تحصيلي اجباري ميباشد و اين دروس هستند که تمايز اصلي را ميان رشتهي تحصيلي عمران و ساير گرايش ها ايجاد ميکنند. اين واحدها از تنوع بسيار زيادي برخوردارد بوده به طوري که برخي آزاميشگاهي و برخي نيز تئوري ميباشند. اين دروس از طيف هاي زير برخوردارند.
o واحدهايي که مربوط سازه و ساختمان مي باشند: اين طيف بسياري از دروس تخصصي را در بر ميگيرد و عموم مردم با توجه به همين مورد رشتهي تحصيلي عمران را تنها محدود به ساختمان سازي و سازه تصور ميکنند. از جملهي اين دروس ميتوان به استاتيک، مقاومت مصالح،تحليل سازه ها، فولاد1و2، بتن1و2، مصالح ساختماني، تکنولوژي بتن، متره و برآورد، پي و زلزله و ... برخي از مهمترين اين موارد ميباشند که مبناي اصلي گرايش سازه و زلزله در مقطع کارشناسي ارشد را شکل ميدهند.
- واحدهايي که مربوط به مهندسي خاک مي شوند: واحدهاي درسي از جمله زمين شناسي، مکانيک خاک، مهندسي پي و فنداسيون، آزمايشگاه مکانيک خاک و ... که مبناي اصلي گرايش خاک در مقطع کارشناسي ارشد را شکل ميدهند.
- واحدهاي درسي مربوط به مهندسي آب: واحدهاي درسي از جمله مکانيک سيالات، هيدروليک، هيدرولوژي، بناهاي آبي و سد، مهندسي آب و فاضلاب و ... که مبناي اصلي گرايش مهندسي آب و محيط زيست و هيدروليک در مقطع کارشناسي ارشد را شکل ميدهند.
- واحدهاي درسي مربوط به مهندسي راه: واحدهاي درسي از جمله نقشه برداري، راه سازي، روسازي، مهندسي ترافيک و ... که مبناي اصلي گرايش مهندسي ترافيک و حمل و نقل در مقطع کارشناسي ارشد را شکل ميدهند.
- واحدهاي درسي مربوط به معماري: در ميان واحدهاي درسي عمران واحدهايي از جمله نقشه کشي ساختمان و ترسيم فني و اصول و مباني معماري قرار داده شده اند تا مهندسين عمران ديد کلي در ارتباط با اصول طراحي ساختمان و نحوهي معماري فضاها پيدا کنند.
ü 7 واحد مربوط به دروس تخصصي ولي به صورت اختياري: منظور از اختياري بودن دروس اين است که دانشجو آزاد است از ميان دروس اختياري مختلف ارايه شده با توجه به علاقه مندي خود دروس تخصصي منطبق با علايق خود را انتخاب نمايد. به طوري مثال اگر دانشجويي به دروس مهندسي خاک علاقه مند است ميتواند درس پي پيشرفته را انتخاب کند و دانشجويي که به مسايل سازه علاقه مند است ميتواند درس پل سازي، مصالح بنايي و ... را انتخاب نمايد.
بازار کار و چشم انداز تحصيل در مقاطع تحصيلي بالاتر: يکي از جذاب ترين موارد در ارتباط با رشتهي تحصيلي عمران وجود بازار کار مناسب براي افراد با سليقههاي متفاوت ميباشد. با توجه به تنوع بسيار بالاي دروس ارايه شده در دورهي کارشناسي که برخي از مهمترين آنها را برشمارديم، مشاغل بسيار متفاوتي در زمينهي هاي مختلف وجود دارد.
يکي از نکات قابل توجه در ارتباط با اين مشاغل اين است که در کنار داشتن اطلاعات علمي مناسب، وجود تجربههاي کاري يکي از کليدهاي اصلي موفقيت ورود به بازار کارهاي مربوط به اين رشته ميباشد. به طوري که استخدام در بسياري از اين مشاغل، با داشتن تجربه و مهارت لازم به سهولت صورت ميگيرد. بنابراين پيشنهاد ميشود در کنار آموزش مطالب علمي، با حضور در پروژههاي عمراني به صورت کارآموز و کسب مهارتهاي لازم قبل از اتمام دورهي تحصيلي، تجربيات عملي خود را افزايش دهيد.
کار در شرکت هاي مشاوره، شرکت هاي پيمان کاري، پروژه هاي تحقيقاتي به عنوان مهندس اجراي، نقشه بردار، سرپرست کارگاه، مهندس ناظر، طراح سازه از جمله کارهاي عمده ي مربوط به بخش ساختماني ميباشد که با داشتن مدرک کارشناسي ميتوان به آنها دست يافت. کار در برخي از سازمان ها نياز اطلاعات تخصص دارد که با تحصيل در مقاطع بالاتر (کارشناسي ارشد و دکتري) ميتوان به آنها دست يافت. کار در شرکت هاي مديريت منابع آب، شرکت آب و فاضلاب ، تصفيه خانه، سواحل، راهسازي و ترافيک شهري، ساخت پل و سد و ... از جمله اين موارد ميباشد.
با توجه به وجود دانشگاه هاي متعدد در سرتاسر کشور، امکان ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر در رشته ي مهندسي عمران وجود داشته به طوري که امکان ادامه ي تحصيل در مقاطع کارشناسي ارشد و دکتري هم اکنون در اکثر دانشگاه هاي تراز اول کشور فراهم شده است. با توجه به وجود سطح علمي بسيار مناسب در رشته ي تحصيلي عمران در دانشگاههاي کشور و به روز بودن مطالب علمي، هر ساله تعدادي زيادي از دانشجوهاي ايران در مقطع کارشناسي و کارشناسي ارشد به تيمهاي علمي محقيق در سرتاسر دنيا مي پيوندند و در نتيجه امکان ادامه تحصيل در خارج از کشور نيز براي دانشجويان اين رشته فراهم است.
گرايش هاي مختلف عمران در مقطع کارشناسي ارشد: با توجه به مطالب عنوان شده، رشتهي مهندسي عمران از گرايشهاي مختلفي در مقطع کارشناسي ارشد برخوردار است که مهمترين آنها عبارتند از:
از گرايش هاي مختلفي در مقطع کارشناسي ارشد برخوردار است که مهمترين آنها عبارتند از:
- مهندسي سازه
- مهنسد زلزله
- مهندسي خاک و پي
- مهندسي حمل و نقل و ترافيک
- سازههاي دريايي
- مهندسي هيدروليک
- مهندسي آب (مديريت منابع آب، آب و فاضلاب و مهندسي رودخانه)
- مهندسي محيط زيست
- مديريت ساخت
-
وحيد اسپان منش -کارشناسي ارشد عمران دانشگاه تهران