8 علامت خطر در زمان انتخاب مشاور روان شناس

میگنا: «بعد از مدت‌ها بالاخره تصمیم گرفت از مشاوری وقت بگیرد. یکی از دوستانش گفت مشاور یا روانشناسی را می‌شناسد که کارش خوب است. می‌تواند حتی پیش از این‌که از او وقت بگیرد، در یک دورهمی دوستانه او را ببیند. پیشنهاد دوستش را قبول کرد. دورهمی در خانه دوستش برگزار می‌شد. همه‌ افراد حاضر را نمی‌شناخت. وقتی دوستش او را به مشاور معرفی کرد، حسابی او را تحویل گرفت. اواسط مهمانی بود که مشاور در یک گفت‌و‌گوی دوستانه به او گفت که حدود نیمی از افراد جمع حاضر از مراجعان او بوده‌اند. با دست کسی را نشان داد و گفت «سمانه را می‌بینی، حدود سه سال قبل مراجع من بود. مراجع خیلی توانمند و شجاعی هم بود.» از این تعریف حس بدی به او دست داد. اصلا کمی ترسید؛ از این‌که چند سال بعد مشاور او را به کسی نشان بدهد و بگوید این فرد مراجع قبلی من بوده، ته دلش خالی شد. آیا واقعا این کسی که کنارش ایستاده بود، مشاور خوبی بود؟ آیا می‌توانست به او اعتماد کند؟»

یک سری اصول در کار روان‌شناسان و مشاوران وجود دارد که اگر رعایت نشود، می‌تواند نشانه‌ای از تخصص نداشتن یا بی مبالاتی فرد باشد. اگر شما با این موارد مواجه شدید، حق دارید به کیفیت خدمات مشاور شک و در تصمیم خود تجدیدنظر کنید.
 

رازداری، یکی از اصول مهم مشاوره است. اگر مشاوری در جمع دوستانه به خود اجازه می‌دهد درباره مراجعی که شما می‌شناسید، حرفی بزند یا حتی اعلام کند که فلان شخص جزو مراجعان او بوده است، این زیر پا گذاشتن رازداری توسط او را جدی بگیرید.
 

اگر هنگام وقت گرفتن از مشاور، منشی زمان مشخصی را به شما اختصاص نمی دهد و می‌گوید بیایید اما معطلی دارید، این نشانه خوبی نیست چراکه مشاور باید بتواند بدون عجله زمانی را به شما اختصاص دهد. در عین حال نداشتن تابلو، کار کردن در ساعات غیر عادی به عنوان مثال بعد از 9 شب، ارائه خدمات در محل‌هایی غیرمعمول مانند زیرزمین مجموعه‌ای مسکونی از جمله مواردی است که باید جدی گرفته شود.
 

اگردر زمان حضور در مرکز روانشناسی و مشاوره، متوجه شدید در اتاق انتظار، صدای مراجعان از اتاق‌ها شنیده می شود و شما می‌توانید متوجه صحبت خصوصی آن ها شوید، این موضوع را جدی بگیرید. بی‌توجهی به حریم‌خصوصی مراجعان و اصل رازداری، مسئله‌ای است که باید جدی گرفته شود.
 

اگر روانشناسی به شما معرفی شده است که در زمینه انتخاب همسر، کار با زوج ها، نوجوانان، کودکان، افسردگی، مسائل جنسی و خلاصه همه چیز تخصص دارد، به انتخاب خود شک کنید. حوزه روان‌درمانی گستردگی زیادی دارد و کسی نمی‌تواند در تمام زمینه‌ها مسلط باشد. بر این مبنا اگر ادعای کار در همه زمینه‌ها هست، احتمال ارائه خدمات با کیفیت  پایین نیز بیشتر است.
 

اگر در زمانی که در اتاق انتظار هستید، منشی پرونده مراجعان قبلی را مطالعه می کند یا درباره آن‌ها با کسی حرف می‌زند، به انتخاب خود شک کنید. منشی یا مسئول پذیرش در مراکز روان شناسی و مشاوره باید آموزش دیده باشد تا وارد حریم خصوصی مراجعان نشود و اگر خلاف این اصل رفتار می‌کند، نشانه ضعف مشاور یا درمانگر در آموزش و کنترل رفتار افراد زیرمجموعه اوست. بر همین مبنا نیز منشی حق پرسیدن مسائل اضافه از شما را ندارد؛ مواردی چون چرا مراجعه کرده‌اید؟ چرا همسرتان همراه شما نیامده؟
 

مشاوره‌های تلفنی محدودیت ‌های خود را دارند. برای مشاوره در موضوعاتی محدود یا آموزش و راهنمایی برخی موارد، چنین روشی می‌تواند استفاده شود اما اگر مشاور ادعای ارائه خدمات روان‌درمانی و مشاوره از طریق تلفن را دارد، به کیفیت خدمات او شک کنید. روان‌درمانی فرایندی است که به حضور فیزیکی دو نفر نیاز دارد و نمی‌تواند از طریق تلفن انجام شود.
 

اگر مشاور پیش از دیدن شما در جلسه اول، بدون توجه به این که شکایت شما از چیست، شما را برای انجام مجموعه‌ای از ارزیابی‌ها به بخش روان‌سنجی ارجاع می‌دهد، نشانه خوبی نیست. پرسش نامه‌ها و دیگر روش‌های ارزیابی در روان‌شناسی باید هدفمند و بنا به ضرورت استفاده شوند، استفاده بیش از حد از آن‌ها گاهی اوقات برای پوشاندن کمبود مهارت درمانگر است. پس روی این موضوع حساس باشید.
 

نکته آخر این‌که سایت سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، از ابتدای امسال فهرست روان‌ شناسان و مشاوران دارای پروانه این مرکز را منتشر کرده است. اگر فردی که می‌خواهید به او مراجعه کنید در این فهرست است، می‌توانید تا حد زیادی به تخصص او اعتماد کنید. البته یادتان باشد هنوز افرادی هستند که پروانه‌شان را نگرفته‌اند ولی امکان کار در مراکز دارای مجوز را دارند. بر این مبنا ممکن است مشاور یا درمانگر مد نظر هنوز پروانه نداشته باشد که به معنای قابل اعتماد نبودن وی نیست بلکه به این معناست که او نمی‌تواند در دفتر کار شخصی خود خدمتی ارائه کند. پس اگر فردی بدون پروانه به صورت تنها کار می‌کند، به کیفیت خدمات او شک کنید.

 

نویسنده:
نرگس عزیزی، کارشناس ارشد مشاوره