شايد در ذهن اكثر بيماران مبتلا به اپي لپسي (صرع) اين سئوال وجود داشته باشد كه آيا ما مي توانيم زندگي مشتركي داشته باشيم، آيا من مي توانم بچه دار شوم، آينده فرزندم چه مي شود آيا او نيز به اين بيماري مبتلا مي شود يا خير و هزاران سئوال ديگر.
صرع يك بيماري شايع ناشي از تخليه ناگهاني و شديد الكتريكي سلول هاي مغزي است كه در ۱- ۵/۰ درصد جمعيت موجود است.
در حدود ۹۰- ۷۵ درصد موارد مردم اولين تشنج را در دوره كودكي يا نوجواني تجربه كرده اند. فقط تعداد كمي از اين كودكان داراي صرع در بزرگسالي هستند. ۸۰- ۷۰ درصد كودكان مصروع به داروهاي ضد تشنج جواب داده و در نهايت تشنج آنها از بين خواهد رفت و حدود ۲۰ درصد آنها در بزرگسالي تشنج دارند. در دوران باستان مردم فكر مي كردند كه مصروعين تحت استيلا قرار دارند و بقراط پزشك بزرگ يوناني در ۴۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح صرع را به عنوان يك بيماري مغزي توصيف كرد و معتقد بود زماني كه تشنج در يك طرف مغز اتفاق مي افتد ناشي از عمل نامناسب طرف مقابل مغز است. دلايلي از قبيل ارث، صدمه به سر و بيماري هايي كه روي مغز اثر مي كنند مي توانند صرع را توجيه كنند ولي اغلب علتي را نمي توان يافت. وقتي يک فرد مصروع تصميم به ازدواج  مي گيرد، سؤالات متفاوتي براي وي وجود دارد.
از جمله اين كه آيا مي تواند ازدواج كند يا خير؟ آيا بيماري او به فرزندش نيز به ارث مي رسد؟ و... ابتدا بايد به اين مسئله توجه داشته باشيم كه اگر يك فرد عادي با شرايط طبيعي بچه دار شود، احتمال اين كه فرزندش دچار صرع شود ، حدود نيم درصد است.میگنا دات آی آر.حال اگر مادري مبتلا به صرع باشد، به دليل آنكه صرع ، طبيعتاً اساس ژنتيكي هم دارد، احتمال ابتلاي كودك به صرع، حدود 5 درصد است. علي رغم اين مسئله بايد در نظر داشت كه به احتمال 95 درصد ، مادر مصروع كودك سالمي را به دنيا مي آورد و اين شانس بسيار بالايي است.

به فردي كه مبتلا به صرع است ، توصيه مي شود قبل از ازدواج ، تحت مشاوره (خصوصاًمشاوره ژنتيك  ) قرار گيرد و در طي دوران بارداري حتماً تحت نظر پزشك زنان و متخصص مغز و اعصاب قرار گيرد تا بدين ترتيب هرگونه احتمال خطر براي كودك وي از بين برود. بدين ترتيب با بررسي صحيح و منطقي اين مسئله ، بيماران مصروع مي توانند يك زندگي و ازدواج موفق داشته و فرزندان سالمي به دنيا آورند.
برخي از انواع بيماري صرع اساس ژنتيك شناخته شده اي دارند (مانند صرع كوچك ) كه ما مي دانيم ممكن است به ارث برسند. ولي برخي ديگر از انواع آن اساس ژنتيك ندارند. مثلاً اگر فردي در اثر ضربه مغزي دچار بيمار صرع گردد، هيچ گونه علت ژنتيكي در اين مورد وجود ندارد. يا اگر كودكي در جريان زايمان دچار مشكلاتي از قبيل نرسيدن اكسيژن به مغز شود، احتمال ابتلاي وي به صرع در آينده وجود دارد. ولي چنانچه عوامل بيروني موجب به وجود آمدن اين اختلال باشد، اين بيماري به فرزند به ارث نمي رسد.

خوشبختانه در صرع، مواردي كه علل ژنتيك ندارند كم نيستند و در برخي از مواقع مي توان گفت انواع صرع اساس ژنتيك ندارد.

ضمناً توجه به اين نكته ضروري است كه علي رغم اينكه اين بيماري متأسفانه خوشنام نيست و افراد جامعه عقايد نادرستي در مورد آن دارند، ولي بايد ياد بگيريم كه آن را آگاهانه بشناسيم.

هر بيماري مزمن شرايط اجتماعي و عاطفي خاصي را ايجاد مي كند كه لازم است كيفيت زندگي در آن بررسي گردد.

صرع، اختلالي است كه در آن تخليه ناگهاني انرژي در مغز صورت مي گيرد و مي تواند با اختلالات حسي، حركتي و رفتاري توام گردد كه وقتي تخليه امواج به صورت عمومي باشد، موجب حذف هوشياري و شكل عمومي تشنج مي شود و وقتي هوشياري كاملاً از بين نرود به صورت تشنج موضعي، ساده يا پيچيده بروز مي كند.

افرادی که بیماری خود را تحت کنترل دارند و یا کمتر دچار صرع می شوند، نباید نگران قرار گذاشتن و تصمیم به ازدواج کردن داشته باشند، اما برای افرادیکه هنوز با بیماری خود کنار نیامده اند و نمی توانند آنرا تحت کنترل درآورند، می تواند قرار گذاشتن و یا تصمیم به ازدواج کاری بس مشکل باشد. با این حال؛ بسیاری از افراد دارای تشنج های مکرر، به خوبی با بیماری خود کنار آمدند و زندگی جدیدی را شروع کرده اند.


کی باید به او بگویم، من صرع دارم؟

همه افراد بیمار، زمانیکه تصمیم جدی برای زندگی خود می گیرند، این سئوال ها را از خود می پرسند که آیا من به او باید بگویم که بیمار هستم، در چه زمانی باید به او بگویم و باید چه اطلاعاتی را راجع به بیماری خود به او بدهم؟

این نکته را هیچگاه از یاد نبرید که، در گفتن اینکه من بیماری صرع دارم، نباید عجله داشته باشید.

صحبت کردن راجع به بیماری خود، ممکن است کمی سخت باشد؛ لذا بهتر است کمی تمرین کنید و ببینید چه چیزهایی برای آن فرد مهم است و پاسخ آن سئوال ها را خود بدهید.

اعتماد بنفس خود را حفظ کنید و بدانید و مطمئن باشید که صرع، یک اختلالی است که با مراعات کردن برخی چیزها خوب می شود؛ تمام این مسائل کمک می کند تا فرد مقابل، راحتتر با این مسئله کنار بیاید.

اگر شما در یکی از جلسات معارفه، دچار حمله شدید و اگر رابطه شما به آرامی در حال پیشرفت است؛ بهتر است با فردی که می خواهید با او ازدواج کنید، بیماری خود را بگویید.

اما بهتر است فرد دیگری به کسی که می خواهد شریک زندگی تان شود، این مسئله را بگوید و بهتر است این گفتگو رودررو باشد، نه از طریق تلفن و یا نامه.

- فرد مصروع باید در گفتن حقیقت و چه عواملی باعث این بیماری می شود، کتمان نکند.
- نباید مسائل دیگر را کنار گذاشت و فقط بر روی مسئله صرع تمرکز کرد.
فرد مصروع زمان زیادی برای تطبیق با این اختلال دارد، اما دوست فرد مصروع، نیاز به سئوال و جواب و فکر کردن راجع به این مسئله دارد.
فرد دارای صرع با برخی ویژگی ها و خصوصیات سازگار شده است، لذا بهتر است فقط بر صرع طرف مقابل تکیه نکنید.

یک رابطه سالم و دراز مدت زمانی پیش می رود که فرد سالم، ویژگی های شخصیتی فرد مصروع را دوست بدارد و توانایی این را داشته باشد که بتواند صرع را به عنوان یک مشکل پزشکی (که برای همه ما ممکن است پیش آید) قبول داشته باشد
آیا شکست در ازدواج ربطی به صرع دارد؟

هر کسی ممکن است در رابطه عاشقانه اش شکست بخورد، برخی در همان روز اول آشنایی، برخی دیگر بعد از چند ماه و برخی دیگر بعد از ازدواج. این شکست و رد کردن ازدواج برای همه وجود دارد و این مختص افراد مصروع نیست. مردم برای بسیاری از جنبه های متفاوت یک فرد، از ازدواج کردن با او خودداری می کنند.

این جنبه های متفاوت عبارتند از: ویژگی های جسمی و ویژگی های شخصیتی و باورهای اجتماعی. مشاهدات و احساسات متعدد درباره افراد، در ذهن ناخودآگاه ما جمع می شوند و به این ترتیب از برخی مردم خوشمان می آید و از برخی دیگر نه.

صرع ممکن است در عدم اظهار تمایل زوجین کمک کند، در حالیکه برای برخی دیگر این مسئله جذاب به نظر می آید و آنها تمایل به مراقبت و ازدواج با این افراد دارند.

به هر حال؛ یک رابطه سالم و دراز مدت زمانی پیش می رود که فرد سالم، ویژگی های شخصیتی فرد مصروع را دوست بدارد و توانایی این را داشته باشد که بتواند صرع را به عنوان یک مشکل پزشکی (که برای همه ما ممکن است پیش آید) قبول داشته باشد.

میل جنسی

افراد مصروع نیز به مانند دیگر افراد دارای احساسات جنسی هستند. این افراد دارای فعالیت جنسی هستند. هیچ مدرکی نشان نداده است که در طی فعالیت جنسی، تشنج صورت می گیرد. به ندرت؛ در طی و یا بعد از فعالیت بدنی و عاطفی شدید، ممکن است تشنج بروز کند.

اختلال عملکرد جنسی در بین مردان مصروع شایعتر است. برخی داروهای ضد صرع از قبیل: فنوباربیتال و پریمیدون، می توانند باعث ایجاد و یا تشدید اختلال عملکرد جنسی شوند. اگر تشنج را تحت کنترل خود در نیاورید، ممکن است باعث اختلال عملکرد جنسی شود. اگر قصد ازدواج با فرد مصروع را دارید، از مشورت با پزشک معالج فرد خودداری نکنید.


خانواده تشکیل دادن

دختران و زنان مبتلا به صرع، باید راجع به داروهای ضد صرعی که می توانند نقائص نوزادی را بوجود آورند، آگاه باشند. آنها باید راجع به انواع مختلف راه های کنترل بارداری و اثرات داروهای ضد صرع بر روی قرصهای ضد بارداری، آگاهی های لازم را دریافت دارند.

- دختران جوان مصروع نسبت به همسن های خود، بیشتر دچار حاملگی های ناخواسته می شوند.  

تقریبا 30% از دختران جوان مصروع 24 ساله و یا کوچکتر، دچار حاملگی های ناخواسته می شوند. دلایل افزایش بارداری در این زنان هنوز ناشناخته مانده است.

-اگر یکی از والدین دچار صرع باشند، به احتمال 3 – 1% نوزاد آنها نیز مبتلا می شود.

-اگر هر دو والد و یا دیگر اعضای خانواده دچار صرع باشند، میزان مبتلا شدن نوزاد نیز بیشتر می شود.

یک عامل ژنتیکی بخصوصی در افراد مبتلا به صرع وجود دارد، این به معنای آن نیست که صرع یک اختلال ارثی می باشد. صرع به دنبال یک آسیب و یا یک بیماری در مغز بوجود می آید.



باروری مردان مصروع

مردان مبتلا به صرع ممکن است به مقدار کمی کاهش در باروری داشته باشند. تغییرات هورمونی همراه با تشنج به کاهش باروری کمک می کند.

مردان استفاده کننده از داروهای ضد صرع، ممکن است کاهش در تولید اسپرم داشته باشند.بنابراین بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و پزشک ممکن است داروی ضد صرع جدیدی را برایتان تجویز کند.


باروری زنان مصروع

زنان مصروع نیز تا حدی به ناباروری مبتلا می شوند. داروهای ضد صرع و نامنظم بودن دوره های عادت ماهیانه در این ناباروری دخیل می باشد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان مصروع شایع است. این سندرم دارای علائمی می باشد، از جمله: افزایش میزان تستوسترون در خون، افزایش موی بدن، کسیت های متعدد تخمدانی، نامنظم بودن قاعدگی و عدم تخمک گذاری و چاقی مفرط.

برخی از شواهد نشان داده که زنانی که از قرص های ضد صرع به نام والپوریک اسید استفاده می کنند، بیشتر دچار این سندرم می شوند.

زوج های نابارور باید به متخصص ناباروری مراجعه کنند؛ چراکه ممکن است در نتیجه آندومتریوز در زنان و یا واریکوسل در مردان نابارور شده باشند.

آندومتریوز عبارت از، تشکیل شدن پوشش رحم در محل غیرطبیعی می باشد. واریکوسل عبارت از بزرگ شدن عروق در کیسه بیضه می باشد. ناباروری نباید به سادگی کنار گذاشته شود و باید برای درمان آن اقدام کرد.  

وقتي يک فرد مصروع تصميم به ازدواج  مي گيرد، سؤالات متفاوتي براي وي وجود دارد. از جمله اين كه آيا مي تواند ازدواج كند يا خير؟ آيا بيماري او به فرزندش نيز به ارث مي رسد؟ و...

ابتدا بايد به اين مسئله توجه داشته باشيم كه اگر يك فرد عادي با شرايط طبيعي بچه دار شود، احتمال اين كه فرزندش دچار صرع شود ، حدود نيم درصد است. حال اگر مادري مبتلا به صرع باشد، به دليل آنكه صرع ، طبيعتاً اساس ژنتيكي هم دارد، احتمال ابتلاي كودك به صرع، حدود 5 درصد است. علي رغم اين مسئله بايد در نظر داشت كه به احتمال 95 درصد ، مادر مصروع كودك سالمي را به دنيا مي آورد و اين شانس بسيار بالايي است.

به فردي كه مبتلا به صرع است ، توصيه مي شود قبل از ازدواج ، تحت مشاوره (خصوصاًمشاوره ژنتيك  ) قرار گيرد و در طي دوران بارداري حتماً تحت نظر پزشك زنان و متخصص مغز و اعصاب قرار گيرد تا بدين ترتيب هرگونه احتمال خطر براي كودك وي از بين برود. بدين ترتيب با بررسي صحيح و منطقي اين مسئله ، بيماران مصروع مي توانند يك زندگي و ازدواج موفق داشته و فرزندان سالمي به دنيا آورند.
برخي از انواع بيماري صرع اساس ژنتيك شناخته شده اي دارند (مانند صرع كوچك ) كه ما مي دانيم ممكن است به ارث برسند. ولي برخي ديگر از انواع آن اساس ژنتيك ندارند. مثلاً اگر فردي در اثر ضربه مغزي دچار بيمار صرع گردد، هيچ گونه علت ژنتيكي در اين مورد وجود ندارد. يا اگر كودكي در جريان زايمان دچار مشكلاتي از قبيل نرسيدن اكسيژن به مغز شود، احتمال ابتلاي وي به صرع در آينده وجود دارد. ولي چنانچه عوامل بيروني موجب به وجود آمدن اين اختلال باشد، اين بيماري به فرزند به ارث نمي رسد.

خوشبختانه در صرع، مواردي كه علل ژنتيك ندارند كم نيستند و در برخي از مواقع مي توان گفت انواع صرع اساس ژنتيك ندارد.

ضمناً توجه به اين نكته ضروري است كه علي رغم اينكه اين بيماري متأسفانه خوشنام نيست و افراد جامعه عقايد نادرستي در مورد آن دارند، ولي بايد ياد بگيريم كه آن را آگاهانه بشناسيم.

هر بيماري مزمن شرايط اجتماعي و عاطفي خاصي را ايجاد مي كند كه لازم است كيفيت زندگي در آن بررسي گردد.

صرع، اختلالي است كه در آن تخليه ناگهاني انرژي در مغز صورت مي گيرد و مي تواند با اختلالات حسي، حركتي و رفتاري توام گردد كه وقتي تخليه امواج به صورت عمومي باشد، موجب حذف هوشياري و شكل عمومي تشنج مي شود و وقتي هوشياري كاملاً از بين نرود به صورت تشنج موضعي، ساده يا پيچيده بروز مي كند.

در صرع به عنوان يك بيماري مزمن ، نمي توان حملات را پيش بيني كرد و هميشه دغدغه اين حملات با فرد مصروع وجود دارد.
بر همين اساس عوامل مهمي در كيفيت زندگي مصروعين ( در كودكان و بزرگسالان) وجود دارد كه به آنها اشاره مي كنيم:

­ كيفيت مراقبت در كودكان

مهمترين مشكل در كودكان اين است كه افزايش يا كاهش بيش از حد مراقبت در آنان مي تواند بر كيفيت زندگي آنها تأثير بگذارد. اين مسئله به خصوص در مادران وجود دارد كه به علت علاقه شديد به فرزندشان مي توانند در اين مسئله سهم به سزايي داشته باشند.

-كيفيت آموزش

امكانات آموزشي در اين مورد بايد در مدرسه، خانواده و جامعه وجود داشته باشد. زيرا آموزش مناسب مي تواند در ادامه زندگي فرد تأثير به سزايي داشته باشد.

ازدواج مصروعين
فرد مصروع نبايد بيماري خود را در زمان ازدواج كتمان نمايد و بايد حقيقت را با صداقت به همسر آينده خود بگويد و با پزشك خود مشاوره اي را انجام دهد.

بارداري فرد مصروع
بهترين روش در بارداري اين است كه قبل از بارداري برنامه ريزي صحيحي در اين مورد وجود داشته باشد و فرد مصروع اين مسئله را با پزشك خود و پزشك زنان در ميان گذارد تا داروي مناسبي براي وي تجويز گردد و در طول دوران بارداري تحت نظر باشد تا اگر احساس شد مشكلي براي بيمار و جنين به وجود مي آيد با بررسي هاي انجام گرفته بتوان برخورد مناسبي با اين مسئله داشت.
داروها نيز در حين بارداري ادامه پيدا مي كند و نحوه زايمان هم بنا به تصميم پزشك است. بعد از زايمان نيز مادر مي تواند به فرزند خود شير دهد زيرا مصرف داروها تأثير منفي در فرزند وي ندارد، بلكه توجه به اين مسئله ضروري است كه اگر خانم باردار در دوران بارداري بدون مشاوره پزشك، خودسرانه داروي خود را قطع نمايد و دچار حمله تشنج گردد، اين امر مي تواند براي وي خطرناك باشد.


ازدواج مصروعين از ديدگاه روان پزشكي
روان پزشك نقش كليدي را در مورد مشكلات و بيماري هايي كه در كنار صرع وجود دارد، ايفا مي كند و مي تواند در مورد مداخلات دارويي ( تداخل عمل و اثر داروها با يكديگر ) جهت درمان بيماري هاي همراه با صرع ، راهنمايي و مشاوره به بيمار، همسر و خانواده او ارائه دهد.

يكي از مشكلات عمده، نگرش ها، دانش ها و باورهاي غلط فرد يا خانواده يا خانواده همسر او در مورد بيماري است. حتي علاوه بر آنها، اين باورهاي غلط در خود پزشكان نيز در مورد ازدواج يك فرد مصروع مي تواند وجود داشته باشد.

مسئله ديگر اين است كه بعضي از افراد ازدواج را نجات دهنده، شفا و راه حل قطعي مشكلات خود مي دانند و فكر مي كنند هر مشكل رواني جسمي كه وجود داشته باشد، ناشي از فشارها و مشكلات جنسي است و به دنبال آن حكم ازدواج را صادر مي كنند.

در زمان مشاوره روان پزشكي ، پزشك ابتدا به نگرش هاي فرد توجه مي نمايد. به اين كه آيا اين نگرش ها به ازدواج فرد صدمه مي زند؟ در غير اين صورت فرد را مجاز به ازدواج مي داند.
دومين مسئله اي كه پزشك مد نظر قرار مي دهد، اين است كه آيا بيماري هاي همراه در يكي از طرفين وجود دارد يا خير؟
نكته ديگري كه در ازدواج بايد به آن توجه نمود كفايت رواني – عاطفي بيمار است و اين كه آيا فرد مصروعي كه حملات وي كنترل شده و مانعي براي ازدواج  ندارد، كفايت همسري، پدر يا مادر بودن، بارداري و … را دارد يا خير؟!

نكته بسيار كليدي و مهم در مشاوره قبل و بعد از ازدواج ، آموزش هاي جنسي است كه متأسفانه در كشور در مورد آن سكوت مي شود و حتي پدر و مادرها نيز نوعي خود سانسوري را در اين مورد پيش مي گيرند. لذا بهترين زمان اطلاعات گرفتن از بيماران، راجع به مسائل جنسي، زمان شروع بحث خواستگاري و ازدواج است كه بسياري از مراجعين در مورد اين موضوع يا اطلاعات ندارند يا اطلاعات غلطي دارند.

بنابراين كار كردن روي آموزش هاي جنسي، شناخت فرد روي فيزيولوژي خود، اطلاعات هورموني، اطلاعات آناتوميك، اطلاعات روان شناختي، دوران بارداري ، شناخت داروها، اثرات آن بر روي بارداري و جنين و… موضوعاتي هستند كه در قالب آنها مي توان اطلاعات مربوط به مسايل زناشويي، آموزش هاي جنسي و به ويژه جلوگيري از بارداري را به مراجعين ارائه كرد، چرا كه در ماه ها و سال هاي اوليه اين افراد بايد از بچه دار شدن جلوگيري نمايند و چگونگي تأثير اين داروها  بعد از ازدواج نيز بررسي گردد.



  منابع: