در حال حاضر در همه خانه ها تلویزیون وجود دارد و كودكان از همان ابتدا به دیدن تلویزیون عادت می كنند. به طور كلی هم تصاویر تلویزیون برای بچه ها پدیده جالبی است.
تحقیقاتی كه در سراسر جهان انجام می شود حاكی از این است كه اكثر كودكان تماشای تلویزیون را یكی از تفریحات روزانه به حساب می آورند. به عنوان مثال در امریكا آمارها نشان می دهد، هر كودك به طور متوسط چهار تا پنج ساعت در روز تلویزیون تماشا می كند كه این ساعت ها در روزهای شنبه و یكشنبه به ۱۰ ساعت نیز می رسد.
تحقیقات دیگر نشان می دهد بچه هایی كه در طبقات پائین تر اقتصادی و اجتماعی هستند زمان بیشتری را صرف تماشای تلویزیون می كنند. آنها بیشتر از آن كه با والدینشان حرف بزنند یا با دوستانشان بازی كنند و به ورزش و تفریح بپردازند و یا كتاب بخوانند تلویزیون تماشا می كنند.
یك نكته جالب در کشور ما هم این است كه برخی از والدین برای ساكت كردن بچه هایشان حتی آنها را تشویق می كنند كه بیشتر و بیشتر تلویزیون نگاه كنند و به هیچ وجه هم توجه نمی كنند كه چه برنامه ای از تلویزیون در حال پخش است.
در بسیاری از خانه ها هم می بینیم كه كودكان تا اواخر شب همراه پدر و مادرشان مشغول تماشای برنامه ها و سریال های پلیسی و خشن و یا فیلم هایی با موضوع دعواهای خانوادگی هستند.
بدون این كه والدین به این نكته توجه كنند كه با این كار ممكن است بچه هایی پرخاشگر و یا با احساس ترس و ناامنی پرورش دهند.
این در حالی است كه محققان نیز تأكید می كنند كودكانی كه به ویژه بیش از پنج ساعت تلویزیون تماشا می كنند در آینده در معرض بسیاری از اختلالات جسمی و فكری قرار می گیرند. چراكه تماشای زیاد تلویزیون بر عملكرد طبیعی مغز اثر می گذارد، به چاقی و خشونت و پرخاشگری منجر می شود و اختلالاتی در حافظه به وجود می آورد.
یك تحقیق در امریكا نشان می دهد كه كودكانی كه در سنین بسیار كم تلویزیون تماشا كنند، وقتی به سن مدرسه می رسند، قدرت تمركز و دقتشان كاهش می یابد. به همین علت، انجمن متخصصان اطفال امریكا توصیه می كند كه كودكان كمتر از دو سال اصلاً تلویزیون تماشا نكنند.
از نظر روانی نیز كودكان با تماشای تلویزیون ممكن است كه تكیه كلام های نامناسب پیدا كنند، رفتارهای بی ادبانه داشته باشند، پرخاشگر شوند و یا به رفتارهای خطرناك دست بزنند. اما بیشترین نگرانی ای كه از بابت تماشای زیاد تلویزیون به وسیله كودكان و نوجوانان به وجود می آید این است كه نسل آینده ممكن است خشن و پرخاشگر شوند.
ما بارها شنیده ایم كه كودكان یا نوجوانانی به تقلید از شخصیت فیلم ها به همسالانشان آسیب رسانده اند. برخی از كودكان هم با الگو گرفتن از این برنامه ها و توسل به پرخاشگری و خشونت سعی می كنند جلب توجه كنند.
آيا نگران هستيد كه فرزندتان زمان زيادي را جلوي تلويزيون نشسته يا به بازيهاي ويدئويي ميگذراند؟ با آنكه كمي تلويزيون تماشا كردن ميتواند جنبه آموزشي هم داشته باشد، اما بيشتر بچهها در اين باره زياده روي ميكنند.
آكادمي طب اطفال امريكا توصيه ميكند كه استفاده كودكان از تلويزيون، فيلمهاي سينمايي، بازي ويدئويي و كامپيوتري را به يك تا 2 ساعت در روز محدود كنيد. بچههايي كه بيش از 2 ساعت در روز تلويزيون تماشا ميكنند، بيشتر در معرض اضافه وزن هستند. هرچه بچهها بيشتر تلويزيون تماشا ميكنند، نسبت به رفتن به رختخواب و خوابيدن بيشتر مقاومت ميكنند.
دانش آموزان ابتدايي كه بيش از 2 ساعت در روز تلويزيون تماشا كنند يا از كامپيوتر استفاده، مشكلات عاطفي و اجتماعي بيشتري دارند.
بچههايي كه زياد تلويزيون تماشا ميكنند، بيشتر از بچههاي ديگر اذيت ميكنند.مراقب رابطه تلويزيون و فرزندتان باشيد.
تحقيقات نشان داده است دانش آموزان ابتدايي كه در اتاق خوابشان تلويزيون دارند، امتحاناتشان را بدتر از ديگران ميدهند.
اثرات زیاد تلویزیون تماشا کردن آکادمی طب اطفال آمریکا توصیه می کند که استفاده کودکان از تلویزیون، فیلم های سینمایی، بازی ویدئویی و کامپیوتری را به یک تا دو ساعت در روز محدود کنید.
زیاده روی در این فعالیت منجر به موارد زیر می شود:
اضافه وزن: بچه هایی که بیش از دو ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند بیشتر در معرض اضافه وزن هستند.
بی نظمی در خواب: هرچه بچه ها بیشتر تلویزیون تماشا می کنند، نسبت به رفتن به رختخواب و خوابیدن بیشتر مقاومت می کنند.
مشکلات رفتاری: دانش آموزان ابتدائی که بیش از دو ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند یا از کامپیوتر استفاده می کنند، مشکلات عاطفی و اجتماعی بیشتری دارند. بازی کردن با بازی های ویدئویی هم ریسک مشکلات مربوط به توجه را در میان بچه ها افزایش می دهد.بچه هایی که زیاد تلویزیون تماشا می کنند، بیشتر از بچه های دیگر اذیت می کنند.
لطمه خوردن به درس بچه: دانش آموزان ابتدائی که در اتاق خوابشان تلویزیون دارند امتحاناتشان را بدتر از دیگران می دهند.
خشونت: خشونت موجود در بعضی از برنامه های تلویزیونی، موزیک ویدئوها و بازی های کامپیوتری یا ویدئویی باعث می شود که حساسیت بچه ها نسبت به خشونت کمتر شود و به اصطلاح دلشان قسی تر شود. در نتیجه آنها یاد می گیرند که رفتار خشونت آمیز را به عنوان بخشی از زندگی خود و راهی برای حل مشکلات، بپذیرند.
زمان کمتری برای بازی: زمان زیاد که بچه جلوی تلویزیون می گذرانند دیگر فرصتی برای بازی های خلاقانه و فیزیکی برایشان نمی گذارد.
چطور زمان تلويزيون ديدن را محدود كنيم؟ مجموع زمان تلويزيون تماشا كردن فرزندتان در طول روز شايد بيشتر از آن باشد كه فكرش را بكنيد. در زمان كوتاهي ميتوانيد گامهاي سادهاي براي كاهش اين زمان برداريد.
هميشه تلويزيون روشن نباشد: اگر تلويزيون هميشه براي خودش روشن باشد، هميشه و هر لحظه ميتواند توجه بچه را جلب كند. اگر شما حواستان به برنامه تلويزيون نيست، آن را خاموش كنيد.
تلويزيون و كامپيوتر را خارج از اتاق خواب بچه بگذاريد: بچههايي كه در اتاقشان تلويزيون دارند، بيشتر از بچههايي كه ندارند، تلويزيون تماشا ميكنند.
زمان تماشاي تلويزيوني و وبسايتهايي كه بچه از طريق كامپيوتر ميبيند را كنترل كنيد.
جلوي تلويزيون غذا نخوريد: غذا خوردن جلوي تلويزيون موجب ميشود كه زمان تماشاي تلويزيون افزايش يابد. اين عادت موجب ميشود كه غذا خوردن با حواس پرتي بيشتر شود و در نتيجه بچه افزايش وزن يابد.
شما هم در تماشاي تلويزيون با او همراه شويد: وقتي زمان تماشاي تلويزيون بچه فرا ميرسد، تا ميتوانيد از اين زمان استفاده كنيد.الگوی خوبی باشید: با محدود کردن زمان تماشای تلویزیون خود، الگوی خوبی برای فرزندتان باشید.
دوشاخه تلویزیون را از برق بکشید: اگر زمان تماشای تلویزیون در منزلتان موضوع دعوا و تنش شده است، تلویزیون را از برق بکشید، کامپیوتر را خاموش کنید یا بازی های ویدئویی را برای مدتی کنار بگذارید.
می توانید یک روز در هفته را به روز آزادی در تماشای تلویزیون اختصاص دهید. برای پیشگیری از تماشای غیرمجاز تلویزیون، روی دوشاخه تلویزیون قفل بگذارید.