در همایش ملی کودکان خیابانی، به بخشی از مطالعاتی که در سالهای اخیر درباره وضعیت کودکان کار و خیابان انجام گرفته، اشاره شد.
افزایش کودکان خیابانی یعنی بیعدالتی زیاد شده است/ نتایج مطالعات درباره کودکان کار و خیابان
4 اسفند 1392 ساعت 23:19
در همایش ملی کودکان خیابانی، به بخشی از مطالعاتی که در سالهای اخیر درباره وضعیت کودکان کار و خیابان انجام گرفته، اشاره شد.
همایون هاشمی، رییس سازمان بهزیستی در این همایش از ساماندهی 2 هزار و 600 کودک خیابانی از ابتدای سال جاری تاکنون خبر داد و گفت: درباره ساماندهی کودکان کار و خیابان خلاء قانونی نداریم و فقط مشکل در اجرای این قانون و عدم انسجام دستگاههای ذیربط است.
او با اشاره به اینکه در حال حاضر 34 هزار کودک بی سرپرست و بدسرپرست در مراکز تحت پوشش بهزیستی نگهداری میشوند، به تعداد کودکان خیابانی که اتباع کشورهای دیگر هستند هم اشاره کرد و گفت:30 درصد از کودکان خیابانی اتباع کشورهای دیگر هستند.
هاشمی همچنین گفت که ظرفیت نگهداری از کودکان خیابانی در سال 5 هزار نفر است که اگر با کمک شبکه غیردولتی ظرفیت ساماندهی کودکان خیابانی در سال به 15 هزار نفر می رسد.
تعداد کودکان خیابانی در کشور ما کمتر از کشورهای همسایه است
دکتر سامآرام، دبیر علمی این همایش هم با اشاره به اینکه تعداد کودکان خیابانی کشورمان از کشورهای همسایه کمتر است گفت: افزایش کودکان خیابانی به این معنی است که بیعدالتی زیاد شده است. تعداد کودکان خیابانی رابطه معکوسی با سرمایه اجتماعی دارد و هر چه سرمایه اجتماعی بیشتر شود، تعداد کودکان خیابانی کمتر میشود.
او در مقایسهای بین وضعیت کودکان کار در سالهای مختلف گفت: قبل از انقلاب تعداد زیادی کودکان خیابانی داشتیم اما بعد از انقلاب تعداد این کودکان به صفر رسید که آن هم به دلیل این بود که سرمایه اجتماعی افزایش پیدا کرد اما بعد از جنگ مجدداً تعداد کودکان خیابانی و سر راهی افزایش پیدا کرد.
سامآرام با تاکید بر این که سرمایه اجتماعی دوباره افزایش پیدا کرده است گفت: با آغاز دولت تدبیر و امید این سرمایه ها زیاد شده و اگر بتوانیم آن را حفظ کنیم تعداد کودکان خیابانی و آسیبهای اجتماعی کمتر میشود.
دکتر سامآرام به این اشاره کرد که کودکان خیابانی واقعیت جامعه هستند و نباید از آنها فرار کرد. به گفته او در پیشگیری چهارم گفته میشود واقعیت را بپذیرید و با آن زندگی کنید و حالا باید این واقعیت که کودکان خیابانی وجود دارند را پذیرفت و برای کاهش تعداد آنها اقدام کرد.
در کنار پیرشدگی جمعیت، باید نگران سرمایههای امروز جمعیت هم باشیم
قرار بود وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم در این همایش حضور داشته باشد اما به این مراسم نیامد و پیامی از طرف او خوانده شد. در این پیام به تشکیل شورای ساماندهی کودکان خیابانی پس از وقفه 8 ساله اشاره و تاکید شد کودکان کار و خیابان محصول رویههای موجود در ساختار اقتصاد سیاسی کشورهاست.
علی ربیعی در پیامش به سمینار ملی کودکان خیابانی تاکید کرد: این واقعیت که امروز نگران پیرشدگی جمعیت و آسیبهای ناشی از آن هستیم و سیاستهای جمعیتی، افزایش باروری و رشد بیشتر جمعیت را هدف قرار دادهاند به ما یادآور میشود که همراه با در نظر داشتن سرمایه جمعیتی آینده به سرمایههای امروز جمعیت توجه خاص داشته باشیم. کودکان و نوجوانان سرمایههای انسانی امروز هستند و رشد و شکوفایی آنها باید در اولویت باشد، اما متاسفانه شاهد کودکان و نوجوانانی هستیم که به جای آموختن و اندوختن دانش و مهارت در مدرسه در حال امرار معاش در خیابان هستند.
در ادامه این پیام به این اشاره شد که تا وقتی دولتها شهامت ایجاد تغییرات مؤثر در ساختار توزیع منافع و منابع را نداشته باشند و از این مسیر راهی به سوی تنها راه واقعاً مطمئن برای کاهش فقر یعنی ایجاد یک شغل برای هر شهروند بالغ باز نکنند، قادر به انجام اقدامات مؤثر برای کودکان کار و خیابانی نیستند و سرنوشت کودکان کار به سرنوشت اقدامات دولتها برای بهبود کیفیت زندگی بزرگسالان بستگی تام دارد.
حقوق شهروندی کودکان کار هم در این پیام مورد توجه قرار گرفت و به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دولت تدبیر و امید بر تحقق حقوق شهروندی تأکید دارد و حقوق شهروندی این کودکان را در اولویت میداند به طوری که پس از تشکیل شورای ساماندهی کودکان خیابانی پس از 8 سال وقفه، تشکیل اتاق فکر کودکان کار و خیابان هم در دستور کار است.
دختران، نسبت بیشتری از کودکان خیابانی را تشکیل میدهند
در ادامه این همایش، دکتر مروه وامقی، استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به مطالعاتی که در سالهای مختلف درباره کودکان خیابانی انجام شده اشاره کرد. او درباره سه مطالعهای که درباره وضعیت کودکان خیابانی در تهران انجام شده، گفت که هنوز نتایج این تحقیق را نمیتوان اعلام کرد اما به طور کلی مشخص شد در بین کودکان افغان، نسبت دختران حداقلی است اما در کودکان کار و خیابان ایرانی تعداد دختران بیشتر است.
این روانپزشک تاکید کرد: با توجه به مطالعات صورت گرفته، مشخص شد تنوع زیادی در علل، ساختار و پیامدهای پدیده کودکان خیابانی وجود دارد و لازم است با توجه به تفاوت گروههای مختلف و نیازهای متفاوت این گروهها اقداماتی انجام شود.
وامقی نتایج مطالعاتی که در سالهای 78 تا 85 درباره وضعیت کودکان خیابانی در سطح کشور انجام شده را هم ارائه کرد. در جدول زیر بعضی از نتایج این مطالعات درباره کودکان کار و خیابان را میخوانید:
میزان تحصیلات کودکان | 83 درصد کودکان خیابانی در سطوح تحصیلی راهنمایی، کمتر یا بیسواد هستند |
نوع کار | فرضیههایی وجود داشت که کودکان ولگردی میکنند یا فعالیت خاصی ندارند اما مطالعات نشان داد 80 درصد آنها در خیابان کار میکنند. بیشتر آنها به کارهایی مثل دستفروشی، پادویی، شاگردی و .. اشتغال دارند. دستفروشی بیشترین درصد را دارد و مطالعات نشان داد 2 تا 15 ساعت در روز به کار مشغولند و بیشتر آنها بیشتر از 6 ساعت در روز کار میکنند. |
درآمد کودکان کار | درآمد این کودکان بین شش هزار تومان تا 150 هزار تومان و بالاتر گزارش شده است که البته بین تهران و استانها تفاوت وجود دارد و در استانها طیف درآمدی کوچکتر است. |
وضعیت خانوادگی | بیشتر از 80 درصد کودکان خیابانی با خانوادههایشان در ارتباطند و 3.6 درصد آنها فاقد سرپرست هستند. |
مهاجرت | ارقام متفاوتی ذکر شده با این حال یک مطالعه که درباره کودکان وارد شده به خانه سبز انجام شده نشان داده 80 درصد این کودکان از خانوادههای مهاجر هستند. درباره مهاجرت خارجی هم فرضهایی وجود داشت و به طور کلی این نتیجه به دست آمد که یک چهارم کودکان خیابانی مهاجران افغان هستند. |
تعداد اعضای خانواده | بیشتر مطالعات نشان دادند خانواده این کودکان اعضایی بیش از پنج نفر دارند و هرچه بعد خانوار بیشتر میشود، احتمال کار کودکان بیشتر میشود. |
تحصیلات والدین | 91 درصد پدران خانوادههای کودکان خیابانی ایرانی بیسواد یا دارای تحصیلات ابتدایی و راهنمایی هستند و احتمال خیابانی شدن کودکان با داشتن پدر بیسواد بیشتر میشود. |
شغل پدران | در پدران کودکان خیابانی سطح زیادی از بیکاری مشاهده شد. 23 درصد پدران کودکان خیابانی بیکارند یا مشاغل کمدرآمد دارند. |
شغل مادران | 70 درصد مادران کودکان خیابانی خانهدار گزارش شده و نقشی در تامین اقتصادی خانواده نداشتهاند. |
درآمد خانواده | درآمد خانوادههای مورد مطالعه اینطور به دست آمد که از 64 تا 100 آنها، زیر 100 هزار تومان درآمد داشتند |
طلاق والدین | در مطالعهای که وضعیت طلاق در این خانوادهها بررسی شد، مشخص شد والدین 30 درصد کودکان طلاق از همدیگر جدا شدهاند. |
سابقه زندان و اعتیاد در خانواده | 20 درصد خانوادههای کودکان کار و خیابان سابقه زندان داشته و 56 درصد آنها افراد معتاد در خانوادهشان داشتهاند. |
آزار جسمی، جنسی و روانی | تنوع مفاهیم آزار در مطالعات متفاوت بوده است ولی به طور کلی بیش از 50 درصد شیوع آزار جسمی و 6 تا 27 درصد آزار جنسی گزارش شده است. در عین حال تنوع مصادیق آزار روانی اجازه نتیجهگیری درباره این موضوع را نمیدهد. |
کد مطلب: 22543