هفته نامه سلامت نوشت:
با خديجه رحماني، کارشناس ارشد تغذيه و عضو هيات علمي انستيتو تحقيقات تغذيه كشور، درباره بخورنخورهاي افسردگي گفت‌وگو کرده‌ايم.
يکي از علايم افسردگي، افزايش يا کاهش وزن و اشتهاست. چرا وقتي افسرده‌ايم، وزن و اشتهايمان تغيير مي‌كند؟
چون افسردگي به شدت روي سيستم عصبي اثر مي‌گذارد، بنابراين عده‌اي وقتي دچار افسردگي مي‌شوند، غذاي كمتري مي‌خورند و لاغر مي‌شوند برعکس عده‌اي براي رهايي از غم‌هايشان به غذا خوردن پناه مي‌برند و چاق مي‌شوند.
نوع تغذيه و رژيم‌هاي مختلف تا چه حد روي افسردگي و شدت آن موثر است؟
رژيم‌هاي نامناسب لاغري مي‌تواند در پيشرفت افسردگي بسيار موثر باشد. جالب است بدانيد افرادي که در رژيم غذايي خود سبزي، ميوه‌ها، ماهي، گوشت و غلات سبوس‌دار مي‌گنجانند، در مقايسه با کساني که غلات تصفيه‌شده، شکر، غذاهاي سرخ‌شده و فرآوري‌شده مصرف مي‌کنند، کمتر دچار افسردگي مي‌شوند. به هر حال اگرچه عادت‌هاي غذايي باعث ايجاد اختلالات اضطرابي نمي‌شوند، اما مي‌توانند شدت يافتن علائم افسردگي را در پي داشته باشند. حالت‌هاي اضطرابي ممکن است به‌دليل پيروي از رژيم‌هاي غذايي محدودکننده براي کاهش وزن هم بروز كند، بنابراين به منظور ايجاد آرامش و پيشگيري از اضطراب ناشي از رژيم، مصرف منابع غذايي حاوي کربوهيدرات‌هاي پيچيده مانند غلات سبوس‌دار و حبوبات توصيه مي‌شود.
آيا پرخوري قبل از خواب يک عامل استرس‌زا و تشديد‌كننده افسردگي محسوب مي‌شود؟
بله، پرخوري استرس‌زاست. پرخوري يا خوردن غذاهاي چرب به‌خصوص در شب باعث ايجاد سوزش معده و اختلال خواب مي‌شود که يکي ديگر از عوامل بروز افسردگي است. در ضمن، اگر مصرف روزانه کافئين (قهوه) و شکر را براي جبران کمبود خواب و موادمغذي افزايش دهيد، اين روند به چرخه‌اي معيوب تبديل مي‌شود که يکي از عوامل افزايش وزن است. در كل، خوردن وعده‌هاي غذايي مناسب در طول روز و محدود کردن مصرف تنقلات و غذاهاي نامناسب قبل از خواب، مي‌تواند از بروز اين اختلال جلوگيري کند.
کمبود چه ويتامين‌هايي باعث تشديد افسردگي مي‌شود؟
افسردگي بيماري‌اي نيست که ناگهاني بروز کند بلکه عوامل بسياري در بروز آن تاثير دارد. گاهي علت بروز بيماري‌هاي رواني، تغذيه است، بنابراين مي‌توان با تغيير شيوه غذا خوردن و رژيم غذايي آن را برطرف کرد. از مدت‌ها پيش ثابت شده است کمبود ويتامين‌هاي
گروه B مي‌تواند در اين مورد اثرگذار باشد. کساني که رژيم غذايي‌شان فاقد ويتامين‌هاي گروه B است، بيشتر از ديگران به افسردگي مبتلا مي‌شوند. البته اين ويتامين‌ها در بدن ذخيره نمي‌شوند، پس مقدار آنها در بدن به رژيم غذايي روزانه بستگي دارد.
اين ويتامين بيشتر در چه مواد غذايي يافت مي‌شود؟
مهم‌ترين منابع غذايي ويتامين‌هاي گروه B، مخمر آب‌جو، جوانه گندم و جو، غلات و نان سبوس‌دار، جگر و انواع گوشت‌ها هستند.
آيا اينکه مي‌گويند مصرف چاي سبز از افسردگي جلوگيري مي‌کند، صحت دارد؟
بله، شيوع افسردگي در افرادي که مرتب چاي سبز مي‌نوشند، کمتر است.
غير از چاي سبز چه پيشنهاد ديگري در اين زمينه داريد؟
روغن زيتون بخوريد، زيرا اين روغن داراي ماده موثري است که آثار ضدافسردگي دارد بنابراين توصيه مي‌شود در رژيم غذايي روزانه مقدار متعادل آن مصرف شود. ضمنا يکي از روش‌هاي کمک به روحيه خوردن چربي به ميزان کافي است. براي اين منظور بايد انواع مناسبي از چربي‌ها را انتخاب کرد. گنجاندن چربي‌هاي اشباع نشده و داراي امگا3 در رژيم غذايي هر فرد ضرورت دارد و اينکه افرادي که دچار افسردگي هستند، معمولا از کافئين براي بالا بردن سطح انرژي خود استفاده مي‌کنند، اقدامي اشتباه است زيرا اين ماده سيستم عصبي را تحريک مي‌کند، مانع خواب عميق و استراحت شبانه مي‌شود و سرانجام تحريک بيش از حد سيستم عصبي، ميزان اضطراب فرد را بالا مي‌برد و افسردگي شدت پيدا مي‌كند.
روان‌پزشکان به افسردگي مي‌گويند سرماخوردگي اعصاب و روان؛ از بس که اين بيماري در جوامع مختلف شيوع دارد. از سوي ديگر، متخصصان تغذيه معتقدند با رعايت برخي توصيه‌هاي غذايي مي‌توان از بروز مشکل پيشگيري کرد يا در صورت بروز، شدت آن را کاهش داد.