معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه بیش از 90 درصد مسائل اجتماعی ناشی از مشکلات سیستمی است و باید برای مواجهه با آن از راهکارهای سیستمی استفاده کرد اظهار کرد: اعتیاد تک عاملی نیست و ریزفاکتورهای مختلفی بر آن موثر است.

به گزارش ایسنا، حبیب الله مسعودی فرید در نشست کشوری برنامه ملی استقرار مداخلات پیشگیری از اعتیاد در جامعه کار و تولید (طرح کاج) با بیان اینکه دانش مدیریت طی چند سال اخیر دچار تحول و دگرگونی شده است و باید در مواجهه با مسائل اجتماعی تفکری سیستمی داشته باشیم اظهار کرد: ممکن است موضوعی علل فردی داشته باشد اما در کنار آن عوامل محیطی، خانوادگی، آموزشی و کاری نیز دخیل باشند؛ به عنوان مثال طلاق تنها عاملش مسائل خانوادگی نیست.

وی افزود: به همین خاطر نگاه سیستمی بسیار مهم است و باید توجه کرد که بیش از 90 درصد مسائل اجتماعی ناشی از مشکلات سیستمی هستند. قاعدتا راه حل‌ها هم باید راه حل‌های سیستمی باشند و نباید خیلی ساده به موضوع نگاه کنیم به عنوان مثال الگوی مسکن فعلی فرزندان ما را به سمت کم تحرکی سوق داده است و این نحوه رفتار و سبک زندگی اشتباه به علت نبود نگاه سیستمی در آپارتمان سازی به خانواده‌ها تحمیل می‌شود.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان اینکه در نظام آموزش و پرورش نیز ساختار جدید نظام 6.3.3 مستقر شد اما مسئله بلوغ و رشد روانی دانش آموزان را مورد بررسی قرار ندادند گفت: در زمان حاضر سن بلوغ به علت تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده و پایین‌تر آمده است؛ آیا ترکیب دانش آموزان کلاس ششم با دانش آموزان کم سن و سال اقدام صحیحی است؟ و یا همراه کردن دانش آموزان کلاس هفتم با دانش آموزان بزرگتر صحیح بوده است؟.

فرید ادامه داد: تفکر سیستمی در حوزه آسیب‌های اجتماعی به چهار حیطه توجه می‌کنند؛ عواملی که آسیب را به وجود می‌آورند، عواملی که سبب استقرار و تداوم آسیب می‌شوند و کسانی که منابع لازم برای کنترل و کاهش آسیب‌ها را در اختیار دارند از این جمله هستند.

وی در ادامه به نتایج برخی مطالعات در حوزه اعتیاد اشاره کرد و گفت: اعتیاد یک بیماری مغزی است و پژوهشی در آمریکا در حال انجام است که بر اساس آن مشخص می‌شود چطور ارتباطات داخل مغز می‌تواند بر رفتار آدم‌ها اثر بگذارد. مطالعات نشان داده اعتیاد می‌تواند فعالیت‌های بخش هایی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی به برخی سوالات رایج درباره اعتیاد پاسخ داد و گفت: بعضا این سوال وجود دارد که چرا مردم مواد مصرف می‌کنند؟ دلایل مختلفی در این باره وجود دارد برخی برای آنکه احساس خوبی داشته باشند. برخی برای افزایش کارایی و برخی برای کنجکاوی دست به مصرف مواد می‌زنند. وقتی مواد مخدر مصرف می‌شود ترشح دوپامین افزایش می‌یابد و لذت زیادی ایجاد می‌کند.

چرا بیشترین سن شیوع اولین مصرف مواد 12 تا 17 سالگی است؟

فرید افزود: حال ممکن است این سوال به وجود بیاید که اگر مصرف مواد حال انسان را خوب می‌کند پس مشکل کجاست؟ برخی معتقدند هر بار دلشان بخواهد می‌توانند ترک کنند و بر مصرف خود تسلط دارند در حالیکه مطالعات نشان می‌دهد مصرف مواد حتی تا 90 درصد وابستگی ایجاد می‌کند و باعث کاهش کارکرد مغز می‌شود و در دفعات بعدی مصرف دیگر ارادی نیست.

فرید با بیان اینکه اعتیاد تک عاملی نیست و به ریزفاکتورهای مختلفی بستگی دارد اظهار کرد: رفتار خشن، ضعف مهارت‌های اجتماعی، نبود نظارت والدین دسترسی به مواد و غیره از این جمله هستند.

وی همچنین در پاسخ به اینکه چرا نوجوان‌ها بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار دارند گفت: مطالعات نشان می‌دهد بخش‌هایی از مغز انسان تا 24 سالگی تکامل پیدا می‌کند اما سیستم لذت جویی و هیجان خواهی در حدود سنین 11 تا 12 سالگی کامل می‌شود به همین خاطر بیشترین سن شیوع اولین مصرف مواد 12 تا 17 سالگی است.