میگنا: در بین افرادی که به دنبال روشهای درمان جایگزین برای درد کمر، درد در ناحیه گردن یا سایر مشکلات ستون فقرات به خاطر شرایط مختلف همچون تصادفات رانندگی، آسیبدیدگیهای ورزشی و کشیدگی عضله هستند، بسیاری افراد ترجیح میدهند از درمانهای دستی یا کایروپراکتیک به این منظور استفاده کنند. شاید برای بسیاری از افراد میزان بالای استفاده از این روش درمانی عجیب و غیرقابل باور باشد.
در این مطلب سعی شده در مورد کاربرد کایروپراکتیک توضیح داده شود و برای سوالات احتمالی در این رابطه پاسخ ارائه گردد.
کایروپراکتیک یا کایروپرکتیک(درمان دستی) زیر شاخه ای از درمان های مکمل یا Complementary and alternative medicine بوده و نوعی درمان مشکلات سیستم اسکلتی بدن انسان است. لغت کایروپرکتیک (chiropractic) ریشه یونانی دارد. chiro به معنای دست و practic به معنای توسط دست انجام دادن است.
کایروپرکتیک عبارت است از علم شناخت مفاصل بدن، به ویژه ستون فقرات و هماهنگ کردن آن ها به منظور پیشگیری و درمان. البته تنظیم و تطبیق مفاصل و استفاده آن در علم پزشکی به 2000 سال قبل برمیگردد.
-
به گفتۀ کایروپراکتورها عوامل بسیاری بر سلامتی تأثیر دارند که این عوامل شامل: ورزش، تغذیه، خواب، شرایط محیطی و وراثت میباشد. کایروپراکتورها بهجای درمان علائم بیماری با تمرکز بر حفظ سلامتی شما بهصورت طبیعی، به بدن کمک میکنند تا در مقابل بیماریها مقاوم شود.
روش کایروپرکتیک بر این نظریه استوار است که بدن انسان دارای یک قدرت درونی برای درمان بیماری هاست و دستگاه عصبی، نقش مهمی را در حفظ سلامتی ایفا می کند. اما جابجایی های خفیف مفاصل بدن و یا حرکات نامناسب بدنی، بر روی جریان الکتریکی اعصاب اثر گذاشته و باعث اختلال در سلامت انسان می شود. درمانگر در این روش با اصلاح وضعیت استخوان ها، عضلات، اعصاب ، مفاصل و به خصوص ستون فقرات، باعث بهبود عملکرد دستگاه عضلانی اسکلتی و اعصاب و بازگرداندن سلامتی به بیمار می شود.
کسانی که از این روش استفاده میکنند:
- - حرکاتی را روی بدن بیمار انجام میدهند
- - نرمش هایی را به وی یاد میدهند
- - به وی یاد میدهند که چگونه در انجام دادن کارهای روزمره از اندام های خود درست استفاده کند تا از مشکلات اسکلتی پیشگیری کند
- - ممکن است مشاوره تغذیه ای هم بدهد
فشار درمانگر کایروپراکتیک با دست بر روی ستون مهره
شایعترین کاری که در کایروپرکتیک انجام میشود درمان کمردرد و درد گردن با مانیپولاسیون (حرکت دادن) ستون مهره Spinal manipulation است.
درمانگر های کایروپرکتیک عقیده دارند که علت بسیاری از دردهای ستون مهره نیمه دررفتگی در مفاصل آن است و بنابراین میتوان با انجام حرکاتی بر روی ستون مهره بیمار آن مفاصل را میزان کرده Adjustment و یا جاندازی کرد.
شیوه درمان
درمانگر ابتدا سابقه پزشکی بیمار را دریافت کرده و وضعیت فیزیکی وی را معاینه میکند. در این شرایط ممکن است از روشهای تصویربرداری یا سایر آزمایشها برای تشخیص مناسب بودن درمان برای فرد استفاده شود. برنامه درمان در این حالت شامل یک یا چند مورد اصلاح وضعیت بافتها و عضلات از طریق نیروی کنترلشدهی دست و نیز وارد کردن فشار ناگهانی به منظور بهبود دامنه حرکت و افزایش توانایی عملکرد عضلات میباشد. علاوه بر این بسیاری از متخصصان درمان دستی در برنامه درمانی خود از رژیمهای غذایی مناسب و نیز تمرینهای حرکتی و توانبخشی استفاده میکنند. هدف درمان دستی در این شرایط میتواند بازیابی شرایط عادی عملکرد و نیز پیشگیری از آسیبدیدگیهای بعدی به همراه کاهش درد بیمار باشد.
علاوه بر دستکاری (حرکت دادن) ستون فقرات، سایر روشهای درمانی پذیرفتهشده توسط دکتر کایروپراکتیک ممکن است شامل مواردی نظیر آموزش حرکات ورزشی, اصلاح سبک زندگی، مشاوره تغذیهای و همچنین استفاده از روشهای درمانی مثل ماساژ نقطه ماشهای (تریگر پوینت)، تحریک الکتریکی عضله و التراسوند (امواج فراصوت) شود.
همانطور که اشاره شد اساس درمان در کایروپراکتیک حرکات دست درمانگر است. مانورهایی که یک درمانگر کایروپراکتیک انجام میدهد به این صورت است که ابتدا بیمار را بر روی تخت مخصوصی خوابانده و سپس با دست خود نیروها و فشارهایی را بر قسمت های خاصی از بدن وارد میکند.
متخصص کایروپرکتیک، بعد از این که انحراف موجود در مهرههای بدن را شناسایی کرد، با فشار قابل توجهی که بوسیله دست اعمال میکند، مهرهها را به جای اولیه خود باز میگرداند. این تنظیم همزمان با کاهش فشار بر روی اعصاب، باعث ردیف شدن مجدد مهرهها شده و تحرک فرد را افزایش میدهد و باعث کم شدن درد و خشکی و گرفتگی میگردد.
درمانگر قسمت هایی از ستون مهره و اندام ها را بیش از حد معمول میپیچاند و یا میکشد و یا ضرباتی ناگهانی با سرعت زیاد ولی شدت کم به آن وارد میکند. عقیده دارند که با این فشارها مفاصلی که قفل شده اند و یا خوب حرکت نمیکنند دوباره حرکات طبیعی خود را بدست آورده و در نتیجه آن کارکرد ستون مهره و سیستم عصبی آن بهبود میابد.
کایروپراکتیک ها (کایروپرکترها) برای بهبود سلامت از طریق تغییرات سبک زندگی، تغذیه، و ورزش رویکردی طبیعی را اتخاذ میکنند.
بسیاری از متخصصان کایروپرکتیک در حوزه توانبخشی فیزیکی و درمان از طریق ورزشهای خاص نیز مهارت دارند. بعضی از آن ها از بررسی تغذیه، درمان گیاهی، و طب سوزنی نیز استفاده میکنند.
موارد استفاده کایروپرکتیک روش کایروپرکتیک در موارد زیر قابل استفاده است:
آرتریت (التهاب مفاصل) - آسم - کمردرد - شب ادراری - برونشیت - بورسیت (التهاب کپسول مفصل) - سندرم تونل کارپال (درد شدید در ناحیه مچ دست) - جابجایی دیسک گردن - سندرم خستگی مزمن - سرفه - سرگیجه - گوش درد - غش - سردرد و میگرن - فشار خون بالا - اختلال بیش فعالی - سوء هاضمه - کولیک اطفال - نازایی - مشکلات قاعدگی - ام اس - گرفتگی عضلانی - نورالژی (درد ریشه عصب) - پوکی استخوان - دردهای مزمن و طولانی مدت - ذات الریه - مشکلات بارداری - مشکلات یائسگی - کشیدگی و التهاب تاندون - درد سیاتیک - بیماری التهاب مفصل فک.
علت بیماری ها از نظر درمانگران کایروپرکتیک
در این روش معتقدند که بسیاری از بیماری ها در اثر اختلال در سیستم عصبی ایجاد میشوند. این اختلالات در اثر به هم ریختن ساختمان طبیعی اسکلت و عضلات به وجود میآیند و میتوانند قسمت های مختلفی از بدن را دچار بیماری کنند.
بدن ما برای نشستن طولانی مدت طراحی نشده است، اما زندگی مدرن امروزی باعث شده است که ما بیشتر وقت خود را در کم تحرکی بگذرانیم، مانند نشستن در پشت میز کار، در ماشین، یا حتی در منزل. این وضعیت ها باعث کشش غیر طبیعی ستون مهره ها شده و ستون مهره ها از وضعیت طبیعی خود جابجا میشوند. در چنین وضعیتی، ستون فقرات انعطاف طبیعی خود را از دست میدهد. علاوه بر این، تغذیه نادرست، آلودگی هوا و استرس های مزمن بر روی سیستم اعصاب اثر گذاشته و باعث عملکرد ناقص این سیستم در موقعی میشود که بدن برای جبران آسیب های وارده نیاز به عملکرد درست آن دارد.
این خود باعث شیوع بیماری های مزمن و تحلیل برنده ای شده است که ما امروز با آن مواجه هستیم.
سایر روشهای درمانی مورد استفاده برای بیماران در این مطب به شرح زیر هستند:
طب سوزنی الکترودرمانی درمان با امواج شوکی امواج مافوق صوت عمل بسته آبدرمانی تمرینهای حرکتی
۱. درمان کایروپراکتیک شامل چه چیزی میشود؟
درمانهای کایروپرکتیک معمولا شامل دستکاری ستون فقرات میشوند. دستکاری ستون فقرات درمانی است که از فشار بر یکی از مفاصل ستون فقرات استفاده میکند. همچنین به آن تنظیم ستون فقرات نیز میگویند. از آن برای بهبود درد و عملکرد استفاده میشود. دستکاری میتواند با دستها یا یک وسیلهی مخصوص انجام شود. نیروی با دقت و کنترل شدهی وارده بر مفصل میتواند از خفیف تا شدید و از آرام تا سریع متغیر باشد. گاهی روی سایر مفاصل بدن نیز کار میشود تا به درمان ستون فقرات کمک کنند.
۲. هدف درمان کایروپراکتیک چیست ؟
هدف درمان کایروپرکتیک افزایش تحرک در مفصل و شلسازی عضلات است. بعضی از متخصصان کایروپرکتیک از حرارت، محرک الکتریکی، یا سونوگرافی برای کمک به شل سازی عضلات قبل از انجام دستکاری ستون فقرات استفاده میکنند.
سایر انواع درمان ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– حرارت یا یخ
– شکم بند یا پشت بند
– سونوگرافی
– ورزشهای تقویتی و نرمکننده
– پسخوراند زیستی (بیوفیدبک)
– درمان از طریق آرام سازی
بعضی از متخصصان کایروپرکتیک از اشعه ایکس برای کمک به تشخیص ناراحتی استفاده میکنند.
۳. چه چیزی از جلسه درمانیتان انتظار داشته باشید
اگر سابقا به یک متخصص کایروپرکتیک مراجعه نکرده باشید، ممکن است کمی دربارهی این که چه اتفاقی قرار است بیفتد نگران باشید. ملاقات با یک متخصص کایروپرکتیک برای درمان درد کمر در واقع ساده، بیخطر، و معمولا بدون درد است. و دیدار با متخصص کایروپرکتیک به رهایی بسیاری از آدمها از درد منجر میشود.
ملاقات اول شما بسیار شبیه اولین ملاقاتتان با هر پزشک جدیدی خواهد بود. احتمالا شامل مراحل زیر میشود:
– سابقه سلامت.
احتمالا یک فرم بلند بالا از پرسشهای مربوط به وضعیت سلامتیتان را پر خواهید کرد. متخصص کایروپرکتیک ممکن است همچنین سوالاتی بپرسد مبنی بر این که آیا سردرد یا میگرن یا مشکلاتی در خوابیدن دارید. او همچنین احتمال دارد از شما دربارهی رژیم غذایی و میزان تحرکتان سوالاتی بپرسد.
– معاینه فیزیکی.
متخصص کایروپرکتیک ممکن است، به دنبال یافتن چیزهای غیرطبیعی، وضع بدنی شما را بررسی کند. چیزهایی مانند این که مثلا یک شانه یا باسنتان از دیگری بالاتر باشد. این معاینه همچنین ممکن است شامل تست عضلات نیز باشد. این کار شامل فشار دادن یک دست یا پا توسط متخصص کایروپرکتیک برای امتحان کردن توان آنها میشود. همچنین ممکن است مسافت کوتاهی را راه بروید تا این که متخصص کایروپرکتیک بتواند نحوهی راه رفتنتان یا سایر حرکات دست یا پای شما را بررسی کند.
همچنین ممکن است از ستون فقراتتان عکسبرداری کنند.
وقتی متخصص کایروپرکتیک تمام اطلاعات را به دست آورد، زمان آن میرسد که کنار شما بنشیند و دربارهی درمان صحبت کند. اگر برنامه درمانی شامل دستکاری ستون فقرات باشد، میتوانید همان روز آن را انجام دهید یا به تاریخ و ملاقاتی دیگر موکول کنید.
۴. تنظیم ستون فقرات به چه شکل است؟
آشناترین نوع دستکاری ستون فقران روش دستی است: شما روی یک میز دراز میکشید و متخصص کایروپرکتیک از دستهایش یا یک وسیله برای اعمال فشار بر ناحیهی آسیب دیده ستون فقراتتان استفاده میکند. بعضی از افراد به این کار «ترک خوردن» کمر میگویند چون گاهی از آن یک صدای ترکیدن ناگهانی بلند میشود. اما در واقع چیزی «ترک نمیخورد». این صدا وقتی بلند میشود که بافتهای مفصل ستون فقرات مورد نظر کش میآیند.
دستکاری ستون فقرات در حالت عادی درد ندارد. اگر از قبل کمر درد داشته باشید، ممکن است به خاطر حرکتی که اتفاق میافتد کمکی احساس درد و آسیب دیدگی بکنید. اما هدف از دستکاری ستون فقرات آن است که شما احساس بهتری پیدا کنید.
بعضی از متخصصان کایروپرکتیک از یک تخت متحرک استفاده میکنند. وقتی متخصص کایروپرکتیک روی پشت بیمار فشار وارد میکند بخشهایی از تخت رو به پایین حرکت میکنند. این تخت کمی سر و صدا دارد، اما روش استفاده شده در واقع بسیار آرام است.
بعضی از درمانگران کایروپرکتیک از یک وسیله دستی که فعال کننده (اکتیویتور) نامیده میشود برای دستکاری ستون فقرات استفاده میکند. این کار هم بسیار آرام انجام میشود.
۵. چگونه یک متخصص کایروپراکتیک را انتخاب کنیم
هر زمان که به دنبال یک متخصص مراقبت و درمان بودید، از دوستانتان سوال کنید از چه کسی خوششان میآید و از چه کسی خوششان نمیآید و دلیل آن را نیز بپرسید. سابقه و تحصیلات درمانگری را که به او علاقمند هستید بررسی کنید. گاهی یک ملاقات اولیه میتواند به اطمینان یافتن از این که آیا سبک درمانی شخص درمانگر با شما سازگار هست یا نه مفید باشد.
پزشک خود را نیز در جریان مراجعهتان به سایر درمانگرها و درمانهایی که انجام میدهید بگذارید.
مهم ترین محل های اثرگذارنده در کایروپرکتیک
- نخاع، به وسیله ستون فقرات محافظت میشود و شاهراه اصلی سیستم عصبی شماست که تمامی احساسات، حرکات و فعالیتهای کل بدن را کنترل مینماید و مسلما با یک ستون فقرات سالم و طبیعی ، بدن شما توانایی بیشتری در بهبود یافتن خواهد داشت.
- دیسکها، موجب کاهش اصطکاک بین مهرهها میشوند و اگر به هر دلیلی متورم و یا از هم گسسته شوند، بر روی اعصاب و یا نخاع فشار وارد میآورند و منجر به درد یا بیحسی در نواحی گردن، کمر، بازوها و پاها میشوند.
- استخوانهای ستون فقرات (که به شکل مهرههایی روی هم قرار گرفتهاند) ممکن است دچار انحراف شوند و همین امر به اعصاب بدن آسیب میرساند و منجر به کشیدگی غیر متعادل عضلات و درد شدید میشود.
- ماهیچههای نگهدارنده و رباطهای متصل کننده مهرهها، ممکن است کشیده و یا پاره شوند که در این صورت مهرهها حمایت و توانایی حرکت لازم را از دست داده و از نظر حرکتی محدود میشوند.
- اعصاب حامل پیام، میتوانند تحریک، فشرده یا کشیده شوند که این موضوع میتواند موجب بروز درد، بیحسی و یا سوزش در کمر و یا سایر اعضای بدن گردد.
مزایا و خطرات درمان دستی چیست؟
دستکاری ستون فقرات و اقدامات انجام شده در درمان دستی معمولاً یک روش بیخطر و موثر برای رفع درد ناگهانی در ناحیه پایین کمر است و در عمل میتواند برای درمان انواع آسیبدیدگیهای ناگهانی در نتیجه حرکت دادن اثاثیه یا سایر فعالیتهای مانند آن مناسب باشد. توجه داشته باشید درد ناگهانی در ناحیه کمر (که بیشتر از درد مزمن در افراد مشاهده میشود) بیش از شش هفته ادامه ندارد و معمولاً بدون درمان خاص از بین میرود. نتایج تحقیقات انجام شده نشان میدهد درمان دستی میتواند نقش موثر در درمان درد گردن و سردرد داشته باشد. علاوه بر این، بیماران مبتلا به آرتروز و فیبرومیالژیا نیز ممکن است به فشار ملایم وارد شده به بافتها در هنگام استفاده از ماساژدرمانی واکنش مناسب نشان دهند. همواره توجه داشته باشید افراد مبتلا به پوکی استخوان، تنگی کانال نخاعی، یا التهاب در ناحیه کمر و آرتروز گردن یا افرادی که از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنند، نباید از روشهای دستکاری ستون فقرات استفاده کنند. علاوه بر این، بیمارانی که دارای سابقه ابتلا به سرطان هستند، لازم است قبل از استفاده از این درمان با پزشک معالج خود صحبت نمایند.
برخی تکنیکهای کایروپراکتیک مخصوصاً روشهای مرسوم برای گردن میتواند خظرآفرین باشد چراکه میتواند موجب گشاد شدن رباتهای گردن شود، خصوصاً در افرادی که نادانسته مشکلات بافتهای همبندی مانند سندرم اهلرز دانلوس دارند ممکن است گشادی رباتها حدی برسد که موجب عدم تعادل مفصل آتلانتو-اکسیال (مفصل میان مهره ۱ و ۲) یا مفصل آتلانتو-اکسیپیتال (مفصل میان جمجه و مهره ۱) شود که این به نوبه خود موجب میشود با چرخش یا حرکت معمول گردن ساقه مغز (مدولا) یا نخاع گردنی فشرده شود و انواع مشکلات نورولوژیک مانند خستگی مفرط و سردرد زیر جمجمه و بیخوابی و … پدید آید.
از جمله سایر خطرات مربوط به پیچاندنهای ناگهانی گردن که جزو تکنیکهای مرسوم کایروپراکتیک میباشد، میتوان به وقوع سکته مغزی اشاره کرد که تاکنون در موارد اندکی رخ دادهاست. در حالیکه اثر بخشی تکنیکهای گردن تاکنون به هیچ وجه در درمان هیچ بیماری مشخص نشده اما خطرات بالقوه آن ثابت شدهاست، پزشکان توصیه میکنند که هیچگاه به کایروپراکتورها اجازه ندهید ستون فقرات شما را «از شانه به بالا» لمس کنند.
انجام شیوه درمانی دستکاری (حرکت دادن) ستون فقرات برای افراد مبتلا به آرتروز ستون فقرات، شکستگی مهرههای کمر، دررفتگی، سرطان و یا افرادی که در قسمت مورد درمان دارای عفونت هستند توصیه نمیشود.
فعالیت در رشته کایروپراکتیک چگونه است؟
یک درمانگر کایروپرکتیک که به آن Chiropractor یا دکتر کایروپرکتیک (Doctor of Chiropractic (DC هم میگویند کسی است که به مدت ۵-۴ سال در دانشگاه درس میخواند و آموزش های لازم را فرا میگیرد.
این افراد برای فعالیت حرفه ای در ایران باید دارای مجوز از سازمان نظام پزشکی باشند.
آموزش دوره های کایروپراکتیک عمدتا در کشورهای انگلیسی زبان صورت میگیرد.
دکتر کایروپراکتیک سعی میکند مشکلات سیستم حرکتی بدن ( و بخصوص ستون فقرات) را با انجام مانورها و حرکاتی بر روی آنها برطرف کند.
در کشور ما نيز احتياج به کايروپراکتيک، غير قابل انکار است و با صنعتي شدن و پيشرفت هاي روز افزون در علم پزشکي ما، کايروپراکتيک مي تواند در اين امر کمک مهمي باشد.
منابع:
- مقاله دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی” در سایت ایران ارتوپد
- متن ترجمه شده از سایت webmd، توسط کامروا ابراهیمی - سایت کسب و کار بازده
-ویکی پدیا
-تبیان