الگوی مطلوب خواب الگویی است که به موجب آن فرد در زمان مناسبی از شب بخوابد خواب خوب و آرامی داشته باشد و در ساعت مناسبی از صبح نیز از خواب برخیزد.

تحقیقات پزشکی نشان داده که شب بیداری مضرات زیادی برای انسان به بار می‌آورد. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده افرادی که در شب کار می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند.  نتایج یک تحلیل از سوی آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان در سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که تماس با نور در شیفت های شبانه به اندازه تماس با موادی چون استروئیدها آنابولیک، پرتو فرابنفش و پس مانده موتور دیزل در افزایش خطر ابتلا به سرطان تاثیر دارد.
  شیفت کاری در شب ضربان قلب را دچار اختلال کرده و تولید هورمون ملاتونین را کاهش می دهد که این امر می‌تواند باعث تشدید احتمال بروز سرطان شود.
 صبح  قبل از طلوع آفتاب هوا بالاترین میزان گاز اوزون(O3) را در خود دارد که به مرور کم میشود و پس از بالا آمدن خورشید به کلی از بین میرود.
 این گاز تاثیر بسیار خوبی بر دستگاه عصبی دارد و فعالیت‌های فکری و عضلانی را تقویت می نماید، به طوری که باعث می‌شود در این زمان انسان در بالاترین درجه نشاط فکری و بدنی خود باشد.
   نسیمی که در این موقع انسان تنفس می کند چنان لذت بخش و نشاط آور است که نظیر آن را در سایر اوقات شبانه روز نمی توان یافت.
   رنگ خورشید به هنگام طلوع  متمایل به قرمز است و به طوری که معروف است رنگ قرمز انسان را تحریک کرده و به فعالیت وا می دارد نسبت اشعه مادون بنفش در نور خورشید به هنگام طلوع آن بیش از زمانی  است که کاملاً طلوع کند این اشعه همان عاملی است که پوست بدن را به ساختن ویتامین دی  وادار میکند.
   سحرخیزی باعث عدم اعتیاد به خواب طولانی می شود. اکنون روشن شده است. انسانی که ساعات زیادی را به طور مداوم می خوابد در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرد و به ویژه تصلب شرائین.  زیرا خواب جز سکون مطلق چیز دیگری نیست و اگر بیش از حد طولانی شود باعث رسوب مواد چربی در دیواره شریان ها و از جمله شریان های قلبی کرونری می گردد. شاید پیشگیری از ابتلا به امراض عروقی تنها یکی از دستاوردهای مومنان سحرخیز باشد که در اعماق شب از خواب برخاسته به قصد قربت درگاه الهی به دعا و عبادت می پردازند.از نظر علمی اثبات گردیده است که میزان کورتیزول خون صبح ها به بالاترین میزان خود می‌رسد. کورتیزول ماده‌ای است که باعث افزایش فعالیت های بدن شده و نسبت قند موجود در خون را بالا میبرد تا انرژی لازم را برای بدن فراهم سازد.
استراحت و خواب کافی برای حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی، حفظ و ارتقاء توان ذهنی و رشد و تکامل مطلوب ضرورت دارد. الگوی مطلوب خواب الگویی است که به موجب آن فرد در زمان مناسبی از شب بخوابد خواب خوب و آرامی داشته باشد و در ساعت مناسبی از صبح نیز از خواب برخیزد.
 خواب کافی فواید جسمانی و روانی متعددی دارد در طول خواب، جسم و ذهن ما به استراحت می پردازد و تجدید قوا می‌کند. احساس شادابی و برخورداری از انرژی کافی در طول روز را می‌توان از مهم‌ترین نشانه‌های خواب مطلوب شبانه دانست. وقتی فرد احساس کند که شب نمی تواند خواب  مناسبی داشته باشد خیلی مضطرب می شود. اقدام به موقع در خود مراقبتی بهداشت خواب جهت رفع این معضل از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد.