لرزش ناگهانی پوسته‌های جامد زمین، زلزله یا زمین لرزه نامیده می‌شود. علل وقوع زلزله در طول تاريخ حيات بشر زلزله هاي زيادي رخ داده است که همين امر باعث شده تا بشر دلايلي براي چرايي وقوع زلزله ذکر نمايد . در دوره هاي قديم وباستان که علم ودانش بشري اندک بوده ونسبت به پديده هاي مختلف طبيعي جهل داشته و در عين حال بدنبال منشاءآنها هم بوده است و چون علتي را نمي ديده منشاء حواذث طبيعي مثل زلزله را به نيروهاي ناشناس غيرطبيعي و ماوراء طبيعي نسبت مي دادند . زلزله را خشم خدايان بر بشر يا خشم پلوتون مي دانستند. با افزايش علم وبالا رفتن سطح دانش انسان بتدريج بدنبال منشاء و علل حوادث طبيعي در خود طبيعت رفت . ارسطو معتقد بود که در حفره هاي زير زمين گازهاي وجود دارد ، زماني که اين گازها رها مي شوند باعث ايجاد زلزله مي شود . البته اين نظريه را مي توان در زلزله هايي که اطراف آتشفشانها رخ مي دهد تا حدودي بکار برد. به استثناي زلزله هايي که اطرف آتشفشانها رخ مي دهد زلزله نتيجه عکس العمل ناگهاني وسريع پوسته زمين در مقابل نيروهاي شديد، کند ولي مداومي است که در درون زمين تدريجاً از بين مي روند، اين عکس العمل در ساختمان زمين شناسي موجب ايجاد گسل مي شود . بعبارت ديگر سنگهاي تشکيل دهنده زمين ، در طول عمر خود ، سخت تحت تاثير نيروهاي مختلف قرار مي گيرند و نتيجه اعمال اين نيروها ، توليد نيروهاي داخلي در آنهاست که شدت آنها بر واحد سطح ' تنش ” خوانده مي شود . تا زماني که تنش موثر برسنگ از حد تحمل سنگ تجاوز نکند سنگ پايدار مي ماند، هنگامي که تنش موثر برسنگ از حد تحمل تجاوز کند سنگ گسيخته و گسل ايجاد مي شود . ضمن ايجاد گسل ارتعاشاتي بوجود مي آيد که منجر به زلزله مي شود.  اگر نيروي کند ومداوم که مقدارجابجائي ناشي ازآن بر حسب سانتي متر در سال قابل اندازه گيري باشد،سنگهاي سخت ومستحکم را تحت تاثير قرار دهد، سنگهاي مزبور با سرعت چندين متر در هزارم ثانيه شکسته مي شوند ، که همان گسل است . جابجائي زمين بر اثر زلزله ممکن است افقي ،قائم ،مايل يا مورب باشدوميزان آن ممکن است ازيک سانتي متر تا بيست مترتغير کند . پهناي منطقه گسل دهها تا صدها متر بوده وطول آن از يک تا هزارکيلومترمي تواند باشد . اگر چه ايجاد گسل نتيجه زمين لرزه ها است اما اکثر زلزله ها روي گسل هاي قديمي متمرکزند. زلزله پديده انفجاري است که در آن ميليونها گسيختگي کوچک به دنبال هم بکار مي افتند ومانند يک انفجار شيميايي ميليونها واکنش شيميايي بدنبال هم درآن نقش دارند. رابطه گسل وزلزله رابطه اي دوطرفه است . وجود گسل هاي زياد دريک منطقه موجب بروز زلزله است . زلزله گسل جديدي را بوجود مي آورد ودر نتيجه تعداد شکستها زيادتر شده وبه اين ترتيب قابليت زلزله در اين منطقه افزايش مي يابد. بنابراين مي توان نتيجه گرفت نيروهاي مختلف مجموعه سنگي را تحت تاثيرقرارمي دهند . مجموعه مزبور کمي تغيير شکل مي دهد ولي با توجه به خاصيت پلاستيکي خود مقاومت مي کند. دراين حال کشش هاي دروني در مجموعه مزبور متمرکز مي شوند ، هنگامي که اين نيرو خيلي زياد شود و از آستانه مقاومت سنگ تجاوز کند سنگ شکسته شده وتنشها را آزاد مي کند در اين حالت دوطرف شکستگي دچار جابجائي شده تا حدي که نيروهاي مزبور را خنثي نمايد . اين همان فرضيه پلاستيکي ' رِد ” است . البته غيراز شکست وجابجائي سنگها عواملي مثل فروريختن سقف غارهاي زيرزميني ، انفجارهاي هسته اي ، انفجارهاي آتشفشاني نيز مي تواند ايجاد زلزله نمايد.    علايم و بررسي زمين لرزه هنگام ملاحظه مصائب، آسيب ها و تلفات بسياري که زلزله ها باعث شده اند، بسيار طبيعي است که از خود بپرسيم آيا مي توان از اين وقايع اجتناب کرد و طبيعتاً اگر بتوانيم پيش از وقوع چنين فجايعي در مورد آنها هشدار بدهيم، زندگي هاي بسياري نجات خواهند يافت... اما آيا مي توان زمين لرزه ها را پيش بيني کرد؟ از لحاظ نظري کاملاً واضح است که اگر پارامترهاي دخيل در تنش هاي پوسته زمين را بدانيم بايد بتوانيم زلزله ها را پيش بيني کنيم. عقيده عمومي در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ اين بود که با بررسي دقيق سابقه حرکات گسل ها، الگوهايي قابل پيش بيني به دست خواهند آمد. علاوه بر اين تصور مي شد که الگوهاي غيرعادي کوتاه مدت رفتار حرکات گسل ها پيش از زمين لرزه قابل پيش بيني هستند و لذا مي توان ساعت ها و روزها پيش از وقوع زمين لرزه به مردم اطلاع داد تا نواحي خطرنک را تخليه کنند. اما امروز کاملاً روشن شده است که پيش بيني وقوع زمين لرزه بسيار پيچيده تر از آن است که در ابتدا تصور مي شد. امروزه مي دانيم که زلزله ها چه از لحاظ زماني و چه از لحاظ مکاني گه گاهي و پرکنده هستند. به جاي تلاش کردن براي پيش بيني اينکه چه هنگامي شهرهاي ما ويران خواهند شد، بايد بر اطمينان يافتن از سالم ماندن آنها هنگام بروز زلزله متمرکز شد.يکي از موانع عمده در پيش بيني دقيق زلزله اين است که گسل ها جدا از هم عمل نمي کنند. هنگامي که در يک گسل شکست رخ مي دهد، تنش حاصل مي تواند به گسل ديگري منتقل شود و اين امر ادامه مي يابد. تغيير کشش درون پوسته زمين الگوهايي با تغيير تدريجي دارد که دانشمندان اطلاع دقيقي از آن ندارند.با اين حال تلاش ها براي پيش بيني زلزله ها همچنان از راه هاي مختلف ادامه پيدا کرده است. اين تلاش ها در ۲۰ سال گذشته عمدتاً در سه حوزه زير متمرکز بوده است: ۱- فرضيه پيش بيني درازمدت در اين حوزه دانشمندان از روش ها و رويکردهايي استفاده مي کنند تا زمان تقريبي وقوع زمين لرزه ها را در آينده درازمدت تخمين بزنند. هيچ کدام از اين روش ها نمي توانند لحظه دقيق زماني يا شدت دقيق زلزله را معين کنند، اما مي توانند تقريبي از آنها به دست دهند. بنابراين اطلاعات مفيدي در اختيار خواهد بود که احتياط هاي لازم در مواردي مانند مقاوم سازي ساختار بناها انجام شود. براي مثال اگر به مهندسان گفته شود که ساختمان يا پلي را که طراحي مي کنند بايد بتواند ضربه اي حدکثر ۵/۰ گرم در ۵۰ سال آينده تحمل کند، آنها ساختمان را طوري طراحي مي کنند که اين خصوصيت را دارا باشد. در پيش بيني درازمدت زلزله چند مسئله مورد بررسي قرار مي گيرد. الف_ فاصله بازگشت: اين فاصله به ما مي گويد زلزله ها با چه تناوبي در يک گسل معين رخ مي دهند، و حدکثر حرکات زمين که احتمال دارد در يک ناحيه معين و در يک دوره معين زماني ايجاد کنند چقدر است. اين فاصله با کسب کردن اطلاعات از چند منبع متفاوت به دست مي آيد: سوابق تاريخي زلزله ها، شواهد زمين شناختي (اثراتي که زلزله ها به جاي مي گذارند) و شواهد زمين سنجي (ميزان کششي که در صخره ها به وجود مي آيد). براساس اين فرضيه که زلزله هاي بزرگ در فواصل دوره هاي مشابه زماني رخ مي دهند، داده هاي حاصل از منابع بالا مي توانند احتمال زلزله هاي آينده را پيش بيني کنند. با اين حال دقت اين پيش بيني درازمدت براساس فواصل بازگشت کاملاً محدود است زيرا وقايع درون يک گسل ممکن است به خاطر به وجود آمدن نيروهاي جديد از دوره اي به دوره اي ديگر تفاوت کند. ب_ پيگيري تغيير شکل هاي زمين: يک راه ديگر پيش بيني زلزله ها اندازه گيري ميزان جابه جايي زمين در طول يک گسل است. براساس همين روش «هري اف رايد»، يک زلزله شناس کاليفرنيايي توانست پيش بيني کند که شوک بعدي در گسل سنت آندرياس در کاليفرنيا حدود يکصد سال پس از زلزله بزرگ حاصل از اين گسل در سال ۱۹۰۶ به وجود مي آيد. اندازه گيري هايي که پيش از اين زلزله انجام شده بود نشان داده بود که زمين به طور متوسط 65/0متر در هر ده سال تحت کشش و جابه جايي قرار مي گيرد. رايد خاطرنشان کرد از آنجا که حدکثر جابه جايي در طول اين گسل در زلزله ۱۹۰۶، 5/۶ متر بوده است بنابراين احتمالاً نتيجه يک قرن تجمع کشش در زمين است، زلزله اي با شدت مشابه زلزله ۱۹۰۶ در اين گسل حدوداً ۱۰۰ سال بعد رخ مي دهد. امروزه ماهواره ها مي توانند با فراهم آوري اطلاعات موقعيت دقيق (GPS) به زلزله شناسان امکان دهند ميزان دقيق تغيير شکل پوسته زمين و محل دقيق آن را تعيين کنند. اندازه گيري هاي مکرر مي تواند نشان دهد که آيا گسل در حال لغزش هست يا نه. بنابراين سرعت جابه جايي و ميزان کشش در هر ناحيه گسل را مي توان شناسايي کرد و پيش بيني هاي بهتري را انجام داد. ج _ فرضيه شکاف لرزه اي: فرض اصلي در اين مورد اين است که زلزله هاي بزرگ گرايش دارند که هر بار در مکان مشابهي رخ دهند، اگر نمودار همه زلزله هاي بزرگ روي حد مرزهاي صفحات زمين را داشته باشيد، متوجه مي شويد که آنها قطعات جداگانه مجاوري از يک حد مرز پر مي کنند. شکاف لرزه اي (Seisemic gap) قطعه اي است که در آن براي مدتي طولاني زلزله اي رخ نداده است اما سابقه تاريخي يک زمين لرزه در آن ناحيه در گذشته وجود دارد. ۲ _ يافتن گسل هاي جديد: يافتن گسل هاي جديد علاوه بر گسل هاي از قبل فعال، مي تواند به دانشمندان در پيش بيني بروز بالقوه زلزله ها در مکان هاي غير منتظره کمک کند. شواهد متعددي در يک منطقه مي تواند به وجود گسل هايي دلالت کند که براي مدت هاي بسياري در زمان هاي اخير حرکت نکرده اند از جمله: اين گسل ها در چشم انداز منطقه برجستگي هاي مستقيم طولاني اي تشکيل مي دهند که مي توانند توپوگرافي محلي و زهکشي طبيعي را تغيير دهند. بنابراين آنها زمين هايي اعوجاج يافته و درياچه و حوضچه هايي تشکيل شده از انحناي زمين به سمت پايين به جاي مي گذارند. آنها مي توانند محل ظهور چشمه ها باشند و به خاطر زهکشي طبيعي اغلب در طول مسيرشان از پوشش گياهي انبوهي پوشيده شده اند. گسل ها را مي توان به وسيله بررسي هاي انعکاس امواج شناسايي کرد، که از طريق ثبت امواج انعکاس يافته که يک شوک انفجاري از حد مرزهاي لايه هاي پوسته زمين انجام مي شود. صخره هاي موجود در طول خطوط گسل گاه به گاه به علت زلزله ها متلاشي مي شوند. همه يخچال ها و نهرها در طول شکاف هاي حاصل به راه مي افتند و ممکن است دره هاي بزرگي در طول يک گسل پوسته زمين به وجود آيد. ۳- علائم زلزله قريب الوقوع : انواع بسيار متفاوتي از فعاليت هاي کوتاه مدت، که طول آنها از چند روز تا چندسال تغيير مي کند، قبل از زلزله هاي بزرگ ذکر شده اند. زلزله شناسان به دنبال الگوهاي منظم در چنين پيش درآمدهاي کوتاه مدتي هستند.از يک طرف امواج ضربه اي پيشيني (foreshocks)، مجموعه اي از لرزه هاي خفيف يا دوره هاي بدون لرزه پيش از زلزله هاي بزرگ گزارش شده اند، گرچه آنها لزوماً هميشه رخ نمي دهند. رفتارهاي غيرعادي حيوانات نيز که به عنوان پيش بيني کننده زلزله ذکر شده است هميشگي نيست.از طرف ديگر تنش فوق العاده صخره ها که درشرف جابه جايي هستند باعث گرم شدن، تغيير شکل و انبساط آنها پيش از زلزله مي شود و بنابراين شماري از تغييرات در پوسته زمين پيش از زلزله رخ مي دهد و دانشمندان از وسايل گوناگوني براي اندازه گيري و ثبت اين تغييرات استفاده مي کنند؛ هر چند که هيچ کدام از اين موارد نيز پيش بيني کننده قطعي و دقيق زلزله نيستند. از جمله اين تغييرات اينها هستند: گاهي زمين ممکن است در حد چند ميلي متر يا سانتي متر پيش از زلزله انحنا پيدا کند. انحنا سنج هايي (Tilt meter) که در سوراخ هاي عميق و با دقت حفر شده قرار داشته باشند، مي توانند اين پديده را کشف کنند. تغييراتي در سرعت امواج لرزه اي در صخره هاي تحت تنش قرار گرفته نزديک به گسل يافت شده است. شکاف هاي ذره بيني در صخره تحت تنش قرار گرفته نسبت به جهتي که تنش بر آنها وارد مي شود به هم مي پيوندند و اين امر مي تواند بر چگونگي عبور لرزه هاي خفيف از ميان آنها تاثير بگذارد. گاز رادون ممکن است از اين شکاف هاي ريز تازه به وجود آمده در يک صخره تحت فشار ساطع شود. آبي که به درون صخره نفوذ مي کند مواد شيميايي از جمله رادون را از صخره جذب مي کند و در نتيجه محتواي شيميايي چنين موادي در آب چاه هاي منطقه افزايش مي يابد. جريان يافتن آب هاي زيرزميني به درون شکاف هاي صخره ها ممکن است باعث کاهش سطح سفره آب زيرزميني منطقه شود. دربعضي از صخره هاي نزديک به نقطه جابه جايي گسل ممکن است تغيير رسانايي الکتريکي ثبت شود. دماى آب چشمه ها و قنوات و چاهها کاهش و يا افزايش ناگهانى پيدا مى کند و از نظر طعم و مزه دچار تغييراتى محسوس مى گردد، همچنين در حجم و مقدار هم افزايش و يا کاهش را خواهيم داشت. پيش از وقوع زلزله ادوارى شکافهايى در سنگها و پوسته زمين به وجود مى ايد که همگى در جهت خاصى هستند و بعد از وقوع شکافهاى حاصل از زمين لرزه دقيقاً در امتداد شکافهاى قبل از وقوع آن امتداد مى يابد. درخصوص علائم غيرطبيعى همچون مشاهده شدن اشياى نورانى در شبهاى قبل از زلزله نيز گزارشات زيادى دريافت شده اين اشياء در جهت جنوب حرکت کرده و به ناگهان به سمت شرق تغيير مسير مى دهند. حيوانات نيز در برابر زلزله از خود رفتارهاى خاصى بروز مى دهند اين رفتارها در حيوانات اهلى همچون خر و الاغ و خرگوش فرار به سوى سربالايى مى باشد. آنان هيچ گاه به سمت سراشيبى حرکت نمى کنند و در ماهى ها مرگ گروهى و بى دليل و در پرندگان اهلى همچون اردک و غاز که در مسير تابش امواج ماوراء صوت قرارگرفته اند سوختگى در امحا و احشاى داخلى و مرگ گزارش شده است. حيواناتى که در منزل نگهدارى مى شوند همچون سگها، به شدت پارس مى کنند و مضطرب مى گردند و گربه هاى خانگى با جمع کردن بدن به صورت گلوله و يا انداختن خود در داخل ظرفهاى گود همچون سطل آشغال رفلکس نشان مى دهند. علائم متصل و منتهى به آغاز زلزله : شاهدان زيادى پس از زلزله گفته اند که با صدايى عجيب روبرو شده اند، بله درست است. در ابتدا معمولاً صدايى نامتعارف شنيده مى گردد. در زلزله هاى بزرگ ابتدا صداى عجيبى همچون باد و حرکت درختان و برگها و سپس صداى ضعيف شيشه هاى منزل شنيده مى شود و به سرعت لرزش هاى اوليه که معمولاً با شدت بالا نيستند آغاز مى گردد و پس از آن موج اصلى با مدت زمان چندثانيه اى و پس از آن پس لرزه هايى با شدت پايين و سپس اتمام زلزله !   پراكندگي زلزله در سطح زمين:  مسير حلقه آتش كه دور تا دور اقيانوس آرام را احاطه نموده است80 درصد از انرژي آزاد شده دنيا را بخود اختصاص مي دهد و شامل سواحل غربي آمريكاي شمالي و جنوبي،آلاسكا،ژاپن،چين،فيل يپين،اندونزي و استراليا است.   12كمربند آلپايد؛ 15 درصد از كل انرژي آزاد شده در دنيا را بخود اختصاص مي دهد و از منطقه مديترانه و كوه هاي آلپ شروع شده تا ايران ،هيماليا و خليج بنگال ادامه دارد اين كمربند محل برخورد صفحات اورآسيا با هند و عربستان و آفريقا مي باشد كه باعث تشكيل كوه ها و بروز زلزله هاي نسبتا كم عمق و فراوان در جنوب اروپا و شمال آفريقا و خاورميانه مي شود . بزرگترين زلزله در اين منطقه در ليسبون (1755 م) رخ داد .  13كمربند مياني اقيانوس اطلس ؛ 5 درصد زلزله هاي دنيا به اين منطقه اختصاص دارد در اطراف پشتة ميان اقيانوسي كه از جنوب ايسلند شروع شده و اقيانوس اطلس را از شمال به جنوب طي مي كند اين شكستگي عظيم بوسيله جريانات همرفتي از هم دور شده و راه را براي بالا آمدن گدازه ها و گسترش كف اقيانوس باز مي كند .   اثرات زلزله :  ـ پسلرزه، با وقوع هر زمين لرزه قسمت اعظم انرژي ذخيره شده در سنگهاي پوسته تخليه شده اما مقداري از آن باقي مي-ماند كه ضمن برگشت سنگها به حالت اوليه خود و ايجاد تعادل دوباره جابجايي طي چند روز يا حتي ماهها پس از زلزله اصلي رخ مي-دهد كه پسلرزه هايي را ايجاد مي--كند هر چه زلزله بزرگتر بوده باشد پسلرزههايي بزرگتر و بيشتر نيز ايجاد خواهد نمود.  ـ امواج لرزه--اي دريا، برخي زمين لرزه-هاي دريايي بطور ناگهاني باعث بالا آمدن يا پايين رفتن بخش-هايي از كف دريا گشته و باعث ايجاد امواج عظيم دريايي مي-شود مانند زلزله 1946م در آلاسكا كه امواجي به بلندي 33 متر ايجاد و به فانوس دريايي برخورد كرده و آنرا ويران نمودند و اولين موج پس از طي 3600 كيلومتر با سرعت 800 كيلومتر در ساعت به اوهودر «هاوايي» رسيد.  ـ زمين لغزه؛ «عبارتست از حركت سريع و ناگهاني مواد از روي دامنه د راثر دخالت عوامل طبيعي و انساني»  در مناطقي كه تپه-هاي بسيار با شيب هاي تند وجود دارد و همچنين شرايط خاص خاك مانند عدم چسبندگي ذرات آن را نسبت به لرزش حساس نموده پديده لغزندگي بيشتر ب وقوع مي--پيوندد. به اين صورت كه با نفوذ و جذب تدريجي آب در ميان ذرات خاك و اشباع لايه سطحي و با توجه به افزايش شيب اصلي دامنه( دراثر حفاري ها و يا فرسايش بخش پاشنه-اي دامنه و…. )ابتدا شكافهايي در تپه ايجاد شده و سپس با بهم خوردن تعادل دامنه در اثر وقوع زمين لرزه-اي كوچك لايه رويي به پايين سرازير شده و آسيب-هاي جدي ببار مي آورد.  يكي از بدترين زمين لغزه--هاي ناشي از زلزله در سال «1962 در جامائيكا» شهر «پورت رويال» روي دارد كه در اين حادثه000/20 نفر جان باختند در سال 1920 در ايالت«كانسو» در چين زمين لرزه-اي در رسوبات بادرفتي ب وقوع پيوست كه توده-هاي بزرگي از مواد سطحي بيش از2 كيلومتر حركت كرده و به همراه خود جاده-ها درختان ساختمان-هاو….را حمل كرد.  ـ آتش سوزي:  در برخي زلزله -ها 95% از كل تلفات ناشي از آتش سوزي ست كه دراثر انفجار لوله-هاي گاز و اتصال سيم-هاي برق بوجود مي-آيد يكي از دلايل گسترش سريع آتش اختلالاتي ست كه در سيستم توزيع آب شهري بوجود مي-آيد براي مثال در سال 1906 در زلزله «سان فرانسيسكو» حدود 23000 مورد شكستگي لوله بوجود آمد كه باعث افت فشار آب شده بود.  پيش بيني زلزله :  پيش بيني زلزله را بطور كلي مي-توان به دودسته تقسيم نمود:  الف: پيش بيني دراز مدت  ب: پيش بيني كوتاه مدت  پيش بيني دراز مدت بر اساس قضيه فيزيكي ثابت شده زير قرار دارد:  « زلزله عبارت است از انباشتگي و توزيع مجدد انرژي پتانسيل در يك ناحيه مشخص»  وقتي زمين لرزه-اي رخ مي-دهد تمام اين انرژي و يا بخشي از آن آزاد مي-شود براي آنكه زلزله بعدي روي دهد بايد مقداري انرژي تازه موجود باشد در نتيجه براي ذخيره شدن آن زمان لازم است و در بعضي موارد اين زمان حتي صدها سال طول مي-كشد مثلاً در كاليفرنيا زلزله -هاي 8 ريشتري هر 100 سال يكبار و انواع ضعيفتر هر 20 سال يكبار اتفاق مي-افتد گرچه اين پيش بيني بطور كامل مساله-اي را حل نمي-كند ليكن كمك مي-كند كه نقشه-هاي مناطق زلزله خيز را با تخمين تقريبي بازگشت زمين لرزه-ها گردآوري نمائيم.  ـ در پيش بيني كوتاه مدت هنوز هيچ روش مطمئن و قطعي شناخته نشده است ولي توجه به نكاتي چند در اين زمينه قابل توجه است:  ـ تغيير در رفتار حيوانات؛ پيش از وقوع زلزله مي-تواند پيش بيني كمك كند معمولي ترين اين تغيير رفتارها عبارتند از: پر و بال زدن پرندگان، غرش حيوانات وحشي در جنگل، خروج مارها ازلانه-هايشان، بيقراري سگ گربه و موش و فرار آنها از مناطق سر پوشيده. ماهي--هاي كوچك در چين و ژاپن خود را از آب بيرون مي-اندازند و هم اكنون نيز برخي از ساكنان اين مناطق آنها را در آكواريوم د رمنزل نگهداري مي--كنند.  دو روز قبل از زلزله -اي در ناحيه ساحلي ژاپن يك ماهي غير عادي به طول شش متر چندين بار ظاهر شد. در اساطير ژاپني آمده است كه ماهي عظيمي كه ته دريا بالهايش را بحركت در مي-آورد عامل زمين لرزه است.   ـ بروز پيش لرزه ها:  افزايش ناگهاني و منظم تعداد زلزله -هاي خفيف را بايد نشانه-اي جدي بحساب آورد در سال (1957م) در ايالت لانيونينك چين، زلزله شناسان 5 ساعت قبل از وقوع موفق به پيش بيني زلزله -اي با قدرت تخريب يك شهر عظيم شدند با تخليه حدود 3 ميليون نفر دهها هزار خانوار نجات يافتند بروز زمين لرزه-هاي خفيف به پيش بيني زمين لرزه كمك كرده بود.  ـ نبودهاي لرزه-اي:   مناطقي نيز وجود دارند كه سال-هاست ساكن و بدون زلزله بوده و درواقع در حال ذخيره نمودن انرژي مي-باشند مانند مناطقي د رامتداد گسل سن آندرياس كه اين نبود لرزه-ها خود نشانه-اي بر وقوع زلزله مي-تواند باشد.  ـ تغيير در فشار ، رنگ ، دما، مزه، بو، آهنگ جريان و تركيبات شيميايي آبها در سطح و زير زمين نيز از نشانه-هاي زلزله است البته بايد توجه داشت كه عوامل محيطي و جوي نيز بر اين موارد موثر است.  ـ افزايش گاز رادن در آب چشمه-ها و چاهها:  «رادن» گاز بي اثري است كه با تلاش عنصر راديواكتيوي بنام «راديوم» بوجود مي-آيد و مقدار كمي از آن در برخي سنگها ديده شده است. در شرايط عادي اين گاز در سنگ محبوس بوده اما در حين افزايش تنش شكستگي هاي حاصل موجب رهايي آن مي-شو.ند. در سال 1966 زمين لرزه تا شكند در شوروي سابق از روي تغيير ميزان گاز اردن در چاهها پيش بيني شد.  تغييرات ميدان مغناطيسي : در سال هاي اخير از روش جديد مطالعه در تغييرات ميدان مغناطيسي زمين جهت پيش بيني زلزله استفاده مي-شود. وقوع يك زلزله در واقع انباشتگي فشارها در قسمتي از پوسته زمين است كه ناگزير ميدان مغناطيسي ناپايدار محلي را تغيير مي-دهد. مطالعه و اندازه يگري اين تغييرات به پيش بيني كمك مي-كند.     منبع: همشهری انتخاب مطلب از : معصومه پاک