دو نفر میتوانند شرایط یکسانی را تجربه کنند و یک نفر پرانرژی و هیجانزده شود در حالیکه دیگری احساس استرس و غرقشدن میکند. شخص سومی که در همان موقعیت قرار دارد ممکن است کمی استرس داشته باشد، اما نه به حدی که احساس غرق شدن کند.تفاوت در این واکنشها میتواند به احساس بیشتر شادی شخصی و رضایت از زندگی و حتی بهبود سلامتی برای کسانی که کمتر تحت تأثیر رویدادهای زندگی خود هستند، تبدیل شود.
چگونه با یک موقعیت استرسزا سازگار شویم؟
عوامل شخصیتی، تفکر خوشبینانه، عادات بدنی سالم، مهارتهای مقابله سریع و منبع کنترل همگی از عواملی هستند که قطعاً بر روی افزایش تابآوری افراد و مقابله موثر با چالشها تأثیرگذارند. اما هر یک از این عوامل چگونه تابآوری را در شرایط سخت بهبود داده و موجب کاهش استرس میشوند، در زیر خواهد آمد:
عوامل شخصیتی: برخی از ما بیشتر به استرس واکنش نشان میدهیم. پرستاران در بیمارستانها توانستهاند چنین تفاوتهایی را در خلق و خوی نوزادانی که تنها یک روز دارند، شناسایی کنند. برخی از نوزادان نسبت به سایرین که نسبتاً بیحوصله هستند، نسبت به تحریک فیزیکی یا تغییر، واکنش منفی بیشتری نشان میدهند. این تغییرات خلق و خو، ذاتی و پایدار هستند، اما میتوان با تجربیات دوران کودکی و تلاشهایی که در بزرگسالی انجام میشود تا حدی به حداقل رسانده شوند.
تفکر خوشبینانه: مشخص شده است که افراد خوشبین سالمتر و شادتر هستند و همچنین در زندگی موفقترند. افراد خوشبین تمایل دارند وقایع منفی را که در زندگیشان رخ میدهد، به حداقل برسانند، در حالیکه روی رویدادهای مثبت تمرکز میکنند و اعتبار شخصی خود را برای آنها قائل میشوند.
این باعث افزایش تابآوری و همچنین اعتماد به نفس بیشتر، روابط شخصی قویتر و سایر رویدادهای مثبت زندگی میشود. برخی افراد به طور طبیعی بیش از دیگران مستعد خوشبینی هستند. خوش بینی نیز یک الگوی تفکر عادتی است که میتوان آن را آموخت و پرورش داد. سایر سبک های تفکر که بر سطح استرس افراد (و سطح استرس اطرافیان ما) تأثیر میگذارد، شامل ویژگیهای شخصیتی تیپ A و تمایلات کمالگرایی است.
عادات بدنی سالم: همه ما زمانی که بدنمان در شرایط اولیه قرار دارد بهتر عمل میکنیم. بنابراین، به طور کلی کسانی که بهتر از خود مراقبت میکنند، معمولاً نسبت به کسانی که از خود مراقبت نمیکنند، اندوختهای برای مدیریت بهتر موقعیتهای استرسزا دارند. ما تمایل داریم ارزش چیزهایی مانند خواب خوب شبانه، خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را دست کم بگیریم. با این حال، چنین عادات سالمی میتواند شما را در موقعیت بهتری برای مدیریت استرسی که وارد زندگی شما می شود قرار دهد.
مهارتهای مقابله سریع: کسانی که مهارتهای مقابلهای سالم دارند، در مواجهه با موقعیتهای استرسزا، میتوانند سریعتر از استرسهای اصلی و جزئی که هر روز میآیند بهبود یابند. در حالیکه راههای زیادی برای تسکین استرس وجود دارد که هر کدام مزایای خود را دارند، مهم است که چند داروی تسکین دهنده استرس در دسترس داشته باشید.
زمانی که در لحظه ناامیدی هستید یا زمانی که احساس میکنید تحت فشار هستید به شما کمک خواهند کرد. تسکیندهندهها پاسخ استرس بدن شما را خاموش میکنند و سیستمهای بدن شما را به حالت تعادل باز میگردانند (زیرا واکنش جنگ یا گریز تغییرات فیزیولوژیکی زیادی ایجاد میکند که میتواند واکنش آرام را دشوارتر کند). این به شما این امکان را میدهد که به جای واکنش کمتر سالم به موقعیتهای استرسزا، منطقی پاسخ دهید.
منبع کنترل: اصطلاح «منبع کنترل» به این اشاره دارد که آیا احساس میکنید زندگی شما توسط شما کنترل میشود یا توسط نیروهای خارج از خودتان. کسانی که منبع کنترل درونی دارند احساس میکنند که در زندگی خود حق انتخاب دارند و بر شرایط خود کنترل دارند.
برعکس، آنهایی که منبع کنترل بیرونی دارند، بیشتر در معرض وقایع بیرونی هستند. همانطور که ممکن است حدس بزنید، کسانی که منبع کنترل درونی بیشتری دارند، احساس شادی، آزادی بیشتر و استرس کمتری دارند. آنها همچنین از سلامت بهتری برخوردار هستند (احتمالاً به این دلیل که استرس مزمن مضر کمتری را تجربه میکنند که میتواند ناشی از احساس ناتوانی باشد) و به طور کلی از زندگی رضایت بیشتری دارند.
شاید تعجبآور نباشد که کسانی که منبع کنترل بیرونی دارند بیشتر در معرض افسردگی و همچنین سایر مشکلات سلامتی هستند. آنها تمایل دارند خود را در موقعیتهایی نگه دارند که در آن استرس بیشتری را تجربه میکنند، احساس ناتوانی در تغییر شرایط خود میکنند که بر بار استرس آنها می افزاید. مکان کنترل شما میتواند توسط رویدادهای دوران کودکی یا بزرگسالی شما شکل بگیرد (این که آیا شما توانستهاید تأثیر قابلتوجهی بر محیط خود داشته باشید میتواند منجر به احساس توانمندی یا درماندگی آموخته شده شود) و با الگوهای فکری معمولی تداوم یابد.