علت عود سرطان چیست؟ چرا سرطان دوباره برمی‌گردد؟ متاستاز چیست ؟ متاستاز تهاجم سرطان و گسترش مستقیم یا نفوذ سلول‌های سرطانی به بافت‌های مجاور است انتشار متاستاز ممکن است از طریق خون یا مجرای لنفاوی یا از طریق هر دو مسیر پدید آید با وجود درمان‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، گاهی سرطان عود می‌کند و در حالی که بسیاری از سرطان‌ها در پنج سال اول عود می‌کنند، برخی از آنها می‌توانند حتی چندین دهه بعد عود کنند.

این بدان معنا نیست که درمان آنها نادرست یا ناموفق بوده است. بلکه درک این نکته مهم است که برخی از سرطان‌ها بیشتر از سایرین احتمال بازگشت دارند چند نظریه وجود دارد که آنچه که به نظر می‌رسد توانایی سلول سرطانی برای "پنهان شدن" برای مدت زمان طولانی است، را توضیح می‌دهد. به عنوان مثال، 20 تا 45 درصد از عودهای سرطان پستان با گیرنده استروژن مثبت، سال‌ها یا حتی دهه‌ها پس از درمان موفقیت‌آمیز سرطان رخ می‌دهد.

• یک نظریه، ایده سلول‌های بنیادی سرطانی، زیرمجموعه‌ای از سلول‌های سرطانی است. این سلول‌ها کندتر از سلول‌های سرطانی معمولی تقسیم می‌شوند، که باعث می‌شود در برابر درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی مقاوم‌تر شوند. در حالی که درمان‌های سرطان ممکن است بسیاری از سلول‌های معمولی را از بین ببرند، سلول‌های بنیادی می‌توانند زنده بمانند و آماده رشد مجدد باشند.

• مفهوم دیگر خواب است. گاهی اوقات سلول‌های سرطانی می‌توانند خوابیده باشند و با توجه به شرایط مناسب، دوباره شروع به رشد کنند.

این سلول‌های سرطانی خفته (که ممکن است سلول‌های بنیادی باشند) ممکن است برای مدت طولانی قبل از ورود به مرحله رشد سریع غیرفعال بمانند. یک سیستم ایمنی قوی می‌تواند به خفته نگه داشتن سلول‌های سرطانی کمک کند.

پزشکان معمولاً نمی‌گویند که سرطان درمان می‌شود زیرا بیشتر تومورها ممکن است عود کنند. استثناها شامل برخی سرطان‌های در مراحل اولیه است که خطر بازگشت بسیار کمی دارند (به عنوان مثال، سرطان اولیه تیروئید). سرطان همیشه در همان ناحیه از بدن که تومور اصلی است عود نمی‌کند.

برخی از افراد ممکن است عود را در اندام‌ها یا سیستم‌های مختلف بدن تجربه کنند. به عنوان مثال، پس از برداشتن پروستات برای درمان سرطان پروستات، اگر سلول‌های سرطانی به آنجا رفته و به درمان پاسخ ندهند، همان سرطان می‌تواند در استخوان‌ها عود کند.

سه نوع اصلی عود سرطان وجود دارد:

• عود موضعی: زمانی که سرطان در همان محل یا نزدیک محل اصلی عود می‌کند

• عود منطقه‌ای: زمانی که سرطان در غدد لنفاوی یا بافت‌های مجاور عود می‌کند

• عود دور (که به آن بیماری متاستاتیک نیز گفته می‌شود): هنگامی که سرطان در اندام جداگانه یا قسمتی دورتر از بدن عود می‌کند (مانند سرطان پروستات در استخوان‌ها)

برخی از سرطان‌ها بیشتر از سایرین احتمال عود دارند.

 به عنوان مثال، گلیوبلاستوما (که در مغز یا نخاع ایجاد می‌شود) بیش از 90 درصد مواقع عود می‌کند. برآوردها نشان می‌دهد که 85 درصد سرطان تخمدان پس از درمان موفقیت‌آمیز عود می‌کند.

سرطان‌هایی که در مراحل پیشرفته‌تری تشخیص داده می‌شوند، نسبت به سرطان‌هایی که در مراحل اولیه رشد تشخیص داده می‌شوند، احتمال عود پس از درمان بیشتر می‌باشد.