تاب‌آوری دانشجویان به‌شدت کاهش داشته و می‌توانم بگویم که هر آسیبی که دانشجویان با آن مواجه هستند از این تاب‌آوری پایین نشأت می‌گیرد.

تاب‌آوری دانشجویان به‌شدت کاهش داشته و می‌توانم بگویم که هر آسیبی که دانشجویان با آن مواجه هستند از این تاب‌آوری پایین نشأت می‌گیرد. این مهم هم ممکن است به دلیل انزوای اجتماعی باشد که در دوران کرونا برای آنها به وجود آمد یا اینکه نسلی هستند که مطالبه‌گرتر هستند و سوم اینکه شاید مهارت‌های زندگی را به خوبی یاد نگرفته‌اند مرکز مشاوره دانشگاه تهران روز گذشته به مناسبت روز خبرنگار، میزبان خبرنگاران آموزش عالی بود؛ نشستی که در آن زهره عزیزی، مدیر این مرکز در کنار تشریح عملکرد یک سال اخیر به سوالات خبرنگاران در حوزه‌های مختلف از دانشگاه عاری از دخانیات تا خدمات ارائه‌شده در طول یک سال اخیر پاسخ داد.

مرکز مشاوره دانشگاه تهران روز گذشته به مناسبت روز خبرنگار، میزبان خبرنگاران آموزش عالی بود؛ نشستی که در آن زهره عزیزی، مدیر این مرکز در کنار تشریح عملکرد یک سال اخیر به سوالات خبرنگاران در حوزه‌های مختلف از دانشگاه عاری از دخانیات تا خدمات ارائه‌شده در طول یک سال اخیر پاسخ داد. 
 
  آسیب‌های دانشجویان بعد از کرونا دچار تغییر نشده است
زهره عزیزی، مدیر مرکز مشاوره دانشگاه تهران در پاسخ به سوال «فرهیختگان» درخصوص اعتماد دانشجویان به مراکز مشاوره بیان کرد: «عده‌ای از دانشجویان هستند که به مراکز ما مراجعه می‌کنند و بهبود می‌یابند و در حال حاضر به دوستان خود کمک می‌کنند. بخش دیگر این است که ما این اطمینان را به هر کسی که مراجعه می‌کند می‌دهیم که هیچ‌کدام از مسائل روانشناختی آنها به هیچکس و به هیچ عنوان ارائه نخواهد شد و پای این قول‌مان هم هستیم. این موضوع را دانشجویان به تجربه دیده‌اند. تنها یک زمان ما موظف هستیم که چنین کاری را انجام دهیم و آن زمانی است که دانشجو در معرض خطر است یا دیگران را در معرض آسیب و خطر قرار داده است.» 

او افزود: «در غیر این صورت هیچکس از پرونده دانشجو خبردار نمی‌شود و نه مدیران دانشگاه از ما می‌خواهند و نه ما چنین اطلاعاتی را به آنها می‌دهیم. البته در این میان باید این مهم را هم مدنظر قرار دارد که به‌طور مثال دانشجویی اقدام به خودکشی می‌کند و خانواده آنها باید بدانند. این چیزی است که قانونا باید آن را انجام دهیم. اما در مجموع عملکرد مرکز در ارتباط با دانشجویان همیشه اعتماد را به جای خودش برمی‌گرداند.» 

عزیزی درباره مشاوره‌های تلفنی دوره کرونا و اثرگذاری آن گفت: «مشاوره‌های تلفنی ما روی سامانه‌‌ای بود که وقت داده می‌شد. در زمانی که برای آن وقت گذاشته شده است، اگر مراجع حضور داشت، مشاور ما موظف بود پاسخگو باشد. ما گزارش‌های منظمی را از این سامانه‌ها می‌گرفتیم و پرداخت‌های ما به این مشاوران براساس این گزارش‌ها بود. گزارش‌ها‌ نشان می‌داد که این مشاور حضور دارد اما مراجع ندارد. گزارش‌هایی که من رصد کردم اصولا به این صورت بود که به ندرت مشاوری وقت را کنسل می‌کرد.» 

مدیر مرکز مشاوره دانشگاه تهران درخصوص تفاوت آسیب‌های دانشجویان نسبت به دوره کرونا توضیح داد: «اختلالی در این نسل و بعد از دوران کرونا اضافه نشده که بگوییم چیزی به این دهه اضافه شده است. اما درواقع باید بگویم که تاب‌آوری دانشجویان به‌شدت کاهش داشته و می‌توانم بگویم که هر آسیبی که دانشجویان با آن مواجه هستند از این تاب‌آوری پایین نشأت می‌گیرد. این مهم هم ممکن است به دلیل انزوای اجتماعی باشد که در دوران کرونا برای آنها به وجود آمد یا اینکه نسلی هستند که مطالبه‌گرتر هستند و سوم اینکه شاید مهارت‌های زندگی را به خوبی یاد نگرفته‌اند.» 

او افزود: «هرچند نمی‌توان به صورت کلی بیان کرد، اما درمجموع این موضوع وجود دارد که دانشجویان این نسل نازپرورده هستند. مثلا نسل دهه 60 در سختی بودند و تحمل به بچه‌ها سرایت کرده بود. اما در دهه‌های جدید خانواده‌ها بیشتر به بچه‌ها می‌رسند. چه به لحاظ عاطفی و چه مالی توجه بیشتری به آنها شده است. شاید خودکارآمدی محصول رنج و سختی باشد و فردی که سختی نمی‌کشد وقتی در محیط سخت قرار می‌گیرد ‌ مهارت حل مساله ندارد. تعارضات بسیاری دارد و نمی‌تواند با محیط سازگار شود. بنابراین می‌تواند آسیب‌های مختلفی را تجربه کند.» 

  پایه‌گذاری دانشگاه بدون دخانیات در کشور
عزیزی در این نشست خبری درباره خدماتی که در مرکز مشاوره ارائه می‌دهند، گفت: «مهم‌ترین کاری که ما داریم ارائه خدمات درمانی و مشاوره است و در این بین هم وزن بیشتری را برای پیشگیری در نظر گرفته‌ایم. توانمندسازی در راس کارهای ما قرار دارد. خدمات تخصصی مداخله در بحران، مددکاری اجتماعی و طرح پات(پیشگیری از افت تحصیلی)، کمک‌های اقتصادی از دانشجویان و... داریم. مرکز مشاوره دانشگاه تنها به این مرکز محدود نیست. 10 هزار دانشجوی خوابگاهی و دانشجویان خارج از تهران مانند دانشکدگان فارابی قم، دانشکدگان ابوریحان قزوین، دانشکدگان کشاورزی کرج، دانشکدگان فومن و کاسپین در گیلان، پردیس ارس و جلفا‌ نیز نیاز به مشاوره دارند که شعب مرکز مشاوره ما در خوابگاه‌ها و این دانشکدگان راه‌اندازی شده است.» 

  10 شعبه و 13 دفتر ارتقای تحصیلی داریم
او درباره اساتید راهنمایی که در راه مشاوره به مراکز کمک می‌کنند، عنوان کرد: «در دانشکده‌ها و رشته‌های مختلف استادی به‌عنوان استاد راهنما انتخاب شده است که هر دانشجویی که وارد تهران می‌شود از همان روز اول استاد راهنما دارد و این استاد راهنما هم در زمینه تحصیلی و هم در زمینه فرهنگی است. یعنی من دانشجو که وارد دانشگاه می‌شوم بنا بر سال ورود، یک استاد راهنما 30 دانشجو را راهبری می‌کند و من دانشجو تمام مشکلاتم را به او می‌گویم و ما با اساتید راهنما در ارتباط هستیم. ما 10 شعبه و 13 دفتر ارتقای تحصیلی داریم. تعداد اساتید بسیار است و برخی از اساتید هم هستند که ما با آن ارتباطی نداریم.» 

  30 درصد دانشجویان ورودی مشکلات روحی دارند 
عزیزی درباره آمار و میزان خدمات‌دهی مرکز گفت: «در مجموع ما 100 هزار و 512 نفر ساعت را طی سال گذشته آموزش داده‌ایم و 39 هزار و 539 نفر در کل کشور از فعالیت‌های ارتقای سواد سلامت استفاده کرده‌اند. ما در مرکز مشاوره روی اعتیاد، دخانیات و رفتارهای خود‌آسیب‌رسان، برخی از بیماری‌های خاص کار کردیم و متخصصان ما در این زمینه‌ها تربیت شدند. به صورت کلی می‌توانم بگویم 30 درصد از افرادی که وارد دانشگاه می‌شوند با مشکلات روحی یا روانی دست و پنجه نرم می‌کنند که این درصد افزایشی است.» 

او با اشاره به اینکه دانشگاه تهران تنها دانشگاه بدون دخانیات خاورمیانه است، افزود: «بنا بر تاکید سازمان جهانی بهداشت و ستاد کنترل دخانیات نشان اولین دانشگاه بدون دخانیات را تا دوماه آینده دریافت می‌کنیم و چندسالی روی این موضوع کار شد‌ اما در دوسال کرونا فعالیت ما کمتر شد.» 

عزیزی درپاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درخصوص اینکه دانشگاه تهران دانشگاه عاری از دخانیاتی است یا خیر‌، بیان کرد: «دانشگاه عاری از دخانیات به این منظور نیست که هیچکس سیگار نکشد، ما نمی‌توانیم جلوی مصرف دیگران را بگیریم. اما می‌توانیم این فرهنگ را برای دانشگاهی که در آن دخانیات مطرح نمی‌شود پایه‌گذاری کنیم. مثلا در حال حاضر یک سری قوانین‌ تدوین شده است که در مکان‌های بسته نباید سیگار بکشیم. سال 98 خط مشی دانشگاه بدون دخانیات در هیات‌رئیسه دانشگاه تصویب شد و بعد از آن ما سه کارگروه داشتیم برای اینکه بتوانیم خدماتی را به دانشجویان ارائه کنیم. ارکانی را WHO به ما ارائه کرده است و ما در راستای این ارکان حرکت می‌کنیم که یکی بحث محتواهای آموزشی و اینفوگرافیک است که در سطح دانشگاه ارائه کردیم. کمپین نه به سیگار هم یکی از فعالیت‌های ما بود که دانشجویان از آن استقبال کردند.» 

وی خاطرنشان کرد: «ما سعی کردیم که مطالبه‌گری را در سطح دانشگاه تقویت کنیم و چندماه پیش نیز همایش ملی بدون دخانیات داشتیم و درسطح دانشگاه به دنبال این هستیم که با استفاده از ظرفیت دانشجویان به بحث محیط امن برسیم و رویکرد ما رویکرد سلامت‌محور و پیشگیرانه است. البته درخصوص درمان نیز کار انجام می‌دهیم و به دانشجویان مشاوره ارائه می‌کنیم.»