علی زرافشان، معاون متوسطه آموزش و پرورش که جعل مدارک تحصیلی در حوزه کاری او اتفاق می افتد، دیروز در جمع خبرنگاران گفت که هم این پیامک ها را خوانده و هم آن بروشورها به دستش رسیده، برای همین وقتی از او درباره مدارک جعلی و راهکارهای مقابله با آن سوال شد نه فقط در لاک دفاعی فرو نرفت، بلکه روش جاعلان را نیز کالبد شکافی کرد.

به گفته او، یا برگه ای که به نام دیپلم و سیکل به دست مشتریان داده می شود جعلی است یا فرایندی که منجر به صدور دیپلم های قانونی می شود، تقلبی است. اگر جعل از نوع اول باشد، جاعلان بدون ثبت هیچ سابقه ای در سیستم آموزش و پرورش، فقط روی کاغذهای مخصوص مدارک تحصیلی، مهر و امضا می زنند که قیمت این دیپلم ها ارزان است و اگر دانشگاه یا محل کار درباره درستی آن استعلام بگیرد، قلابی بودنشان فاش می شود، اما جعل مدرک اگر از نوع دوم باشد هم قیمتش بالاتر است و هم امنیتش؛ به طوری که با استعلام گرفتن نیز دست متقلبان رو نمی شود.

زرافشان می گوید این مدارک تحصیلی را کسانی جعل می کنند که می توانند یا به نام فرد برگه های امتحانی درست کنند یا نمره های جعلی را به نام او وارد لیست نمرات و نرم افزار کنند که اگر این گفته ها را ملاک قضاوت قرار دهیم، در هر دو حالت پیداست در بدنه آموزش و پرورش عده ای وجود دارند که از نفوذشان سوءاستفاده می کنند. بی شک اذعان بر وجود این مشکل برای رسانه ها یک پیروزی محسوب می شود چون تا پیش از این، موضوع جعل مدارک تحصیلی بیشتر به بزرگنمایی خبرنگاران نسبت داده می شد تا معضلی که خیلی آرام و نرم در ادارات آموزش و پرورش می خزد.

کمتر از یک سال و نیم قبل سخنگوی وزارت آموزش و پرورش دولت دهم در گفت و گو با جام جم اطمینان خاطر داد که بروکراسی اداری در آموزش و پرورش، استفاده از فناوری آی تی در استعلامات و در نهایت، نشستن امضای مدیر کل آموزش و پرورش منطقه در پای همه مدارک صادرشده، روزنه ای برای ورود جاعلان باقی نمی گذارد، اما دست به دست شدن صندلی وزارت در آموزش و پرورش کافی بود که روی دیگر سکه جعل مدارک تحصیلی رو شود.
حالا معاون وزیر آموزش و پرورش نه فقط منکر جعل نیست، بلکه می گوید بیشتر جعل ها در مورد گواهینامه های مهارت در رشته های فنی و حرفه ای رخ می دهد، هرچند شواهد نشان می دهد در رشته های نظری نیز تعداد مدارک جعل شده دست کمی از رشته های فنی ندارد. اما آن طور که زرافشان می گوید، عزم آموزش و پرورش برای مقابله با این مدارک جعلی جزم تر از گذشته است.

به گفته او، بالا رفتن ضریب ایمنی گواهینامه های مهارت و صدور کارت های هوشمند مهارت که سازمان فنی و حرفه ای متولی آن است، در دستور کار قرار گرفته، ضمن این که از مراکز آموزشی خواسته شده تا درباره همه گواهینامه های مهارت استعلام کنند تا سره از ناسره جدا شود و دارندگان مدارک تحصیلی جعلی شناسایی شوند. اما ریشه جعل گرچه با این اقدامات ضعیف تر می شود، ولی به نظر می رسد این ریشه زمانی خشکانده می شود که نیروهای موجود در آموزش و پرورش که در فرایند تولید مدارک جعلی و درج سوابق غیرواقعی تحصیلی نقش دارند، شناسایی شوند.