میگنا: روزگاری بود که خانواده برای بیشتر مردم دنیا اهمیتی حیاتی و غیرقابل انکار داشت و این اهمیت، از علتی ورای پیوندهای خونی و عاطفی ریشه میگرفت: خانواده پرجمعیت به معنای نیروی کار بیشتر بود. در گذشته، در یک خانواده، که به عنوان خانواده گسترده شناخته میشد، علاوه بر پدر و مادر و فرزندان، پدربزرگها و مادربزرگها، عروسها و نوهها و یا دیگر بستگان، نیز زندگی میکردند و از صبح تا غروب دوشادوش یکدیگر در مزارع، کشتزارها، آهنگریها، خیاطیها و... مشغول به کار بودند و بدین شکل، محیط کار از خانه تفکیک نشده بود؛ اما از نیمه دوم قرن نوزدهم و با انقلاب صنعتی و توسعهیافتگی کشورها، این الگو شروع به تغییر میکند.
به مرور زمان، خانواده گسترده جای خود را به خانواده هستهای میدهد که خانوادهای است کم جمعیت و معمولاً جوان، که پدر و مادر همراه با فرزندانشان مستقلاً زندگی میکند و هر کدام از اعضا در حرفه جداگانهای شاغل هستند. بدین ترتیب در دنیای مدرن، افراد با فاصله گرفتن از مشاغل خانوادگی، به علایق و مهارتهای خاص خود روی میآورند و بر اساس تفاوتهای فردی خود مشغول به کار میشوند.
به همین دلیل است که امروزه مشاوره شغلی اولویت بیشتری بر زندگی خصوصی پیدا میکند و سلامت روان در محیط کار از اهمیت ویژهای برخوردار میشود؛ افراد ساعتهای بسیاری را در محیط کاری و در کنار همکاران و یا مراجعان خود میگذرانند و در نتیجه تمام تعاملات سالم یا ناسالم، تعارضها، سوءتفاهمها، اختلالات شخصیتی، رقابتها و حتی شرایط فیزیکی محیط کار نیز میتوانند بر کاهش یا افزایش سلامت روان تأثیرگذار باشند.
تنشها و مسائل کاری همچنین ممکن است به راحتی به خانه انتقال پیدا کرده و ناراحتی ایجاد کنند. از طرفی، مشکلات خانوادگی نیز میتوانند در محیط کار ادامه پیدا کرده و دردسر آفرین شوند. علاوه بر این، دیدگاههای پستمدرن مشاوره شغلی معتقدند که تعدیل مسائل روانی افراد با هدایت آنها به سمت مشاغل و فعالیتهای مورد علاقهشان میتواند با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد.
در نهایت باید گفت که مشاوره شغلی به معنای مشاوره فردی رشدی در حوزه شغل افراد، و رویکردی مثبت نگر است که همزمان به ارایه مشاوره در مسیر شغلی در راستای مسیر زندگی میپردازد.
مشاوره شغلی که به کلی از روان شناسی بالینی و مددکاری اجتماعی متفاوت است، با تمرکز بر هدایت و راهنمایی، از دیدگاههای مبتنی بر آسیبشناسی روانی فاصله میگیرد و رشد فردی را در مسیر حرفهای میجوید. هرچند مشاوره شغلی باید اطلاعات کافی از مشاغل گوناگون داشته باشد، نباید تصور شود که مشاوره شغلی یک بانک اطلاعاتی شغلی سخنگو است.