چند توصیه روانشناسی برای کاهش استرس دانش‌آموزان در ایام امتحانات
میگنا: مژگان ناقل با بیان اینکه به طور کلی سطح بهینه اضطراب برای عملکرد بسیار مهم است، افزود: اضطراب جنبه انگیزشی دارد و سطح بهینه آن برای تحقق یافتن اهداف لازم است؛ این درحالیست که اگر اضطراب از سطح بهینه خود بیشتر شود، فرد در عملکرد دچار اختلال میشود و این اختلال ممکن است در بلند مدت به فرد آسیب رساند.
این روانشناس با بیان اینکه برخی از دانش‌آموزان در ایام امتحانات به دلایل مختلف، استرس‌های آسیب‌زایی را تجربه می‌کنند، یادآور شد: "کمال‌گرایی" و انتظارات بیش از حد والدین در دوران امتحانات یکی از مسائلی است که باعث تنش‌های روانی دانش‌آموز میشود؛ به طوریکه کودک در زمان امتحان مدام از این مسئله می‌هراسد که اگر نتواند انتظار والدینش را برآورده کند و امتیاز کامل دریافت نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟، چراکه متاسفانه ممتاز بودن به خصوص در دوران دبستان با نمره تعریف میشود و شایستگی‌های اخلاقی کودکان برای والدین چندان ارزشی ندارد.
وی "نداشتن اعتماد به نفس" و "تحریف‌های شناختی" را نیز یکی دیگر از عوامل بروز استرس در کودکان دانست و گفت: افکار تحریف شده باعث میشود که کودک مدام در ذهن خود مرور کند که شاید از امتحان نتیجه خوبی دریافت نکند و این مسئله نیز منجر به استرس و اضطراب دانش‌آموزان در ایام امتحانات میشود.
بنابر اظهارات ناقل، افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، کابوس‌های شبانه، اختلالات خوابی، فرار از مدرسه، شب ادراری، پرخاشگری، افت تحصیلی و انزوا از عوارض روانی و جسمانی استرس‌های آسیب‌زا در ایام امتحانات به شمار می‌رود.
این روانشناس کودک افزود: در صورتی که این نوع از استرس‌های آسیب‌زا، اصلاح و درمان نشود و به صورت مزمن در فرد تداوم یابد، به طور حتم عملکرد، روابط و زندگی شخصی فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ به طوری که شاید در زندگی فردی او در آینده همه چیز مهیا باشد اما فرد احساس خوشبختی نکند. این موضوع به دلیل فشارهای روانی است که فرد در دوران کودکی تجربه کرده است. لذا والدین باید آگاه باشند که کودکان‌شان را تحت فشار قرار ندهند.
وی با بیان اینکه والدین باید در این ایام برای فرزندشان نقش حمایتی ایفا کنند، تصریح کرد: والدین می‌توانند هنگام مشاهده استرس و اضطراب در فرزندشان با جمله‌های آرامش‌بخش از فرزندشان حمایت کنند و از طرفی دیگر برنامه‌ریزی مناسب والدین برای فرزندشان باعث میشود که دانش‌آموزان با الزامات درس کنار بیایند و از استرس به دور باشند. البته والدین نباید با کودکان‌شان درس بخوانند و برای فرزندان‌شان تمرین حل کنند؛ بلکه باید برای آنها سوال‌های "باز پاسخ" طرح کنند و اجازه دهند ادامه راه حل‌های آن سوال را کودک به تنهایی پاسخ دهد، زیرا زمانی که بچه‌ها بر روی موضوعی تسلط داشته باشند، از ترس و اضطراب‌شان کاسته خواهد شد.
نافل در ادامه برای کاهش استرس و اضطراب نیز به دانش‌آموزان توصیه‌هایی ارائه کرد و گفت: دانش‌آموزان سعی کنند که ذهن خود را از افکار منفی خالی کنند، مثبت اندیشی کنند و جمله‌هایی مانند اینکه من برای امتحان آماده‌ام و به خوبی از عهده آن بر می‌آیم را در ذهن خود مرور کنند. همچنین هنگام احساس نگرانی، تمرین تنفس عمیق شکمی را انجام دهند.
این روانشناس با بیان اینکه برخی از دانش‌آموزان در ایام امتحانات به دلایل مختلف، استرس‌های آسیب‌زایی را تجربه می‌کنند، یادآور شد: "کمال‌گرایی" و انتظارات بیش از حد والدین در دوران امتحانات یکی از مسائلی است که باعث تنش‌های روانی دانش‌آموز میشود؛ به طوریکه کودک در زمان امتحان مدام از این مسئله می‌هراسد که اگر نتواند انتظار والدینش را برآورده کند و امتیاز کامل دریافت نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟، چراکه متاسفانه ممتاز بودن به خصوص در دوران دبستان با نمره تعریف میشود و شایستگی‌های اخلاقی کودکان برای والدین چندان ارزشی ندارد.
وی "نداشتن اعتماد به نفس" و "تحریف‌های شناختی" را نیز یکی دیگر از عوامل بروز استرس در کودکان دانست و گفت: افکار تحریف شده باعث میشود که کودک مدام در ذهن خود مرور کند که شاید از امتحان نتیجه خوبی دریافت نکند و این مسئله نیز منجر به استرس و اضطراب دانش‌آموزان در ایام امتحانات میشود.
بنابر اظهارات ناقل، افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، کابوس‌های شبانه، اختلالات خوابی، فرار از مدرسه، شب ادراری، پرخاشگری، افت تحصیلی و انزوا از عوارض روانی و جسمانی استرس‌های آسیب‌زا در ایام امتحانات به شمار می‌رود.
این روانشناس کودک افزود: در صورتی که این نوع از استرس‌های آسیب‌زا، اصلاح و درمان نشود و به صورت مزمن در فرد تداوم یابد، به طور حتم عملکرد، روابط و زندگی شخصی فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ به طوری که شاید در زندگی فردی او در آینده همه چیز مهیا باشد اما فرد احساس خوشبختی نکند. این موضوع به دلیل فشارهای روانی است که فرد در دوران کودکی تجربه کرده است. لذا والدین باید آگاه باشند که کودکان‌شان را تحت فشار قرار ندهند.
وی با بیان اینکه والدین باید در این ایام برای فرزندشان نقش حمایتی ایفا کنند، تصریح کرد: والدین می‌توانند هنگام مشاهده استرس و اضطراب در فرزندشان با جمله‌های آرامش‌بخش از فرزندشان حمایت کنند و از طرفی دیگر برنامه‌ریزی مناسب والدین برای فرزندشان باعث میشود که دانش‌آموزان با الزامات درس کنار بیایند و از استرس به دور باشند. البته والدین نباید با کودکان‌شان درس بخوانند و برای فرزندان‌شان تمرین حل کنند؛ بلکه باید برای آنها سوال‌های "باز پاسخ" طرح کنند و اجازه دهند ادامه راه حل‌های آن سوال را کودک به تنهایی پاسخ دهد، زیرا زمانی که بچه‌ها بر روی موضوعی تسلط داشته باشند، از ترس و اضطراب‌شان کاسته خواهد شد.
نافل در ادامه برای کاهش استرس و اضطراب نیز به دانش‌آموزان توصیه‌هایی ارائه کرد و گفت: دانش‌آموزان سعی کنند که ذهن خود را از افکار منفی خالی کنند، مثبت اندیشی کنند و جمله‌هایی مانند اینکه من برای امتحان آماده‌ام و به خوبی از عهده آن بر می‌آیم را در ذهن خود مرور کنند. همچنین هنگام احساس نگرانی، تمرین تنفس عمیق شکمی را انجام دهند.
مرجع : ایسنا
