انگ زدایی از مراجعه به روانشناس با مُسکن‌های انگیزشی

«من پیش روانشناس یا روانپزشک نمیام، شما می خواهید به من انگ دیوانگی بزنید.» نخستین جمله ای است که وقتی به فردی پیشنهاد مراجعه به روانشناس می شود بر زبان می آورد، گارد، مقاومت و سرسختی خاصی که حاضر است روزها یا ماه ها را با درد روح و روان بگذراند اما به روانشناس مراجعه نکند.

حال همین فرد با کوچکترین احساس درد، فورا به پزشک مراجعه می کنند و انواع دارو را مصرف می کند اما وقتی مساله به روان و ویژگی های شخصیت افراد برمی گردد حاضر نیست برای سلامت روان خود کاری انجام دهد غافل از اینکه داشتن سلامت روان مقدمه سلامت جسم است.

سازمان بهداشت جهانی، انگ را نشانه‌ای از شرمساری، خجالت یا عدم تایید تعریف می کند که باعث می‌شود فرد طرد شود، علیه او تبعیض صورت گیرد و از مشارکت در حیطه‌های مختلف اجتماع محروم شود که مطالعات نشان می دهد نگرش های انگ‌آمیز به صورت گسترده و متداولی نسبت به افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان وجود دارد.

موضوعی که دکتر کمال حیدری معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری به مناسبت هفته سلامت روان، بر اهمیت انگ زدایی از اختلالات روانی تاکید کرد و گفت: یکی از موانع مهم عدم مراجعه مردم برای دریافت خدمات روانپزشکی، بحث انگ است که به دلایل فرهنگی و باورهای غلط جامعه ما، برخی مردم مراجعه به روانپزشک را نوعی انگ اجتماعی می‌دانند که مانعی در دریافت خدمات می‌شود و همه ما ممکن است در بحران‌های مختلف دچار چنین مشکلاتی شویم و باید نگاه‌ها و کلمات بد در این مورد را از جامعه برداریم تا فرد بتواند به مشاور مراجعه کند.

مینو کرم پور عضو دبیرخانه کشوری گروه آموزشی مشاوران نیز اشاعه فرهنگ مراجعه به روانشناس و مشاور را یکی از راهکارهای انگ زدایی از بیماران سلامت روان دانست و خاطرنشان کرد: برای پذیرش مطلب از سوی اقشار مختلف جامعه، فرهنگ سازی امری مهم و ضروری است؛ فرهنگ سازی که باید از بالا به پایین دیکته شود و مشوقی برای انجام آن در نظر گرفته شود.

وی افزود: طبق تحقیقات انجام شده، تنبیه هرگز مثمر ثمر نبوده و نیست بلکه تشویق باعث می شود که رقابت میان افراد برای انجام کار دوچندان شود.

عضو دبیرخانه کشوری گروه آموزشی مشاوران با تاکید بر اینکه یکی از راهکارهای مراجعه افراد به روانشناس هم فرهنگ سازی و مساله تشویق و ترغیب تا بهبودی سلامت روان است، تصریح کرد: در این امر، توصیه افراد به همدیگر برای مراجعه به روانشناس چندان موثر نیست و محدودی از افراد را پوشش می دهد اما استفاده از تبلیغات رسانه ای، ساخت فیلم و سریال در این زمینه و بیان تجربیات افراد شاخصی که به روانشناس مراجعه کرده اند برای گسترش فرهنگ درمان سلامت روان بسیار حایز اهمیت است.

کرم پور پخش سخنرانی های انگیزشی که فاصله بین نظریه پردازان و نوابغ را با افراد عادی پر می کنند در رسانه ها و فضای مجازی را یکی دیگر از راهکارهای تشویق افراد برای مراجعه به روانشناس و انگ زدایی از این مراجعه عنوان و خاطرنشان کرد: بعلاوه تشویق کسانی که مراجعه می کنند و همچنین اجباری کردن آن در ادارات برای دو الی سه بار از جمله راهکارهای فرهنگ سازی و به دنبال آن انگ زدایی است.

علی رحیمی روانشناس نیز در خصوص انگ زدایی از بیماری‌های روحی گفت: این انگ می‌تواند بار منفی شدیدتری هم داشته باشد که گاهی خطرناک است، یعنی به فرد کلماتی مانند جانی و دیوانه اطلاق شود به همین دلیل حتی اگر افراد به روانشناس و یا مشاوره روانشناسی مراجعه هم داشته باشند معمولا دوست ندارند این مساله را مطرح کنند.

وی درمورد این موضوع که اطرافیان برخی بیماران روانی تا مدتی متوجه علت تغییرات به‌وجود آمده در فرد بیمار نیستند و پس از آن نیز مراجعه به پزشک را عیب می‌دانند. باید اقداماتی در راستای انگ زدایی از بیمار انجام دهند، بیان کرد: رسانه‌ها در این زمینه نقش موثری دارند و می‌توانند با فرهنگسازی دید افراد را برای مراجعه به روانشناس تغییر دهند. در واقع باید به جامعه القا شود که مراجعه به روانشناس و روانپزشک به معنای بیماری نیست، حتی امروزه در برخی فیلم‌ها این موضوع عادی جلوه داده می‌شود، به گونه‌ای که شخصیت‌های معروف دنیا می‌گویند نیاز دارند که با یک روانشناس در تماس باشند.

رحیمی با تاکید بر اینکه به خانواده‌ها توصیه می‌کنم کلمه دیوانه را به راحتی به کار نبرند، یادآور شد: مراجعان بسیار جوانی دارم که می‌گویند والدین به ما می‌گویند که تو دیوانه ای، حتی در زوج‌های جوان هم این مساله دیده می‌شود، در حالی که از آنها انتظار می‌رود با داشتن تحصیلات عالی به همدیگر برچسب نزنند.

هفته سلامت روان از ۱۸ الی ۲۴ مهر ماه با شعار «سلامت روان در جهان نابرابر» و «همکاری با یکدیگر برای ایجاد تغییر» برگزار می‌شود.