بدترين گناه كدام است؟
ترديدي نيست كه هر گناه بد است و برخي گناهان سنگين‌تر و اجتناب از همه آنها واجب است، اما اجازه دهيد به اين بهانه حكمتي عميق از حضرت علي(ع) را با يكديگر بررسي كنيم و ببينيم علم روانپزشكي در اين باره چه دارد كه بگويد. اميرمؤمنان(ع) مي‌فرمايد: «سخت‌ترين گناهان، گناهي است كه گناهكار آن را كوچك بشمارد.»
واقعيت آن است كه از نظر علوم رفتاري اشتباهات بزرگ نتيجه سهل‌انگاري‌هاي كوچك است. انسان با ديدن رفتارهاي ناپسند ممكن است به آنها مأنوس شود، بيآنكه قصدي داشته باشد رفتار ناپسند را تقليد كند .سپس براي توجيه كارش مي‌گويد: يكي دوبار كه ايراد ندارد اين رفتار را انجام دهم. سپس آن كار بيشتر تكرار مي‌شود و از آنجا كه اين رفتار ناپسند ممكن است لذت فريبنده كوتاه مدت هرچند مهلكي داشته باشد، رفتار فرد تقويت مي‌شود و بيآنكه دريابد اين موضوع برايش عادي و سرانجام به آن معتاد مي‌شود.
گاه اعتياد با حضور در جمع معتادان و ديدن اعمال آنان ریشه می‌دواند. سپس فرد با توصيه آن معتادان كه مي‌گويند يك بار مصرف ايراد ندارد، از مواد استفاده مي‌كند و اين يكبارها تكرار مي‌شود و زماني فرد به خود مي‌آيد كه نه تنها مصرف مواد به او نشئه خيالي را نمي‌دهد بلكه جان و تن او را مبتلا كرده و وي را به صورت مرده‌اي متحرك درآورده است.
اين همان حكايت زيباي سعدي است كه از قول انوشيروان مي‌گويد: بنياد ظلم در جهان اول اندكي بوده است هر كه آمد بر او مزيدي كرده تا بدين غايت رسيده. خوانندگان ارجمند حتماً دقت كرده‌اند كه تكيه كلام‌هايي كه بازيگران مجموعه‌هاي كمدي تلويزيون به كار مي‌برند به‌زودي بين مردم رايج مي‌شود و عموم مردم به ويژه نوجوانان رفتار اين بازيگران را تقليد مي‌كنند. آيا جاي شگفتي دارد كه گفتار و رفتار بازيگران مجموعه‌هاي نمايشي ماهواره‌اي كه جز خيانت، جنايت، خشم و شهوت نيست نادانسته مورد تقليد بينندگان قرار بگيرد؟
اگر برنامه‌هاي تلويزيون و ماهواره قادر به تغيير رفتار و كردار بينندگان و از جمله واداركردن آنان به انجام برخي كارها نبود، آيا صاحبان سرمايه و كارخانه و شركت‌ها حاضر بودند ميلياردها پول خرج آگهي‌هاي تبليغاتي در تلويزيون و ماهواره كنند؟
پدران و مادران عزيز توجه نمايند كه خطاي كوچك اولي كه به ظاهر اهميتي نداشت، يعني ديدن مجموعه‌هاي تلويزيوني غيراخلاقي از كانال‌هاي ماهواره سرانجام منجر به تقليد همان رفتارها در جامعه ما مي‌شود. خانواده‌اي كه به اين ترتيب با مسائلي روبه‌رو مي‌شود كه در جامعه ايران كمتر ديده مي‌شد، از قبيل خيانت، جنايت، دروغگويي، نافرمانبرداري بچه‌ها از توصيه‌هاي مناسب والدين، فرار و...، بايد خود را سرزنش كند و بگويد: «زِ كه ناليم كه از ماست كه بر ماست» ضرب‌المثلي معروف مي‌گويد: تخم مرغ دزد عاقبت شتر دزد مي‌شود. به گفته سعدي: سرچشمه شايد گرفتن به بيل چو پر شد نشايد گذشتن به پيل
مي‌گويند قرار بود مردي به جرم جنايت براي سرقت، اعدام شود. به عنوان آخرين خواست، تقاضا كرد اجازه دهند با مادرش صحبتي كند. در حالي كه دست‌هايش از پشت بسته بود دهانش را به گوش مادر نزديك كرد، سپس با خشونت تمام گوش مادر را با دندان‌هايش قطع كرد. زماني كه از او سبب اين رفتار غريب را پرسيدند گفت: «اين زن خطاهاي كوچك مرا در كودكي ناديده گرفت و در نتيجه تشويق به تكرار آنها شدم تا كار به اينجا رسيد كه مي‌بينيد.» اكنون از من مي‌پذيريد كه اين حكمت كوتاه اميرمؤمنان(ع) كه مي‌فرمايد: «سخت‌ترين گناهان، گناهي است كه گناهكار آن را كوچك بشمارد» تا چه اندازه عميق و مهم است.
دكتر فربد فدايي/مدير گروه روانپزشكي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي واقعيت آن است كه از نظر علوم رفتاري اشتباهات بزرگ نتيجه سهل‌انگاري‌هاي كوچك است. انسان با ديدن رفتارهاي ناپسند ممكن است به آنها مأنوس شود، بيآنكه قصدي داشته باشد رفتار ناپسند را تقليد كند .سپس براي توجيه كارش مي‌گويد: يكي دوبار كه ايراد ندارد اين رفتار را انجام دهم. سپس آن كار بيشتر تكرار مي‌شود و از آنجا كه اين رفتار ناپسند ممكن است لذت فريبنده كوتاه مدت هرچند مهلكي داشته باشد، رفتار فرد تقويت مي‌شود و بيآنكه دريابد اين موضوع برايش عادي و سرانجام به آن معتاد مي‌شود.
گاه اعتياد با حضور در جمع معتادان و ديدن اعمال آنان ریشه می‌دواند. سپس فرد با توصيه آن معتادان كه مي‌گويند يك بار مصرف ايراد ندارد، از مواد استفاده مي‌كند و اين يكبارها تكرار مي‌شود و زماني فرد به خود مي‌آيد كه نه تنها مصرف مواد به او نشئه خيالي را نمي‌دهد بلكه جان و تن او را مبتلا كرده و وي را به صورت مرده‌اي متحرك درآورده است.
اين همان حكايت زيباي سعدي است كه از قول انوشيروان مي‌گويد: بنياد ظلم در جهان اول اندكي بوده است هر كه آمد بر او مزيدي كرده تا بدين غايت رسيده. خوانندگان ارجمند حتماً دقت كرده‌اند كه تكيه كلام‌هايي كه بازيگران مجموعه‌هاي كمدي تلويزيون به كار مي‌برند به‌زودي بين مردم رايج مي‌شود و عموم مردم به ويژه نوجوانان رفتار اين بازيگران را تقليد مي‌كنند. آيا جاي شگفتي دارد كه گفتار و رفتار بازيگران مجموعه‌هاي نمايشي ماهواره‌اي كه جز خيانت، جنايت، خشم و شهوت نيست نادانسته مورد تقليد بينندگان قرار بگيرد؟
اگر برنامه‌هاي تلويزيون و ماهواره قادر به تغيير رفتار و كردار بينندگان و از جمله واداركردن آنان به انجام برخي كارها نبود، آيا صاحبان سرمايه و كارخانه و شركت‌ها حاضر بودند ميلياردها پول خرج آگهي‌هاي تبليغاتي در تلويزيون و ماهواره كنند؟
پدران و مادران عزيز توجه نمايند كه خطاي كوچك اولي كه به ظاهر اهميتي نداشت، يعني ديدن مجموعه‌هاي تلويزيوني غيراخلاقي از كانال‌هاي ماهواره سرانجام منجر به تقليد همان رفتارها در جامعه ما مي‌شود. خانواده‌اي كه به اين ترتيب با مسائلي روبه‌رو مي‌شود كه در جامعه ايران كمتر ديده مي‌شد، از قبيل خيانت، جنايت، دروغگويي، نافرمانبرداري بچه‌ها از توصيه‌هاي مناسب والدين، فرار و...، بايد خود را سرزنش كند و بگويد: «زِ كه ناليم كه از ماست كه بر ماست» ضرب‌المثلي معروف مي‌گويد: تخم مرغ دزد عاقبت شتر دزد مي‌شود. به گفته سعدي: سرچشمه شايد گرفتن به بيل چو پر شد نشايد گذشتن به پيل
مي‌گويند قرار بود مردي به جرم جنايت براي سرقت، اعدام شود. به عنوان آخرين خواست، تقاضا كرد اجازه دهند با مادرش صحبتي كند. در حالي كه دست‌هايش از پشت بسته بود دهانش را به گوش مادر نزديك كرد، سپس با خشونت تمام گوش مادر را با دندان‌هايش قطع كرد. زماني كه از او سبب اين رفتار غريب را پرسيدند گفت: «اين زن خطاهاي كوچك مرا در كودكي ناديده گرفت و در نتيجه تشويق به تكرار آنها شدم تا كار به اينجا رسيد كه مي‌بينيد.» اكنون از من مي‌پذيريد كه اين حكمت كوتاه اميرمؤمنان(ع) كه مي‌فرمايد: «سخت‌ترين گناهان، گناهي است كه گناهكار آن را كوچك بشمارد» تا چه اندازه عميق و مهم است.
ایران
