کلینیک سوگ ، احسان فکور

ظهور ویروس کووید 19 در سطح پاندمی جهانی در سال 2019 موجب ایجاد بحران های بهداشتی در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران شده است.
این بیماری در طی مدت حضور خود در جامعه با تظاهرات بالینی متفاوتی نمود پیدا کرده است به طوری که امروزه در سطح جامعه هر گونه علامت بالینی را می­توان نشانه­ای از ابتلا فرد به کرونا دانست. افراد مبتلا به این بیماری در طی دوره وجود علایم علاوه بر اینکه فرد با چالش های فیزیکی بیماری رو به رو می­باشد، با بار سنگین روانی بستری در بیمارستان و قرنطینه نیز مواجه می­شوند.

در سمت دیگر این سناریو خانواده مبتلایان قرار دارند که در طی بستری و یا قرنطینه بودن بیماران خود متحمل بار روانی و احساس اضطراب می­شوند. در پایان دوره این بیماری در صورتی که فرد بهبود یابد گاهاً به دلیل عوامل استرسی وارده در فرد، ایشان مبتلا به بیماری های روحی روانی من جمله اختلال استرسی پس از تروما و افسردگی اساسی می­شوند. چنانکه فرد مبتلا فوت بکند سوگ حاصله از این جدایی در خانواده بیمار به دلیل وجود زمینه استرسی در طول بستری در ایشان می­تواند بیش از حد انتظار بروز کند.

طبق نظریه کوبلر راس افرادی که سوگ را تجربه می کنند، 5 مرحله را پشت سر می گذارند، این 5 مرحله عبارتست از: انکار، عصبانیت، چانه زنی، افسردگی و پذیرش. بیماری­ها و عوارض روحی روانی پس از ابتلا یا از دست دادن عزیزان در افراد می­تواند به شدت کارکرد اجتماعی افراد را مختل نموده حتی می­تواند عوارض بلند مدت را به جای بگذارد. لذا مدیریت اثرات روانی این بیماری می­تواند مهم تر از کنترل خود بیماری باشد زیرا که این عوارض علاوه بر خود فرد چندین نفر از اعضای خانواده را درگیر کرده و در بعد پاندمی به وجود آمده حتی می­تواند در ابعاد وسیعتری بر سیر سیاسی و اقتصادی یک جامعه نیز تاثیر گذار باشد.

با توجه به موارد ذکر شده در بالا، اقدامات مداخله­ای فوری جهت تحت کنترل در آوردن این مسئله در سیستم بهداشت از ضروریات می­باشد.
با در نظرگیری محدودیت های ایجاد شده که بازماندگان کووید 19 عضوی از خانواده را در این دوران از دست می دهند و شرایط موجود از قبیل محدودیت های برگزاری مراسم یادبود در مساجد و خانه­ها، همچنین امکان عدم حضور در مزار فرد از دست رفته برای بازماندگان، تخلیه هیجانی لازم و امکان سپری کردن دوره طبیعی سوگ در افراد بازمانده صورت نمی گیرد.
همچنین پیش بینی ها افزایش شیوع بیماری های روانی در این افراد را هشدار می دهند. از همین رو معاونت درمان برآن شد با استفاده از امکانات موجود و بکارگیری حداکثری آن، راه اندازی کلینیک سوگ را در برنامه خود قرار دهد تا اقدامی عملیاتی در جهت کاهش بار روانی این افراد با استفاده از پروتکل­های واصله­ی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی،  و درمان شناختی- رفتاری انجام گیرد.
 
امکانات این کلینیک به شرح زیر است:

روان شناس بالینی( مصاحبه بالینی ساختار یافته I و II)
مشاور معنوی( مذهبی)
اتاق سوگ
نوروتراپی( نوروفیدبک، QEEG، tDCS)
اتاق گروه درمانی
واحد روان سنجی( تست های: 1-افسردگی بک 2-اضطراب بک 3-هوگان 4-SCL90 و ...)
واحد پذیرش

در این کلینیک قرار است پس از هماهنگی با ارگان های مربوطه، لیست شماره افراد مورد هدف در اختیار واحد پذیرش قرار گیرد و پس از تماس و مصاحبه اولیه، مراجعه به کلینیک جهت بهبودی و درمان فوق صورت گیرد.
لازم به ذکر است کلیه خدمات فوق برای افراد بازمانده ناشی از کووید 19 رایگان است.