بازار کار نانو مطلوب نیست/ شرکت‌های صنعتی بخش نانو محدود است
«ترکیان» 28 ساله کارشناس مهندسی مواد گرایش متالوژی صنعتی از دانشگاه صنعتی اصفهان است و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته الکتروسرامیک از دانشگاه شیراز دریافت کرده است. وی دوران خدمت سربازی خود را در مرکز تحقیقات الکتروسرام دانشگاه مالک اشتر سپری کرده و هم اکنون در این مرکز مشغول به فعالیت است و به طور خاص روی نانو لوله های کربنی کار می‌کند. ترکیان در سال 1383 و در دوران دانشجویی‌اش در مسابقات عملیات حرارتی دانشگاه شیراز شرکت کرد و موفق به کسب رتبه سوم شد و در سال بعد هم در مسابقات علمی دانشگاه صنعتی شریف رتبه دوم را از آن خود کرد. او که پروژه کارشناسی ارشد خود را مرتبط با فناوری نانو انتخاب کرده است، می‌گوید: در این پروژه من روی لایه های نازکی کار کردم که خواص پیزورتیکی داشتند. به این معنا که موادی که قابلیت تبدیل انرژی مکانیکی و الکترونیکی را به صورت ذاتی درون خودشان دارند و زمانی که ما به آنها یک کنش مکانیکی اضافه کنیم، می‌توانیم از آنها جریان الکترونیکی بگیریم و یا به صورت عکس آن عمل کنیم. وی معتقد است امروزه کاربرد عملی پرژوه اش در بخش سونوگرافی استفاده میشود.وی که از طریق سایت دانشگاه مالک اشتر با مسابقات ملی شناسایی تجهیزات نانو آشنا شده است، در خصوص این مسابقه می‌گوید: مسابقه خیلی خوبی بود. چون برای بار اول بود که این اتفاق می‌افتاد و در کشور نیازمند چنین اتفاقاتی بودیم و حدود 10 سال بود که ستاد نانو در این زمینه فعالیت می‌کرد تا دانشجویان و پژوهشگرانی که در این زمینه در حال فعالیت بوده‌اند را گرد هم آورد تا به صورت تخصصی اطلاعات خودشان را به چالش بکشند. ترکیان با اشاره به انتخاب مناسب موضوعات این مسابقه می‌افزاید: موضوعات هم خیلی خوب انتخاب شده بودند و یکی از ویژگی‌های این مسابقه این بود که به یک رشته خاص محدود نمی‌شد و افراد مقاطع مختلف در این مسابقه شرکت کردند و توانایی های خود را در زمینه های متعدد حوزه نانو به نمایش گذاشتند. این دانشجوی فعال تصریح کرد:مبحث تجهیزات و شناسایی در حوزه نانو و کشف این مساله که این موادی که ما داریم درباره آنها تحقیقاتی را انجام می‌دهیم، بخشی از نانو بوده‌اند یا خیر و شناسایی خواص آن از موضوعات مهمی است که توجه به آن بسیار ضرورت دارد. ترکیان در خصوص بازار کار رشته نانو می‌گوید: بازار کار این رشته نسبت به رشته‌های دیگر در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌برد و نمی‌توان هر جایی مشغول به کار شد. چون نانو یک کار تحقیقاتی است و بر همین مبنا بازار کار این حوزه محدودتر میشود. در حال حاضر شرکت‌های کمی هستند که کار صنعتی انحام می‌دهند و اینطور نیست که مدام فعالیت تحقیقاتی داشته باشیم. متاسفانه تا به امروز کار تحقیقاتی که منجر به فعالیت اقتصادی و تجاری شده باشد بسیار ناچیز بوده، ولی همین مقدار اندک هم برای سال‌های آتی بسیار امیدوار کننده است. هزینه‌های سنگین مانع از دسترسی دانشجویان به تجهیزات نانو شده است
«زینب فرشته» متولد سال 1364 است و مقطع لیسانس خود را در رشته شیمی کاربردی در دانشگاه کاشان گذرانده است و دوره کارشناسی ارشدش را در پژوهشکده علوم و فناوری نانو دانشگاه کاشان سپری کرده است. وی اکنون دانشجوی دکترای مهندسی نانو مواد در دانشگاه صنعتی اصفهان است. او که از طرف انجمن علمی دانشگاه آزاد گچساران در مسابقات شرکت کرده است، صاحب دو کتاب نانو شیمی و نانو کاتالیست است. وی پایان نامه دکترای خود را در حوزه نانو به ساخت داربست های استخوانی اختصاص داده است و تاکنون شش مقاله علمی در مجلات تخصصی جهانی منتشر کرده است. فرشته معتقد است که با شرکت در این مسابقات در واقع با یک تیر دو نشان زده است و هم معلومات تخصصی خود را تخمین زده است و هم با دستگاه های نانو آشنایی کامل پیدا کرده است. او ضمن اشاره به مزایای این مسابقه متذکر میشود که اختصاص تنها یک هفته برای برگزاری این مسابقه زمان بسیار اندکی بوده است و باید در مدت طولانی تری ادامه می‌یافت. وی می افزاید: ضرورت دارد تا دانشجویان حوزه نانو دوره های آموزشی فوق العاده ای را طی کنند و این مسابقه فرصت مناسبی در اختیار این افراد قرار داد تا با انواع تجهیزات تخصصی این رشته از نزدیک آشنا شوند. چرا که به دلیل هزینه های سنگین دسترسی به این وسایل در دانشگاه ها و پژوهشکده های تخصصی امکان پذیر نیست. فرشته در مورد آینده شغلی خود و رشته تحصیلی اش می‌گوید: فعلا برنامه خاصی ندارم اما چون کار تحقیقاتی را خیلی دوست دارم و این شرایط برای دانشجویان نانو نیست تا راحت کار کنند و امکانات و تجهیزات این رشته در کشورخیلی محدود و ضعیف است در نتیجه کارهای تحقیقاتی با چالش عمیقی مواجه است و حتی در صورت تمایل فارغ التحصیلان این رشته امکان انجام پروژهای تحقیقاتی وجود ندارد. او دیگر مشکلات پیش روی رشته تحصیلی اش را عدم حمایت مراکز تحقیقاتی و پژوهشی میداند و می گوید: دوستانم که فارغ التحصیل شده اند و میخواهند در این زمینه فعالیت کنند هیج پژوهشکده ای از آنها حمایت نمیکند و از ایده های نوین آنها استفاده نمی کنند در حالی که اگر ستاد نانو برای من دانشجو و یا برای سایر فارغ التحصیلان این حوزه شرایطی را مهیا کند و از ایده های این افراد استفاده کند، وضعیت این رشته در کشور بهبود می یابد و می توان به آینده درخشان آن امیدوار باشیم. نفر نهم مسابقه ملی شناسایی تجهیزات نانو: انتظارم از مسابقه چیز دیگری بود!/می‌خواهم عضو هیات علمی شوم
به گزارش عباس رستمی متولد سال 1364 و دانشجوی ترم دوم مقطع کارشناسی ارشد رشته نانو دانشگاه صنعتی شریف است. او البته در دوره کارشناسی در رشته اکتشاف معدن دانشگاه امیرکبیر تحصیل کرده و رتبه اش در کنکور کارشناسی ارشد سه بوده است. رستمی نهمین نفر مسابقه ملی تجهیزات شناسایی نانو بود. گفت‌و‌گوی برنا با او به این بهانه انجام شده است. وی درباره منابعی که برای شرکت در مسابقه مطالعه کرده است به برنا توضیح داد: درس‌هایی که خوانده بودم آنچنان به منابع مسابقه مرتبط نبود. تنها در مورد دستگاه‌های ftm و tm در درس‌های دانشگاهی خوانده بودیم،اما در مسابقه از دستگاه‌های دیگری هم سوال مطرح شده بود که راجع به آنها چیزی نخوانده بودیم.در مدتی یک هفته‌ای روزی 2 الی 3 ساعت درس مطالعه می‌کردم. این دانشجوی فعال همچنین درباره فایده و بهره‌ای که از شرکت در مسابقه نصیب او شده است بیان کرد:امتحان عملی وبازدید‌هایی که برایمان تدارک دیده بودند باعث آشنایی‌مان با دستگاه‌ها شد؛البته توقع بیشتری داشتم، چون عنوان این دوره را آموزش عملی نوشته بودند و انتظار داشتم حداقل دوره‌ای برگزار شود و با دستگاه‌ها آشنا شویم،اما اینطور نبود و تنها بچه‌ها را برای بازدیدی کوتاه مدت به فضاهایی مثل پژوهشگاه نفت و پارک‌علم و فناوری بردند تا دستگاه‌ها را ببینند و توضیح مختصری هم در مورد دستگاه‌ها ارایه شد. بهتر است دوره‌های عملی برگزار شود تا آشنایی و شناخت کاملی درباره دستگاه‌ها به دست بیاوریم. دانشجوی رشته نانو مواد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه دانشگاه شریف در سال ورودی او برای اولین بار دررشته نانو مواد دانشجو پذیرفته است افزود:شاید به همین دلیل دانشگاه کمی ضعیف است. دانشگاه تربیت مدرس ظاهرا عملکرد بهتری دارد و این رشته بیشتر حالت بین رشته‌ای دارد،اما در دانشگاه شریف گرایشی از مهندسی مواد است. وی در توضیح پروژهای که در حال حاضر در درست دارد بیان کرد: پروژه دوره کارشناسی ارشدم آلیاژ سازی مکانیکی و ساخت آلیاژ نانو ساختا نیکل تیتانیوم نقره است که به روش فضا ساز می‌تواند در زمینه ایمپلنت‌های پزشکی کاربرد داشته باشد. روی بخش‌هایی از این پروژه در گذشته کار شده بود اما بخش‌هایی از آن تازه است.ب رای مثال آن را متخلخل می‌کنم تا برای استفاده پزشکی بهتر و سبک شود تا به بافت‌ها اجازه رشد بدهد. در حال حاضر در مرحله مطالعاتی این کار هستم. روی این پروژه به صورت انفرادی کار می‌کنم. برگزیده مسابقه ملی شناسایی تجهیزات نانو در ادامه درباره آینده علمی و شغلی خود بیان کرد: قصد دارم در رشته نانو در مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهم،البته درباره گرایش آن تصمیمی نگرفته‌ام. قصد دارم در همین زمینه به کارهای تحقیقاتی بپردازم و عضو هیات علمی شوم.برنا
