مروری بر کارنامه آموزش و پرورش ایران اسلامی در 33 سالگی
آموزش و پرورش ایران این روزها و در سی‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی هر چند تا برترین شدن فاصله دارد اما حرفهای زیادی از اقدامات شایسته‌اش برای گفتن دارد؛ اقداماتی که در جهت سرافرازی ایران عزیز انجام شده است و ثمره آن، پیشرفت‌های روز به روز کشور است.
به گزارش فارس ، در بدو انقلاب اسلامی ایران، تعداد کل دانشآموزان کشور 7 میلیون و 959 هزار و 430 نفر بود که این تعداد بر طبق آمارها حدود 60 درصد از دانشآموزان را تحت پوشش داشت؛ این در حالی است که آمار دانشآموزان کشور هم‌اکنون به 12 میلیون و 300 هزار نفر رسیده است و پوشش تحصیلی بیش از 98 درصد است.
تعداد نوآموزان و دانشآموزان ابتدایی نیز در حال حاضر 6 میلیون و 500 هزار نفر است و شاهد بیشترین پوشش تحصیلی در این پایه هستیم.
در دوران قبل از انقلاب، دانشآموزان اکثر مناطق محروم به دلیل نبود مدرسه یا عدم اختصاص معلم به مدارس، امکان ادامه تحصیل نداشتند و این در حالی است که هم‌اکنون 8 هزار و 350 مجتمع آموزشی و پرورشی روستایی و عشایری در سطح کشور تشکیل شده و تمام دانشآموزان روستایی و عشایری را تحت پوشش قرار داده است.
قبل از انقلاب اسلامی ایران، 7 هزار کودک استثنایی امکان تحصیل داشتند در حالی که این تعداد هم‌اکنون به 104 هزار نفر رسیده است.
* از مدارس قدیمی تا مدارس هوشمند
در آموزش و پرورش قبل از انقلاب، دانشآموزان شاید از حداقل امکانات یعنی میز و نیمکت و تخته سیاه و گچ بهره‌مند بودند و اکنون در سی و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد ایجاد و توسعه مدارس هوشمند هستیم به طوری هم‌اکنون تعداد مدارس هوشمند به 20 هزار واحدآموزشی رسیده است.
دیگر مدارس تنها به درس دادن ساده اکتفا نمی‌کنند و طرح‌های مختلفی اجرا میشود؛ به عنوان مثال هم‌اکنون 716 مدرسه راهنمایی از 716 منطقه آموزشی کشور در طرح غنی‌سازی تجارب یاددهی- یادگیری دروس ریاضی و علوم تجربی قرار دارد و مدارس مجری کلاس‌های موضوعی در دوره راهنمایی تحصیلی به 718 مدرسه در سال‌جاری رسیده است.
اجرای طرح ارزشیابی آغازین دروس ریاضی و علوم تجربی برای تمام دانشآموزان دوره راهنمایی، اجرای طرح بهبود کیفیت آموزشی دوره متوسطه نظری در پایه‌های اول، دوم و سوم و پیش دانشگاهی به منظور کاهش افت تحصیلی دانشآموزان از نمونه دیگر این برنامه‌هاست.
گسترش مدارس استعدادهای درخشان موجب شد که دانشآموزان مستعد شناسایی شوند؛ از سویی سطح علم و دانش در مدارس بگونه‌ای افزایش یافت که هم‌اکنون شاهد مدال‌های رنگارنگ در المپیادهای جهانی توسط دانشآموزان باشیم.
* رویکرد تربیتی در مدارس
قبل انقلاب اسلامی ایران، آموزش‌های اسلامی کم‌کم به حاشیه رانده شدند و این در حالی بود که با پیروزی انقلاب، تربیت اسلامی به مدارس کشور بازگشت و هم‌اکنون شاهد وجود 22 هزار و 977 مدرسه مجری طرح همگام با قرآن هستیم.
همان سال‌های اول انقلاب اسلامی ایران، امور پرورشی به همت شهیدان رجایی و باهنر در آموزش و پرورش شکل گرفت و 8 اسفند سال 1359 به عنوان سالروز تأسیس ستادهای امور تربیتی در مدارس نامیده شد.
اهداف تشکیل امور تربیتی شامل «انتقال ارزش‌های دینی و فرهنگی انقلاب اسلامی به مدارس، «تربیت و بازسازی دانشآموزان در فضایی انقلابی و اسلامی»، «زمینه سازی برای ورود نگرش‌های دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی به نظام آموزش و پرورش و حفظ مدارس از آفات فرهنگی و سیاسی» و «شناخت و پرورش استعدادهای دانشآموزان در رشد دینی، عقلی، اجتماعی، عاطفی آنان و حفظ ارزش‌ها» بود.
هر چند که امور تربیتی در طی سال‌های پس از انقلاب مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است اما همه مسئولان به لزوم آن در آموزش و پرورش اذعان داشتند البته در این لزوم اشکال مختلفی را مدنظر قرار می‌دادند.
از نمونه‌های اقدامات انجام شده در آموزش و پرورش شامل معلمان تحت پوشش طرح آموزش مبتنی بر رویکرد تربیتی به 5 هزار و 570 نفر رسیده است و 18 هزار و 929 معلم تحت پوشش طرح آموزش مهارت‌های زندگی قرار گرفتند و در این راستان 622 هزار دانش‌آموز نیز تحت پوشش این طرح قرار گرفتند.
کیفیت بخشی به رشته ادبیات و علوم انسانی از طریق توسعه مدارس فرهنگ و ایجاد زمینه برای ورود دانشآموزان مستعد علوم انسانی به مدارس خاص و اجرای جشنواره ملاصدرا و برگزاری مسابقه آن لاین برای دبیران علوم انسانی، طرح بهبود کیفیت مدارس لازم التوجه در 703 دبیرستان کشور، توسعه مدارس نمونه دولتی به منظور جذب دانشآموزان مستعد و اجرای طرح مهارت آموزی در 50 درصد از دبیرستان‌های شبانه روزی کشور از نمونه اقداماتی است که برای پوشش تحصیلی هرچه بیشتر دانشآموزان صورت گرفته است.
* کسب مقام‌های جهانی و آسیایی توسط دانشآموزان ورزشکار
قبل از انقلاب به فعالیت‌های ورزشی توجه چندانی نمی‌شد و گاهی زنگ ورزش فدای دروس دیگر می‌شد اما بعد از انقلاب اسلامی ایران به بّعد تربیت‌بدنی در کنار بْعد پرورشی توجه شد.
اجرای طرح آموزش رشته شنا به یک میلیون دانش‌آموز پایه سوم ابتدایی موسوم به طرح سباح، ایجاد 620 مدرسه تخصصی ورزش با هدف استعدادیابی و تقویت مهارت‌های دانشآموزان بالقوه ورزشی، اجرای طرح آموزش رشته طنابزنی ویژه دانشآموزان چهارم ابتدایی موسوم به طرح طناورز، اجرای برنامه شناسنامه سلامت دانشآموزان و سنجش نوآموزان، ارتقا و سلامت دانشآموزان دختر از طریق آموزش تغذیه و آهن‌یاری هفتگی و توسعه پایگاه‌های سلامت دانش‌آموزی با فعالیت‌های آموزش و پیشگیری، از اقدمات انجام شده در جهت بعد ورزشی و سلامت آموزش و پرورش بوده است.
فعالیت‌های انجام شده موجب کسب مقام‌های جهانی و آسیایی توسط دانشآموزان پسر و دختر در میادین ورزش شده است.
* افزایش سهم هنرجویان پایه‌های دوم و سوم فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش
سهم هنرجویان پایه‌های دوم و سوم شاخه فنی و حرفهای و کاردانش از مجموع دانشآموزان پایه‌های دوم و سوم متوسطه در کشور به 36.85 درصد و سهم هنرجویان دختر پایه‌های دوم و سوم شاخه فنی و حرفهای و کاردانش از مجموع هنرجویان پایه های دوم و سوم این شاخه‌ها به 35.21 درصد رسیده است.
سهم هنرجویان پایه‌های دوم و سوم هنرستان‌های شبانه روزی فنی و حرفهای و کاردانش از مجموع هنرجویان این شاخه‌ها درکشور به 10.91 درصد و سهم هنرجویان روستایی پایه‌های دوم و سوم شاخه های فنی و حرفهای و کاردانش از مجموع هنرجویان این شاخه‌ها در کشور به 7.77 درصد رسیده است.
تعداد کل آموزشگاه‌های کشور نیز از 53 هزار و 885 واحد به 150 هزار واحد رسیده است.
* محتوای کتاب‌های درسی به سمت تعالیم اسلامی
محتوای کتاب‌های درسی قبل از انقلاب اسلامی ایران بومی و اسلامی نبود و روح اصلی آموزش‌ها برگرفته از کشورهای غربی بود؛ تلاش‌ها بعد از انقلاب اسلامی ایران در جهت تدوین سند ملی آموزش و پرورش بود تا تعالیم آموزش و پرورش مبتنی بر تعالیم اسلامی باشد.
در این راستا تدوین سند تحولی آموزش و پرورش اقدام اساسی بود که در ذیل آن، اقدامات بنیادین پیش‌بینی شده است.
هم‌اکنون کتاب‌های درسی متناسب با موضوع، سالیانه، دو سال یکبار، سه‌سال یکبار و 5 سال یکبار تدوین و تولید میشود؛ ضمن اینکه سند برنامه درسی ملی به وضعیت برنامه، دروس و محتوای آموزش و پرورش می‌پردازد.
در سال‌جاری آموزش و پرورش 240 عنوان کتاب با تیراژ 123 میلیون و 855 هزار جلد منتشر کرده است؛ در بخش فنی و حرف های و کاردانش 643 عنوان با تیراژ 7 میلیون و 141 هزار جلد و 305 عنوان کتاب تربیت معلم، کودکان استثنایی، آموزش از راه دور و روش تدریس با یک میلیون و 374 هزار و 995 جلد منتشر شده است.
* افزایش سطح تحصیلات معلمان
تعداد کل معلمان آموزش و پرورش از 347 هزار و 984 نفر به 920 هزار نفر افزایش یافته است؛ سهم معلمان و کارمندان «دیپلم» از 50 درصد 7،9 درصد و سهم معلمان و کارمندان کاردانی از 17 درصد به 29،7 درصد رسیده است.
سهم معلمان و کارمندان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر از 71،36 درصد رشد تنها در مقطع کارشناسی به 54 درصد رشد رسیده است؛ در این حالی است که 45 هزار و 349 نفر در مقطع کارشناسی ارشد و یک هزار و 604 نفر در مقطع دکتری هستند.
* ایجاد بیمه طلایی برای فرهنگیان
در سال‌های پس از انقلاب به وضعیت معلمان نیز توجه شد که افزایش حقوق معلمان و توجه به وضعیت زندگی آنها از مهمترین نکات است.
انعقاد قرارداد بیمه تکمیلی درمان با شرکت سهامی بیمه ایران تحت عنوان بیمه طلایی فرهنگیان و بازنشستگان، با حذف سقف‌های پرداختی در ویزیت، دارو، کلینیکی وبیمارستانی، اختصاص بیش از 19 هزار و 400 فقره تسهیلات احداث و تکمیل واحدهای مسکونی از طریق تعاونی‌های مسکن، افزایش شرکت‌های تعاونی مسکن فرهنگیان به 702 تعاونی به منظور رفاه بیشتر فرهنگیان و توزیع 3 میلیون و 593 هزار و 350 برگه سهام عدالت بین شاغلان و بازنشستگان در قالب یک میلیون و 404 هزار و 177 خانوار از اقدامات انجام شده طی دو سال گذشته است.
هر چند هنوز تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله بسیار است اما مردم ایران اسلامی اثبات کرده‌اند که می‌توانند با توکل بر پروردگار و پشتکار به بهترین‌ها و برترین‌ها دست یابند.
