داروهاي پرمصرفي كه به عوارض آنها فكر نمي‌كنيم
به احتمال بسيار زياد شما هم از آن گروه انسان‌هايي هستيد كه در كمدهاي خانه‌تان كيسه‌كيسه قرص و شربت و آمپول دارويي داريد، احتمالا در خيلي از اوقات هم اين تصور را داريد كه مهارت و تخصص لازم را هم پيدا كرده‌ايد و خودتان يك پا دكتر و متخصص هستيد و مي‌توانيد براي خودتان و نزديكان‌تان مرتب دارو تجويز كنيد اما لطفا يك لحظه دست نگه داريد، تجويز خودسرانه دارو مي‌تواند شما را با مشكلات متعدد روبه‌رو كند، براي مثال داروهاي پرمصرفي كه خيلي راحت مصرف مي‌شوند، مي‌توانند عوارض جدي براي سلامت شما داشته باشند. اين داروهاي پرمصرف و عوارض هركدام را بشناسيد.
داروهاي مقابله‌كننده با پمپ پروتن (PPIS)
شايد اسم اين گروه از داروها براي شما عجيب باشد اما تعجب نكنيد اين داروها براي شما حتما آشنا هستند. حتما نام داروي امپرازول را شنيده‌ايد و احتمالا از آن استفاده هم كرده‌ايد. به هر حال حداقل پنج‌درصد از جميعت يك كشور از مشكلات برگشت غذا، سوزش معده و ترشح بيش از حد اسيدمعده رنج مي‌برند و براي همين داروهاي خانواده امپرازول جزو پرمصرف‌ترين داروهاي جهان است. اين داروها درواقع جلو ترشح اسيد معده را مي‌گيرند و اين‌گونه مشكل سوزش معده، در معده و زخم‌هاي معده و دوازدهه را حل مي‌كنند، اما استفاده مداوم و بيش از حد معمول از اين‌گونه داروها حالت وابستگي به دارو ايجاد مي‌كند. تحقيقاتي كه اخيرا در انگلستان صورت گرفته نشان داده، مصرف چهار يا پنج هفته‌اي دارو در افراد داوطلب سطحي از وابستگي در آنها ايجاد كرده است. در ضمن يادتان باشد كه پس از مصرف داروهاي خانواده امپرازول سطح معده و روده شما كمتر اسيدي خواهد بود و اين يعني جذب كمتر كلسيم كه اين در افراد ميانسال مي‌تواند باعث افزايش احتمال شكستگي شود. در جايي از كم‌خوني ناشي از كمبود ويتامينB12 و ضايعات رشته‌هاي عصبي ناشي از كمبود ويتامين B12 هم در افرادي‌كه مدت طولاني از اين داروها استفاده مي‌كنند، ديده شده است. يادتان باشد هيچ‌گاه امپرازول و ساير داروهاي اين خانواده را براي مدت بيشتر از چهار هفته استفاده نكنيد. اگر مشكل زخم‌معده يا ساير مشكلات شما حل نشد با پزشك‌تان درباره ساير انواع داروهاي در دسترس براي حل اين مشكلات مشورت كنيد. در صورتي كه مدت زيادي است از اين دارو استفاده نكرده‌ايد هم حداكثر دو هفته مي‌توانيد آن را استفاده كنيد.
آنتي‌هيستامين‌ها
در جهان مدرن هم آلرژي هنوز كابوس ميليون‌ها و حتي ميلياردها نفر در جهان است. در مقاطعي از سال، مثلا در اواسط بهار افراد بسياري را مي‌بينيد كه دچار آبريزش، سرفه، اشك‌ريزش، خس‌خس سينه و خارش دست و پاها هستند. اكثر اين افراد اولين‌كاري كه مي‌كنند پناه بردن به داروهاي آنتي‌هيستامين در دسترس مثل آنتي‌هيستامين دكونژستان، ديفن‌هيدرامين و مانند آنهاست اما اين را بدانيد كه بهتر است اين داروها را فقط شب‌ها مصرف كنيد و در روز از آنها استفاده نكنيد، زيرا اين داروها باعث بروز خواب‌آلودگي مي‌شوند و مثلا در صورتي كه بخواهيم رانندگي كنيم ما را با مشكل روبه‌رو مي‌كنند. يادتان باشد كه بهتر است همه داروهاي آنتي‌هيستاميني را در طول روز مصرف نكنيد، اين موضوع را به‌خصوص درباره داروهاي حاوي ديفن‌هيدرامين به‌كار بگيريد. اگر هم علامت اصلي شما احتقان است فقط از نوع دكونژستان استفاده كنيد.
داروهاي ضددرد ضدالتهاب (خانواده دارويي موسوم به NSAID)
احتمالا اسم اين خانواده از داروها هم برايتان ناآشناست اما شما حتما در زندگي‌تان چند باري از اين داروها استفاده كرده‌ايد. به هر حال تقريبا همه انسان‌ها گاهي از آسپرين، ايبوپروفن، ژلوفن، ناپروكسن و... استفاده كرده‌اند. اين گروه از داروها كه نام آنها داروهاي غيراستروييدي ضدالتهابي است و به نام‌هاي تجاري ادويل، آلولا، موترين و... به فروش مي‌رسند، پرفروش‌ترين و پرمصرف‌ترين داروها در اروپا و ايالات‌متحده هستند و براساس تحقيقات انجام گرفته بيشترين داروهايي كه بيش از حد لازم و بي‌دليل مصرف مي‌شوند، داروهاي همين خانواده هستند اما حواس‌تان باشد كه اين داروها لايه محافظ معده و دوازدهه شما را از بين مي‌برند. براي همين باعث بروز زخم‌هاي گوارش و زخم‌معده مي‌شوند. در واقع مطالعات نشان داده كه دومين علت ايجاد زخم‌معده (بعد از عفونت معده با ميكروب هليكو باكتر پيلوري) مصرف بيش از حد اين داروهاست. در ضمن اين مسكن‌ها هم در صورت استفاده زياد مي‌توانند باعث بروز«سردردهاي بازگشتي» شوند. درنهايت هم اينكه مصرف زياد اين داروها با افزايش احتمال ابتلا به مشكلات كلسيم و افزايش احتمال بروز سكته‌هاي قلبي و مغزي همراه است. براي جلوگيري از ابتلا به زخم‌هاي گوارشي هميشه اين داروها را با غذا و با نوشيدن مقدار زيادي آب بخوريد (يك راه‌حل خوب هم خوردن آن همراه با يك ليوان شير است) در ضمن بهتر است هيچ‌وقت در يك روز بيشتر از سه قرص اين خانواده را نخوريد و هرگز براي مدت بيشتر از 10 روز نبايد اين قرص‌ها را به‌طور متوالي مصرف كرد.
داروهاي سرماخوردگي
در حال حاضر در جهان حدود 500نوع داروي ضدسرماخوردگي و آنفلوآنزا در دسترس است. بسياري از مردم جهان هم به طور خودسرانه از اين داروها استفاده مي‌كنند و نكته جالب اينجاست كه در بسياري از موارد آنها از چند دارو با هم استفاده مي‌كنند، در حالي كه اين داروها اكثرا تاثيرات مشابه دارند. خيلي از اوقات هم افراد دچار بيماري سرماخوردگي يا آنفلوآنزا از داروهايي استفاده مي‌كنند كه براي تسكين برخي عوارض خاص هستند اما آنها اين عوارض را ندارند؛ استفاده بيش از حد از داروهاي سرماخوردگي مي‌تواند باعث بروز عوارض جانبي و بروز واكنش‌هاي ناشي از تداخل دارويي شود براي مثال، شما ممكن است سرماخوردگي داشته باشيد و تنها عادتي كه داشته باشيد آبريزش از بيني باشد، براي همين چه دليل دارد كه داروي ضدسرفه، سردرد يا بدن‌درد مصرف كنيد؟ براي درمان آبريزش بيني مصرف يك دكونژستان كافي است. پس اگر مي‌خواهيد داروي ضدسرماخوردگي يا آنفلوآنزا مصرف كنيد، دارويي را مصرف كنيد كه حداقل سه‌چهارم علايم كه توسط آن دارو درمان مي‌شود را داشته باشيد. اگر تب داريد، يك تب‌بر ساده مصرف كنيد تا بي‌دليل مواد شيميايي را به بدن‌تان وارد نكنيد.
استامينوفن
در بسياري از كشورهاي جهان داروي استامينوفن، در شكل‌هاي مختلفش، پرمصرف‌ترين دارو است، از اين دارو براي درمان دردهاي متنوع، از سردرد تا درد دندان استفاده مي‌شود. يادتان باشد كه قرص‌هاي سرماخوردگي، آنفلوآنزا و مسكن‌هايي مثل تاينولول هم حاوي استامينوفن با دوز بالا هستند. استفاده بي‌رويه از استامينوفن مي‌تواند منجر به بروز بيماري و نارسايي كبدي شود (علامت‌هاي اوليه نارسايي كبدي عبارتند از: درد شكم، تهوع، استفراغ و يرقان). در ضمن يك نكته جالب هم اين است كه استفاده از استامينوفن به مقدار زياد مي‌تواند سردرد را بهتر كند كه در پزشكي اين مشكل را «سردرد بازگشتي» مي‌نامند. از آنجايي كه زنان بيشتر از مردان از سردرد رنج مي‌برند و به خاطر آن دارو مصرف مي‌كنند، آنها بايد بيشتر درباره اين نكته بدانند. اين نكته بسيار مهم به يادتان باشد كه هرگز بيشتر از هشت قرص حاوي استامينوفن در يك روز نخوريد. منبع: سايت ريل هلث شرق / شماره 1534
داروهاي مقابله‌كننده با پمپ پروتن (PPIS)
شايد اسم اين گروه از داروها براي شما عجيب باشد اما تعجب نكنيد اين داروها براي شما حتما آشنا هستند. حتما نام داروي امپرازول را شنيده‌ايد و احتمالا از آن استفاده هم كرده‌ايد. به هر حال حداقل پنج‌درصد از جميعت يك كشور از مشكلات برگشت غذا، سوزش معده و ترشح بيش از حد اسيدمعده رنج مي‌برند و براي همين داروهاي خانواده امپرازول جزو پرمصرف‌ترين داروهاي جهان است. اين داروها درواقع جلو ترشح اسيد معده را مي‌گيرند و اين‌گونه مشكل سوزش معده، در معده و زخم‌هاي معده و دوازدهه را حل مي‌كنند، اما استفاده مداوم و بيش از حد معمول از اين‌گونه داروها حالت وابستگي به دارو ايجاد مي‌كند. تحقيقاتي كه اخيرا در انگلستان صورت گرفته نشان داده، مصرف چهار يا پنج هفته‌اي دارو در افراد داوطلب سطحي از وابستگي در آنها ايجاد كرده است. در ضمن يادتان باشد كه پس از مصرف داروهاي خانواده امپرازول سطح معده و روده شما كمتر اسيدي خواهد بود و اين يعني جذب كمتر كلسيم كه اين در افراد ميانسال مي‌تواند باعث افزايش احتمال شكستگي شود. در جايي از كم‌خوني ناشي از كمبود ويتامينB12 و ضايعات رشته‌هاي عصبي ناشي از كمبود ويتامين B12 هم در افرادي‌كه مدت طولاني از اين داروها استفاده مي‌كنند، ديده شده است. يادتان باشد هيچ‌گاه امپرازول و ساير داروهاي اين خانواده را براي مدت بيشتر از چهار هفته استفاده نكنيد. اگر مشكل زخم‌معده يا ساير مشكلات شما حل نشد با پزشك‌تان درباره ساير انواع داروهاي در دسترس براي حل اين مشكلات مشورت كنيد. در صورتي كه مدت زيادي است از اين دارو استفاده نكرده‌ايد هم حداكثر دو هفته مي‌توانيد آن را استفاده كنيد.
آنتي‌هيستامين‌ها
در جهان مدرن هم آلرژي هنوز كابوس ميليون‌ها و حتي ميلياردها نفر در جهان است. در مقاطعي از سال، مثلا در اواسط بهار افراد بسياري را مي‌بينيد كه دچار آبريزش، سرفه، اشك‌ريزش، خس‌خس سينه و خارش دست و پاها هستند. اكثر اين افراد اولين‌كاري كه مي‌كنند پناه بردن به داروهاي آنتي‌هيستامين در دسترس مثل آنتي‌هيستامين دكونژستان، ديفن‌هيدرامين و مانند آنهاست اما اين را بدانيد كه بهتر است اين داروها را فقط شب‌ها مصرف كنيد و در روز از آنها استفاده نكنيد، زيرا اين داروها باعث بروز خواب‌آلودگي مي‌شوند و مثلا در صورتي كه بخواهيم رانندگي كنيم ما را با مشكل روبه‌رو مي‌كنند. يادتان باشد كه بهتر است همه داروهاي آنتي‌هيستاميني را در طول روز مصرف نكنيد، اين موضوع را به‌خصوص درباره داروهاي حاوي ديفن‌هيدرامين به‌كار بگيريد. اگر هم علامت اصلي شما احتقان است فقط از نوع دكونژستان استفاده كنيد.
داروهاي ضددرد ضدالتهاب (خانواده دارويي موسوم به NSAID)
احتمالا اسم اين خانواده از داروها هم برايتان ناآشناست اما شما حتما در زندگي‌تان چند باري از اين داروها استفاده كرده‌ايد. به هر حال تقريبا همه انسان‌ها گاهي از آسپرين، ايبوپروفن، ژلوفن، ناپروكسن و... استفاده كرده‌اند. اين گروه از داروها كه نام آنها داروهاي غيراستروييدي ضدالتهابي است و به نام‌هاي تجاري ادويل، آلولا، موترين و... به فروش مي‌رسند، پرفروش‌ترين و پرمصرف‌ترين داروها در اروپا و ايالات‌متحده هستند و براساس تحقيقات انجام گرفته بيشترين داروهايي كه بيش از حد لازم و بي‌دليل مصرف مي‌شوند، داروهاي همين خانواده هستند اما حواس‌تان باشد كه اين داروها لايه محافظ معده و دوازدهه شما را از بين مي‌برند. براي همين باعث بروز زخم‌هاي گوارش و زخم‌معده مي‌شوند. در واقع مطالعات نشان داده كه دومين علت ايجاد زخم‌معده (بعد از عفونت معده با ميكروب هليكو باكتر پيلوري) مصرف بيش از حد اين داروهاست. در ضمن اين مسكن‌ها هم در صورت استفاده زياد مي‌توانند باعث بروز«سردردهاي بازگشتي» شوند. درنهايت هم اينكه مصرف زياد اين داروها با افزايش احتمال ابتلا به مشكلات كلسيم و افزايش احتمال بروز سكته‌هاي قلبي و مغزي همراه است. براي جلوگيري از ابتلا به زخم‌هاي گوارشي هميشه اين داروها را با غذا و با نوشيدن مقدار زيادي آب بخوريد (يك راه‌حل خوب هم خوردن آن همراه با يك ليوان شير است) در ضمن بهتر است هيچ‌وقت در يك روز بيشتر از سه قرص اين خانواده را نخوريد و هرگز براي مدت بيشتر از 10 روز نبايد اين قرص‌ها را به‌طور متوالي مصرف كرد.
داروهاي سرماخوردگي
در حال حاضر در جهان حدود 500نوع داروي ضدسرماخوردگي و آنفلوآنزا در دسترس است. بسياري از مردم جهان هم به طور خودسرانه از اين داروها استفاده مي‌كنند و نكته جالب اينجاست كه در بسياري از موارد آنها از چند دارو با هم استفاده مي‌كنند، در حالي كه اين داروها اكثرا تاثيرات مشابه دارند. خيلي از اوقات هم افراد دچار بيماري سرماخوردگي يا آنفلوآنزا از داروهايي استفاده مي‌كنند كه براي تسكين برخي عوارض خاص هستند اما آنها اين عوارض را ندارند؛ استفاده بيش از حد از داروهاي سرماخوردگي مي‌تواند باعث بروز عوارض جانبي و بروز واكنش‌هاي ناشي از تداخل دارويي شود براي مثال، شما ممكن است سرماخوردگي داشته باشيد و تنها عادتي كه داشته باشيد آبريزش از بيني باشد، براي همين چه دليل دارد كه داروي ضدسرفه، سردرد يا بدن‌درد مصرف كنيد؟ براي درمان آبريزش بيني مصرف يك دكونژستان كافي است. پس اگر مي‌خواهيد داروي ضدسرماخوردگي يا آنفلوآنزا مصرف كنيد، دارويي را مصرف كنيد كه حداقل سه‌چهارم علايم كه توسط آن دارو درمان مي‌شود را داشته باشيد. اگر تب داريد، يك تب‌بر ساده مصرف كنيد تا بي‌دليل مواد شيميايي را به بدن‌تان وارد نكنيد.
استامينوفن
در بسياري از كشورهاي جهان داروي استامينوفن، در شكل‌هاي مختلفش، پرمصرف‌ترين دارو است، از اين دارو براي درمان دردهاي متنوع، از سردرد تا درد دندان استفاده مي‌شود. يادتان باشد كه قرص‌هاي سرماخوردگي، آنفلوآنزا و مسكن‌هايي مثل تاينولول هم حاوي استامينوفن با دوز بالا هستند. استفاده بي‌رويه از استامينوفن مي‌تواند منجر به بروز بيماري و نارسايي كبدي شود (علامت‌هاي اوليه نارسايي كبدي عبارتند از: درد شكم، تهوع، استفراغ و يرقان). در ضمن يك نكته جالب هم اين است كه استفاده از استامينوفن به مقدار زياد مي‌تواند سردرد را بهتر كند كه در پزشكي اين مشكل را «سردرد بازگشتي» مي‌نامند. از آنجايي كه زنان بيشتر از مردان از سردرد رنج مي‌برند و به خاطر آن دارو مصرف مي‌كنند، آنها بايد بيشتر درباره اين نكته بدانند. اين نكته بسيار مهم به يادتان باشد كه هرگز بيشتر از هشت قرص حاوي استامينوفن در يك روز نخوريد. منبع: سايت ريل هلث شرق / شماره 1534
