داستان نخستين جراحي قلب و کليه در ايران
امروزه در بيمارستان هاي سراسر کشور روزانه صدها عمل قلب و دهها پيوند کليه انجام شود اما جالب است بدانيد که نام نخستين جراحي قلب و پيوند کليه در ايران با نام دکتر جواد هيئت پيوند خورده است.
به گزارش خبرآنلاين، دکتر جواد هيئت، فرزند علي هيئت، رئيس سابق ديوان کشور در سال 1304 در تبريز به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي و متوسطه و دوسال اول رشته پزشکي را در ايران گذرانده و به استانبول رفت و پس از اخذ دکتراي پزشکي ، دوره تخصصي جراحي را در استانبول و پاريس به پايان رساند و در سال 1331 به ايران بازگشت . در مدت 48 سال طبابت و جراحي در تهران ، به تدريس و تأليف کتاب ها و مقالات جراحي پرداخت و در فاصله سال هاي 55 ـ 1343 ، مجله دانش پزشکي را منتشر کرد. در اين مجله بيش از پنجاه مقاله علمي به قلم او چاپ شده است. در کنار جراحي عمومي ، جراحي قلب را آغاز کرد و در سال 1341 براي اولين بار در ايران موفق به انجام جراحي قلب باز شد . در سال 1347 اولين عمل پيوند کليه را در تهران و اولين پيوند قلب سگ ها را در ايران با موفقيت انجام داد. دکتر ابتدا روي سگ ها که تا آن زمان در کشور ما بي سابقه بود ماشين قلب و ريه مصنوعي را به کار گرفت و بعد از عمل جراحي روي 25 سگ در بيمارستان شهرباني ماشين فوق الذکر را در جراحي قلب انسان با موفقيت به کار برد. از سال 1342 به نمايندگي ايران در « انجمن بين المللي جراحي » و از سال 1362 به عضويت « آکادمي جراحي پاريس » انتخاب شد.
وي درباره اين جراحي مي گويد: اولين مريض يک خانم 20 ساله بود که به تنگي مادرزادي دريچه شريان ريوي مبتلا بود. ايشان را در بيمارستان دادگستري عمل کردم. نحوه عمل اين طور بود که آن موقع در دنيا جراحي قلب هنوز در مراحل ابتدايي بود و ماشين قلب و ريه مصنوعي در ايران نداشتيم. پس آمديم با توجه به اينکه مي دانستيم بدن اگر درجه حرارت اش به 28 درجه برسد، مي توانيم زمان تحمل سلول هاي قشر مغز را بدون اکسيژن و خون از 3 دقيقه در دماي عادي به 7 دقيقه برسانيم، براي انجام جراحي، قلب را براي مدتي از تپش متوقف کرديم. ابتدا مريض را بي هوش کرديم، يک وان حاوي آب يخ مهيا کرديم. مريض را در آن گذاشتيم، درجه حرارتش که به 30 درجه رسيد، او را خارج کرديم.چون در اين حال متابوليسم خيلي کم مي شود و بعد از خروج بيمار از وان حرارت 2 تا 3 درجه هم پايين مي آيد. اگر تا 28 درجه سردش مي کرديم، ممکن بود قلب دچار فيبريلاسيون شود. سپس سريعا قفسه سينه را شکافتيم. به قلب رسيديم. رگ هاي آورنده خون و خارج کننده خون را با نوارهاي مخصوص و پنس هاي خاص به طور موقت بستيم. شريان ريوي را در بالاي محل ورود به قلب باز کردم و شريان ريوي و قلب را از سرم فيزيولوژي پر کردم. بعد نوارها و پنس ها را آزاد کردم، خون دوباره به قلب آمد و قلب به تپش افتاد. اين کار نهايتا 4 تا 5 دقيقه طول کشيد و ما تا 7 دقيقه وقت داشتيم. البته جراحي با اين متد را براي 2 نوع عمل بيشتر نمي شد انجام داد. من براي راه اندازي ماشين قلب و ريه مصنوعي به پاريس رفتم. شايد 3 بار با هزينه خودم رفتم و آمدم تا نقص ها را برطرف کنم و همه امکانات را بياورم. وي در مورد اولين پيوند کليه هم مي گويد: اولين پيوند کليه ام را روي يک درجه دار شهرباني انجام دادم. دهنده کليه همسر ايشان بود. پيوند خوب انجام شد و يادم هست که در يک چهارشنبه از اسفند ماه سال 1348، او را در بيمارستان هزار تخت خوابي بعد از بهبود کامل، معرفي کردم ولي بعد از آن براي گرفتن فتواي فقها به قم رفتم. مسئله را با مراجع، درميان گذاشتم اما متاسفانه آنها اجازه ندادند تا اينکه امام خميني آمدند و اجازه ندادند که اين عمل انجام شود اما ديگر از اين قضيه 15 يا شايد 20 سال گذشته بود و من نه توان جواني ام را در اختيار داشتم، نه قدرت جراحي ام را. فقط بعد از صادر شدن اين فتوا خوشحال شدم و الان خوشحال ترم که مي بينم جراحي قلب هم مثل جراحي هاي ديگر، رايج شده و انجام مي شود و اساتيد ورزيده اي در اين رشته داريم.
وي درباره اين جراحي مي گويد: اولين مريض يک خانم 20 ساله بود که به تنگي مادرزادي دريچه شريان ريوي مبتلا بود. ايشان را در بيمارستان دادگستري عمل کردم. نحوه عمل اين طور بود که آن موقع در دنيا جراحي قلب هنوز در مراحل ابتدايي بود و ماشين قلب و ريه مصنوعي در ايران نداشتيم. پس آمديم با توجه به اينکه مي دانستيم بدن اگر درجه حرارت اش به 28 درجه برسد، مي توانيم زمان تحمل سلول هاي قشر مغز را بدون اکسيژن و خون از 3 دقيقه در دماي عادي به 7 دقيقه برسانيم، براي انجام جراحي، قلب را براي مدتي از تپش متوقف کرديم. ابتدا مريض را بي هوش کرديم، يک وان حاوي آب يخ مهيا کرديم. مريض را در آن گذاشتيم، درجه حرارتش که به 30 درجه رسيد، او را خارج کرديم.چون در اين حال متابوليسم خيلي کم مي شود و بعد از خروج بيمار از وان حرارت 2 تا 3 درجه هم پايين مي آيد. اگر تا 28 درجه سردش مي کرديم، ممکن بود قلب دچار فيبريلاسيون شود. سپس سريعا قفسه سينه را شکافتيم. به قلب رسيديم. رگ هاي آورنده خون و خارج کننده خون را با نوارهاي مخصوص و پنس هاي خاص به طور موقت بستيم. شريان ريوي را در بالاي محل ورود به قلب باز کردم و شريان ريوي و قلب را از سرم فيزيولوژي پر کردم. بعد نوارها و پنس ها را آزاد کردم، خون دوباره به قلب آمد و قلب به تپش افتاد. اين کار نهايتا 4 تا 5 دقيقه طول کشيد و ما تا 7 دقيقه وقت داشتيم. البته جراحي با اين متد را براي 2 نوع عمل بيشتر نمي شد انجام داد. من براي راه اندازي ماشين قلب و ريه مصنوعي به پاريس رفتم. شايد 3 بار با هزينه خودم رفتم و آمدم تا نقص ها را برطرف کنم و همه امکانات را بياورم. وي در مورد اولين پيوند کليه هم مي گويد: اولين پيوند کليه ام را روي يک درجه دار شهرباني انجام دادم. دهنده کليه همسر ايشان بود. پيوند خوب انجام شد و يادم هست که در يک چهارشنبه از اسفند ماه سال 1348، او را در بيمارستان هزار تخت خوابي بعد از بهبود کامل، معرفي کردم ولي بعد از آن براي گرفتن فتواي فقها به قم رفتم. مسئله را با مراجع، درميان گذاشتم اما متاسفانه آنها اجازه ندادند تا اينکه امام خميني آمدند و اجازه ندادند که اين عمل انجام شود اما ديگر از اين قضيه 15 يا شايد 20 سال گذشته بود و من نه توان جواني ام را در اختيار داشتم، نه قدرت جراحي ام را. فقط بعد از صادر شدن اين فتوا خوشحال شدم و الان خوشحال ترم که مي بينم جراحي قلب هم مثل جراحي هاي ديگر، رايج شده و انجام مي شود و اساتيد ورزيده اي در اين رشته داريم.
