برگزاري نشست خبري هفته معرفي مشاغل

به گزارش میگنا، دكترابوالقاسم عیسی مراد صبح شنبه در نشستی خبری به مناسبت هفته معرفي مشاغل به تشریح برنامه های مشاوره و تربیتی در مدارس پرداخت و گفت: وضعیت مشاوره و هدایت تحصیلی در حال حاضر رنگ و بوی دیگری گرفته است. معتقدیم دانش آموز باید مسیر درستی را برای آینده و زندگی خود انتخاب کند. به همین دلیل آشنا کردن دانش آموز و خانواده به تواناییها و استعدادهایشان از جمله برنامه های ما برای هدایت تحصیلی و مشاوره است.

فلسفه هفته مشاغل این است که به صورت نمادین نوعی مشاوره دهی به جامعه دانش آموزی کشور ، خانواده ها، نهادها و سازمان ها ارائه کنیم تا هدایت بهتری نسبت به شغل آینده خود داشته باشند .
وی افزود: در گذشته هدایت افراد به صورت خانوادگی اتفاق می افتاد اما امروزه بحث هدایت بسیار پیچیده و مدرن شده تا دانش آموزان بتواند با هدایت صحیح مسیردرست خود را در آینده انتخاب کند. مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: هدف ما در هفته مشاغل این است که جامعه را برای آینده بهتر آماده کنیم و با شناخت صحیح از مخاطب خود یعنی دانش اموزان و خانواده آنها و جامعه را در انتخاب شغل در آینده کمک کنیم .

وی ادامه داد : هدایت تحصیلی به نوعی مسیر زندگی دانش آموز را تعیین می کند.نگاه صحیح یا غلط وی ، وی را به سمت هدایت شغلی کمک می کند و دانش اموزان از ابتدای تحصیل خود تا پایان تحصیل در مسیر هدایت قرار می گیرند که طبق نظام شش سه سه برخی از این روشها تغییر خواهد کرد . عیسی مراد تصریح کرد: ضرورت بحث مشاوره روشن و دقیق است بنابراین دانش آموزان و والدین آنها نباید در ابهام قرار گیرند بلکه باید مشاور، نقش خود را درنشان دادن جهت صحیح دانش آموز ایفا کند و با روشهای علمی و مسائل موجود در جامعه وی را هدایت کند و طراحی های لازم را با توجه به ظرفیت های کشور و استان محل سکونت خود برای افراد تعیین کند .

وی یادآور شد : تاریخچه مشاوره و هدایت بسیار طولانی است و از قدیم دانش آموزان و یا افراد به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه به سمت شغلی هدایت می شدند اما در دنیای پیچیده امروز انتخاب یک شغل مناسب امری دشوار است و نیازمند است که تمام جوانب و ابعاد کار سنجیده شود و از نظر روانی و روانشناختی باید انتخاب مناسبی را جهت مسیربخشی به زندگی اصلی خود داشته باشد.

مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش اذعان داشت : رویکردهای بین المللی به این نکته توجه دارد که افراد برای چه باید درس بخوانند و چرا نیازمند مشاوره هستند تا در جامعه خود موثر باشند و بتوانند از آسیب ها ، نگرانی ها به دور باشند و خلاقیت و توانمندی را در جامعه بالا ببرند. برای رسیدن به این مطلوب یعنی زندگی و آرامش باید ابتدا خود دانش آموز، خوبی باشیم تا بتوانیم مسیر درست را به دانش آموزان نشان دهیم .

وی با اشاره به اینکه با توجه به لینک های دانشگاهی که داریم قصد داریم هدایت تحصیلی مفیدی به دانش آموزان ارائه کنیم گفت: باید کاری کنیم تا انتخاب درست اتفاق بیافتد و البته این به صورت تدریجی اتفاق افتاده اما با مخاطب شناسی درست دانش آموزی که از ابتدای تا پایان دوره دبیرستان نزد ما است با نگاهی سیستمی یکپارچه می تواند هدایت درستی داشته باشد.

عیسی مراد یادآور شد: متخصصان حوزه مشاوره باید در این باره درس خوانده باشند تا بتوانند توسعه متوازن را در انتخاب شغل و رشته مناسب در جامعه داشته باشیم که البته این کار اتفاق افتاده و زیرنظام آن فراهم شده تا بتوانیم به هدف نهایی خود یعنی آرامش نسبی دانش آموزان ، خانواده ها و به طور کل جامعه دست یابیم. وی اظهار کرد: با موقعیت موجود یعنی جایی به نام آموزش و پرورش افراد متخصص، بسترآماده و مفاهیم علمی که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه 5 ساله توسعه کشور آمده می توانیم هدایت تحصیلی دانش آموزان را به صورت علمی ، عملیاتی کنیم تا اعتماد کامل خانواده ها نسبت به امر مشاوره بوجود آید.

مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: گاهی وقتها با دخالت ناصحیح خانواده ها به دانش آموز آدرس غلط داده می شود و این خود باعث افسردگی ، اختلالات شخصیتی و افت تحصیلی در فرد نیز می شود اما قصد داریم با علمی کردن مشاوره افراد را تا حد امکان از این آسیب ها دور سازیم.

وی خاطرنشان کرد: هر ساله در آغاز هفته مشاغل جلسات مشورتی با والدین داریم و بستگی به استقبال خانواده ها تعداد این جلسات بیشتر و یا کمتر می شود و با توجه به تست ها و آزمون ها استعداد ، هوش ، علایق و سلایق افراد را می سنجیم تا بتوانیم افراد را به رشته تحصیلی مناسب و یا شغل مناسب ارجاع دهیم .
عیسی مراد افزود: در گذشته به دلیل تفکرات نادرست و هدایت تحصیلی ناصحیح بسیاری از مشاغل سنتی دچار آسیب شدند. شاید یک دانش آموز با استعداد عجیبی که در رشته طلاسازی و یا قالی بافی داشت به دلیل تفکر غلط والدین متاسفانه به مسیرناصحیح هدایت شده است.
وی ادامه داد: هدایت تحصیلی به صورت مدرن اتفاق افتاده و زیرنظام های هدایت تحصیلی به اداره کل امور تربیتی و مشاوره سپرده شده و با نگاه سیستمی ، اندیشه محور ، اتاق فکری در ستاد تعریف شده و بازخوردهای آن از استان ها و مناطق گرفته شده و به امید خدا با آموزشهایی که در متوسطه اول و دوم و به تدریج در دوران ابتدایی صورت می گیرد قصد داریم دانش آموزان را در انتخاب و هدایت صحیح توانمند سازیم و طبق سند تحول بنیادین در افق 1404 همواره به دنبال آن هستیم تا با استفاده از اساتید دانشگاه و نظرات دانش آموزان ، معلمان و خانواده آنها ، کارهدایت تحصیلی جدید را آغاز کنیم.

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی آموزش و پرورش با بیان اینکه مشاور صرفا نقش جهت دهی و هدایت و راهنمایی دانش آموز را دارد، تصریح کرد: اگر قرار است مشاوره ای خوب داده شود باید افراد خود را جای دانش آموز قرار دهند. مشاوران ما وظیفه شان شناخت دانش آموز به خود، دیگران و خانواده است تا آنها بتوانند آینده روشن و خوبی را در جامعه داشته باشند.

تدوین زیرنظام مشاوره و هدایت تحصیلی

وی با اشاره به تدوین زیرنظام مشاوره و هدایت تحصیلی گفت: بر اساس این زیر نظام ما با استفاده از نیروهای متخصص، مشاوران مدارس را نیز ارزیابی می کنیم تا با اطمینان بیشتری آنها به سمت مدارس برای هدایت دانش آموز راهنمایی شوند البته در این میان والدین گاه دخالتهایی می کنند که ممکن است درست یا غلط باشد اما وظیفه ماست که برای والدین نیز آموزش های لازم داده شود تا هدایت تحصیلی پس از ارائه مشاوره به دانش آموز و خانواده به درستی و با نگاه متخصصانه انجام شود البته ممکن است در این میان باز هم اشتباهاتی رخ دهد.

توسعه متوازن در رشته های تحصیلی

عیسی مراد به توسعه متوازن در رشته های تحصیلی اشاره کرد و گفت: این تفکر اشتباه است که دانش آموز باید به رشته تجربه و یا ریاضی برای پزشک و یا مهندس شدن برود. به همین دلیل جلسات مشاوره ای را با والدین برگزار می کنیم تا دانش آموز بر اساس استعداد و خلاقیت و توانایی اش یک رشته مناسب را انتخاب کند. از سوی دیگر بازدید از مراکز شغلی برای دانش آموز را در دستور کار قرار داده ایم تا آنها با یک آگاهی کامل نسبت به رشته تحصیلی شان دست به انتخاب بزنند.

به گفته وی برگزاری جلسات آموزشی در طول سال های تحصیل به ویژه در مقطع متوسطه اول، استفاده از نظرات خود دانش آموزان، شناسایی ظرفیت های بومی و بررسی تناسب رشته با استعداد و موقعیت خانوادگی از دیگر وظایف مشاوران در مدارس است.

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی با بیان اینکه هدایت تحصیلی سالهاست انجام می شود اما نیازمند بازسازی و بازنگری است، گفت: زیرنظام هدایت تحصیلی و مشاوره با اولویت معاونت متوسطه اول و دوم و سپس ابتدایی تدوین شده است . نگاه ما در این زیر نظام به صورت یک نگاه مجموعه ای است به این معنی که مجموعه استعداد، علاقه، توانایی، موقعیت خانوادگی همه با هم بررسی می شود تا ما بدانیم با چه دانش آموز چگونه باید برخورد شود البته زیرنظام به رغم آنکه تدوین شده است دائما در حال بازنگری و به روزرسانی است.

عیسی مراد در پاسخ به سئوال خبرنگاری مبنی بر اینکه در حال حاضر بسیاری از مشاروان تخصص لازم را ندارند و صرفا به دادن برگه هدایت تحصیلی اکتفا می کنند، گفت: آموزش و پرورش یک میلیون پرسنل دارد که تنها تعدادی از آنها مشاور هستند. ما باید کنترل علمی و سنجش لازم را از مشاوران انجام دهیم.
                    

وي گفت: با نیازسنجی که هم‌اکنون توسط این کمیته‌های تخصصی آغاز شده، مشخص خواهد شد که جامعه ما به چه رشته‌هایی و به چه میزان نیاز دارد. به طور مثال، در حال حاضر در شاخه کار دانش کمبود داریم و در مقابل در رشته‌های تجربی و ریاضی با تراکم محصلان روبرو هستیم. در حال حاضر 60 درصد از دانش‌آموزان به سمت رشته علوم تجربی گرایش دارند که یکی از دلایل آن، تحصیل در رشته‌های پزشکی و زیرمجموعه‌های آن است.

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی ادامه داد: من قبول دارم که مثلا در 10 سال پیش معلمی که به مفاهیم تربیتی آشنا بوده اما درس این رشته را نخوانده به عنوان مشاور در مدارس مشغول به کار می شده است اما از سوی دیگر باید قبول کرد که این مجموعه بسیار کلان است و تغییر در آن سخت. در حال حاضر ما اقدام به تخصصی کردن موضوع مشاوره در مدارس کرده ایم و افراد به تناسب مدارک تحصیلی شان در رشته مشاوره یا روانشناسی به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی جذب می شوند البته برای نیروهایی که تخصص ندارد نیز آموزشهای ضمن خدمت می گذاریم تا به نوعی از این نیروها نیز استفاده شود.

به ازای هر 15 دانش آموز یک ساعت مشاوره داده می شود

وی تصریح کرد: وقتی به ازای هر 15 دانش آموز یک ساعت مشاوره داده می شود به این معنی است که با کمبود نیرو مواجهیم البته ما در تلاشیم که یک ساعت مشاوره را به ازای هر 12 دانش آموز انجام دهیم.

عیسی مراد در خصوص افزایش آسیبهای روانی و اجتماعی به ویژه در موضوع اعتیاد و استفاده از قرص ریتالین توسط برخی از دانش آموزان در شبهای امتحان، گفت: آسیبهای روانی و اجتماعی طیف گسترده ای دارد. این آسیبها در ایران نیز مانند همه جای دنیا وجود دارد، اما مسئولیت پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و روانی برعهده دفتر دیگری از آموزش و پرورش است. البته ما با آگاهی از این موضوع که چنین آسیب هایی در مدارس است باید تلاش کنیم که میزان پیشگیری و سالم سازی عوامل اختلال را از سوی مشاوران حل کنیم.

وی درباره راهکارهای پیشگیری از آسیبها توضیح داد: ابتدا آموزش های لازم به مشاوران و مربیان داده می شود و آنها این آموزش ها را به خانواده ها و والدین دانش آموز در طی دوره های ویژه منتقل می کنند چرا که در موضوع آسیب ها، هم مشاور و هم والدین نقشی تاثیرگذار در پیشگیری دارند.

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی ادامه داد: البته ما تلاش کرده ایم که طرح توانمندسازی آسیب شناسی روانی و اجتماعی و همچنین ورود موضوع مشاوره در کتاب های درسی مرتبط با اینها را نیز به سرانجام برسانیم. به هر سو این موضوع، مشکل پیچیده ای است و جوانان ما با خطراتی از این دست مواجه هستند.

فضای مجازی برای دانش آموزان خطرناکتر از اعتیاد است

به گفته وی، خطرناک تر از اعتیاد، استفاده دانش آموزان از فضای مجازی است و باید به داد مردم و دانش آموزان برسیم. در نظام جامع مشاوره تمامی این موضوعات بررسی و راهکارهای لازم تدوین شده است.

عیسی مراد در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر اینکه چرا آموزش و پرورش به دانش آموز درباره خطرات استفاده از فضای مجازی و یا استفاده از مواد مخدر به ویژه در مقطع متوسطه دوم هشدار نمی دهد، گفت: ما می خواهیم دانش و والدین را واکسینه کنیم به همین دلیل مشاوران ما آموزشهای لازم را به والدین به صورت ماهانه می دهند اما آموزش مستقیم به دانش آموز مقطع ابتدایی داده نمی شود در حقیقت مشاوران ما به صورت آموزشهای غیرمستقیم پیام و هشدار لازم را به دانش آموزان درباره خطرات احتمالی موجود در جامعه می دهند به عنوان مثال آموزش جرات ورزی، توانمندسازی، کنترل خشم و استرس، بالابردن مهارت و یاد دادن نه گفتن از جمله این آموزشهاست.

کمبود 15 هزار مشاور در مدارس

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی در پاسخ به سئوال دیگر خبرنگارمهر درباره تعداد مشاوران آموزش و پرورش و کمبود نیروی وزارتخانه در این حوزه تصریح کرد: در حال حاضر حدود 18 هزار مشاور وجود دارند اما بر اساس سند جامع تحول و زیر نظام مشاوره، ما با کمبود 15 هزار مشاور تخصصی مواجه هستیم.

وی ادامه داد: حدود 20 درصد از مشاوران ما در رشته های غیرمرتبط یا نیمه مرتبط مشغول به فعالیت هستند و کمتر از 5 درصد آنها غیرمرتبط با حوزه مشاوره و تربیتی هستند که با تغییر نگاه و تاکید وزیر آموزش و پرورش مبنی بر تخصصی شدن مشاوره در مدارس، در صدد اصلاح آن هستیم و از این به بعد برای جذب نیرو از نیروهای متخصص در این حوزه که تحصیلات بالاتر از کارشناسی داشته باشد، اقدام خواهیم کرد.

عیسی مراد در پاسخ به سئوال خبرنگار دیگری درباره آنکه در حال حاضر هیچ مشاوره ای به مدارس برای هدایت تحصیلی داده نمی شود و حتی بسیاری از مشاوران، دانش آموزان را مجبور به انتخاب رشته در فنی و حرفه ای یا کار و دانش می کنند، گفت: برگه هدایت تحصیلی تنها یکی از مولفه های ماست. باید بگویم ما نیز چندان از آن راضی نیستیم اما به هر جهت من معتقدم که باید طلسم رفتن دانش آموز به رشته تجربی یا ریاضی شکسته شود. ما در این مسیر گام برمی داریم  و امیدواریم که موفق شویم.

جذب مشاوران با مدارک کارشناسی ارشد در آينده
عیسی‌مراد تصریح کرد: در تلاش هستیم تا افرادی که دارای تحصیلات تکمیلی و کارشناسی ارشد هستند، جذب شوند و هرکدام که بیشتر به روان‌شناسی و مشاوره نزدیک باشند اولویت ما خواهند بود.

تراکم دانش آموزان در رشته های تجربی و ریاضی

وی درباره اجبار دانش آموز برای رفتن به کار و دانش گفت: نگاه ما مقابله با این تفکر و عقیده است. اجبار برای دانش آموز معنی ندارد. سیاست و تفکر ما این گونه نیست که دانش آموزی را مجبور به انتخاب در یک رشته تحصیلی کنیم.

مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی در پاسخ به سئوال خبرنگار دیگری درباره نحوه توسعه متوازن رشته ها و اینکه در حال حاضر دانش آموزان تمایل به چه رشته هایی دارند، گفت: کمیته های تحصیلی در هر استان شکل گرفته است که اقدامات لازم را برای توسعه متوازن رشته ها انجام دهد اما تراکم دانش آموزان در رشته های تجربی و ریاضی بسیار بیشتر از سایر رشته هاست.

عیسی مراد ادامه داد: در حال حاضر مشغول نیازسنجی برای هدایت تحصیلی درست به منظور توسعه متوازن رشته های تحصیلی هستیم چرا که با کمبود متخصص در رشته های کارودانش، فنی و حرفه ای، هنرستانی و علوم انسانی مواجهیم.

منابع: مهر،فارس