تدبير والدين، پشتيبان جوان در روزهاي سخت زندگي

بهنام در گوشه اي از اتاق نشسته است و به آرزوهايش فکر مي کند. با صداي باز شدن در اتاق و شنيدن کنايه پدرش که مي گويد «مفت خور پاشو بيا که غذا آماده است»، رشته افکارش پاره مي شود. 4 سال درس خوانده است تا مدرک ليسانسش را بگيرد و آينده اش را بسازد. هر روز براي پيدا کردن کار به جاهاي مختلفي سر مي زند تا شايد کاري پيدا کند ولي موفق نمي شود. وقتي هم که خسته و بي حوصله به خانه مي رسد با طعنه و کنايه هاي والدينش احساس اضافه بودن و نااميدي وجودش را فرا مي گيرد و خودش را ته خط زندگي مي بيند. شرايط بهنام داستان ما شرح حال زندگي بعضي از جوانان امروز سرزمين مان است. بعضي از جوانان در برابر مشکلات موجود، دست از تلاش برمي دارند و به بي خيالي يا تنبلي روي مي آورند و بعضي ديگر، همه تلاش شان را براي حل مشکلات به کار مي گيرند، مخاطب ادامه اين گزارش پدر و مادرهايي هستند که جوان شان براي يافتن شغل و حل مسائل ديگري از قبيل ازدواج، مسکن و ... تلاش شان را به کار مي گيرند اما به دلايل مختلف موفق نمي شوند. حال در اين شرايط وظيفه والدين چيست؟ حمايت يا سرزنش؟!

محمدرضا نوربخش، کارشناس و مشاور خانواده با اشاره به اين که در چنين مواقعي، نحوه رفتار والدين با جوان شان اهميت فوق العاده اي پيدا مي کند، مي گويد: رابطه محبت آميز والدين با جوانان شان به دليل اين که خانواده يک مرکز عاطفي است، از اهميت ويژه اي برخوردار است. اين روابط صميمانه و دوستانه همراه با مشاوره دادن و نظارت داشتن بر فرزندان کمک زيادي به موفقيت آن ها در آينده خواهد کرد. پدر و مادر بايد در مواقعي که جوانان شان در مراحل حساس و سخت زندگي مانند پيدا کردن شغل يا انتخاب همسر قرار مي گيرند، با آن ها همدردي کنند و به آن ها ياد بدهند که چطور مي توانند مشکلات زندگي شان را حل کنند.

اين کارشناس و مشاور خانواده در گفت و گو با خراسان ادامه مي دهد: اگر خانواده ها يک سري مهارت هاي حل مسئله و تصميم گيري هاي درست را به جوانان شان آموزش داده باشند، آن ها هيچ گاه در برابر مشکلات تسليم نخواهند شد و تصميم هاي درست و به موقعي خواهند گرفت. اين که ما در جامعه مان مشکلي به نام اشتغال داريم، غير قابل کتمان است و نمي توانيم به دروغ به جوان مان بگوييم که ما مشکل اشتغال نداريم. انتخاب همسر در وضعيت فعلي جامعه انتخاب راحتي نيست و خانواده ها بايد بدانند که استرس قبول مسئوليت يک زندگي مشترک براي هر جواني وجود دارد. خانواده ها بايد براي حل مشکلات با تجربه‌هايي که دارند، راه حل هايي را به جوان شان نشان بدهند.

نوربخش مي افزايد: براي پيدا کردن شغل مناسب با توجه به اين که تعداد زيادي از جوانان کشور ما دانشجو هستند، خانواده ها بايد در زمان تحصيل از جوانان شان بخواهند که در کنار يادگيري تئوري درس ها، دست به کار عملي هم بزنند. به طور مثال جواني که در رشته نرم افزار کامپيوتر تحصيل مي کند، حداقل بايد به تعويض ويندوز يک رايانه و عيب يابي هاي نرم افزاري آن مسلط باشد تا بتواند در آينده وارد بازار کار شود. زماني که جوان نتواند کار عملي انجام دهد، خودباوري اش را از دست مي دهد و دچار نااميدي مي شود. بنابراين خانواده ها بايد از جوان شان حمايت کنند تا در دوران دانشجويي حتي به صورت رايگان مدتي را در شرکتي فعاليت کند و با کسب تجربه به خودباوري برسد. البته اهميت مسئله خودباوري در مورد ازدواج هم بسيار مشهود است. اگر جواني به خودباوري رسيده باشد، در انتخاب همسر هم عملکرد خوبي خواهد داشت چرا که توان تشکيل يک خانواده را در خودش خواهد ديد. بنابراين کليد اصلي حل چنين مشکلاتي در جوانان ، کمک خانواده ها به خودباوري جوانان است.

اين مشاور خانواده ادامه مي دهد: يک نکته مهم ديگر هم آموزش مهارت نه گفتن به جوانان است. هر جواني در مقابله با سختي هايي که پيش رويش قرار مي گيرد، معمولا دچار افسردگي مي شود و اگر پدر و مادرش با او رفيق نباشند براي درد دل به سراغ دوستانش خواهد رفت. دوستاني که ممکن است ناباب باشند و جوان و خانواده اش را به تباهي بکشانند. بنابراين رابطه خوب و موثر داشتن با جوان هم از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. به نظر من، اگر پدر و مادري ارتباط دوستانه اي با جوان شان داشته باشند مي توانند تا حد زيادي مانع تصميم گيري هاي اشتباه و کج روي هاي جوان شان شوند.

محسن رجبي، کارشناس و مشاور خانواده نيز معتقد است کوتاهي و سستي خانواده ها در حمايت از فرزندان براي انتخاب شغل و همسر مناسب، جوانان را با ناراحتي هاي رواني مانند پرخاشگري، افسردگي و بي حوصلگي مواجه خواهد ساخت و حتي گاهي ممکن است جوانان را به انحراف، بزهکاري و اعتياد بکشاند. لذا پدران و مادران به عنوان بهترين مربيان و دلسوزترين افراد براي فرزندان، بايد آينده آن ها را در نظر بگيرند و با برنامه ريزي صحيح و سنجيده به جوانان خود براي انتخاب هاي موفق کمک کنند و اگر اين امکان براي آنان وجود ندارد تا حد امکان جوانان خود را درک کنند و با رفتارهاي اشتباه خود آنان را از فضاي امن خانواده دور نکنند.

اين استاد دانشگاه در گفت و گو با خراسان ادامه مي دهد: انتظار ما از والدين اين است که از هر گونه سرزنش فرزندان جوان خود بابت نداشتن کار يا مشکلات پيش روي آن ها براي ازدواج بپرهيزند و سعي کنند در کنار جوانان به رشد عاطفي، اجتماعي و اقتصادي آنان کمک کنند.

رجبي افزود: دسته اي از جوانان به خاطر سرزنش هاي پدر و مادر به دليل فشار مشکلات مالي و اقتصادي موجود در خانواده، به دنبال کار و اشتغال کاذب مي روند. معمولاً والدين اين دسته از جوانان به خاطر مشکلات مالي و اميدي که به آينده فرزندشان دارند، از آن ها انتظارات بيش از حدي دارند. اگر هم فرزندان آنها کاري پيدا نکنند و يا مهارتي براي کاري نداشته باشند، خانواده، همه چيز را از چشم آن ها مي بيند در حالي که بايد به نبود امکانات و گاهي کم استعدادي جوان در برخي زمينه ها نيز توجه کنند. والدين با رفتار مناسب با جواناني که دنبال کار مي گردند، مي توانند با ايجاد روحيه قناعت و صبر و تحمل در فرزندان، آنها را به صرفه جويي و قانع بودن تشويق کنند و خود نيز با صبر و تحمل درباره مسائل و مشکلات مادي و قانع بودن و صرفه جويي کردن، الگويي مناسب براي جوانان خويش باشند.