ضرورت تابآوری امدادگر
حسین ملکی
بحران بدان معنا که اختلال زیستمحیطی، روانی و اجتماعی از توانایی جامعه برای مقابله با مشکلات فراتر باشد. به همین دلیل، مداخله روانی-اجتماعی را متخصصان مربوطه ازجمله روانشناسان در بحران، با هدف کاهش واکنشهای پس از آسیب در بازماندگان حادثه ضروری میدانند. تربیت متخصصانِ مداخلهگر روانی-اجتماعی قبل از هر حادثهای و در شرایط بحرانی از ملزومات جامعه انسانی است. برای تربیت و اعزام این متخصصان آموزش مسائل زیر لازم است:
متخصصانی در تیمهای مداخلهگر روانی-اجتماعی ورود پیدا کنند که تابآوری نسبتا بالایی و توان مداخله مربوطه را دارند. آشنایی و توجه اعضای تیم مداخلهگر روانی-اجتماعی به فرهنگ، زبان، دین و آداب و رسوم آسیبدیدگان ضروری است. از اینرو قبل از اعزام تیم مداخلهگر روانی-اجتماعی به منطقه آسیبدیده، آموزش کلی و اجمالی درباره فرهنگ، زبان، دین و آداب و رسوم آسیبدیدگان باید صورت گیرد.
گروههای آسیب در منطقه را شناسایی و در اولویت نخست مداخله قرار دهند. گروههای آسیب، افرادی هستند که در شرایطِ بحرانی در معرض خطر بیشتری قرار دارند و شامل کودکان، سالمندان، معلولان، زنان باردار و افرادی که عضوی از خانوادهشان فوت شده باشد، میشود، زیرا ممکن است به واسطه آنان اطلاعات مفیدی از منطقه آسیبدیده کسب کنند و مداخله سریعتر و مطلوبتری داشته باشند.
شناسایی و آگاهی از منابع قدرت، افراد نافذ مانند امام جماعت، دهخدا، ریشسفید و... بسیار مهم است.
شناسایی و آگاهی از منابعی که افراد را در مواقع لزوم ارجاعدهند، اینکه چگونه و به کجا ارجاع داده شوند، از نکات بسیار مهم است. پس از اعزام و مداخله نیز روشهای مراقبت، بازگشت به حالت اولیه و تخلیه هیجان منفی متخصصان بسیار حائز اهمیت است. اعضای تیم مداخلهگر حمایتهای روانی-اجتماعی باید پس از مداخله با کمکِ سرتیم، دیگر متخصصان صاحبنظر و با تجربه وضع روانی-اجتماعی خودشان را به حالت اولیه برگردانند.
به هر حال هر ساله سوانح طبیعی و ساخته دست بشر، سلامت هزاران انسان را به لحاظ جسمی، روحی، روانی و اجتماعی تهدید میکند. بروز شرایط بحرانی نیازهای جدیدي را بنا نهاده ، الگوی مرسوم متعارف زندگی را به هم میریزد و انسان را در شرایط دشوار قرار میدهد. چنین پیشامدی به شکل ناگهانی و غیرقابل پیشبینی رخ میدهد و جامعه را به شدت غافلگیر می كند. افراد به دلیل عدم رشد کافی جسمی ، عاطفی، اجتماعی و همچنین عدم آگاهی و آمادگی در برابر شرایط بحرانی دارای توانایی لازم برای شناخت و پذیرش سانحه و پیامدهای آن نیستند، لذا آسیبپذیرترین قشر در برابر آثار و پیامدهای شرایط بحرانی، بالاخص در بعد روانی - اجتماعی آن هستند و ممکن است به علایم اختلال استرس بعد از سانحه(تروما) نومیدی و اضطراب مبتلا شوند.
این افراد در شرایط بحرانی ، بیشتر آسیب دیده و بیشتر مورد سوء رفتار قرار میگیرند. لذا شناخت و آگاهی از مخاطرات و نیازمندیها در جهت پیشگیری و مداخله زودرس و ارایه راهکارهای مناسب برای حفظ سلامت افراد لازم و ضروری است؛ موضوعی که در مورد امدادگران نیز بایستی رعایت شود و از آن به عنوان تاب آوری یاد میشود.
متخصصانی در تیمهای مداخلهگر روانی-اجتماعی ورود پیدا کنند که تابآوری نسبتا بالایی و توان مداخله مربوطه را دارند. آشنایی و توجه اعضای تیم مداخلهگر روانی-اجتماعی به فرهنگ، زبان، دین و آداب و رسوم آسیبدیدگان ضروری است. از اینرو قبل از اعزام تیم مداخلهگر روانی-اجتماعی به منطقه آسیبدیده، آموزش کلی و اجمالی درباره فرهنگ، زبان، دین و آداب و رسوم آسیبدیدگان باید صورت گیرد.
گروههای آسیب در منطقه را شناسایی و در اولویت نخست مداخله قرار دهند. گروههای آسیب، افرادی هستند که در شرایطِ بحرانی در معرض خطر بیشتری قرار دارند و شامل کودکان، سالمندان، معلولان، زنان باردار و افرادی که عضوی از خانوادهشان فوت شده باشد، میشود، زیرا ممکن است به واسطه آنان اطلاعات مفیدی از منطقه آسیبدیده کسب کنند و مداخله سریعتر و مطلوبتری داشته باشند.
شناسایی و آگاهی از منابع قدرت، افراد نافذ مانند امام جماعت، دهخدا، ریشسفید و... بسیار مهم است.
شناسایی و آگاهی از منابعی که افراد را در مواقع لزوم ارجاعدهند، اینکه چگونه و به کجا ارجاع داده شوند، از نکات بسیار مهم است. پس از اعزام و مداخله نیز روشهای مراقبت، بازگشت به حالت اولیه و تخلیه هیجان منفی متخصصان بسیار حائز اهمیت است. اعضای تیم مداخلهگر حمایتهای روانی-اجتماعی باید پس از مداخله با کمکِ سرتیم، دیگر متخصصان صاحبنظر و با تجربه وضع روانی-اجتماعی خودشان را به حالت اولیه برگردانند.
به هر حال هر ساله سوانح طبیعی و ساخته دست بشر، سلامت هزاران انسان را به لحاظ جسمی، روحی، روانی و اجتماعی تهدید میکند. بروز شرایط بحرانی نیازهای جدیدي را بنا نهاده ، الگوی مرسوم متعارف زندگی را به هم میریزد و انسان را در شرایط دشوار قرار میدهد. چنین پیشامدی به شکل ناگهانی و غیرقابل پیشبینی رخ میدهد و جامعه را به شدت غافلگیر می كند. افراد به دلیل عدم رشد کافی جسمی ، عاطفی، اجتماعی و همچنین عدم آگاهی و آمادگی در برابر شرایط بحرانی دارای توانایی لازم برای شناخت و پذیرش سانحه و پیامدهای آن نیستند، لذا آسیبپذیرترین قشر در برابر آثار و پیامدهای شرایط بحرانی، بالاخص در بعد روانی - اجتماعی آن هستند و ممکن است به علایم اختلال استرس بعد از سانحه(تروما) نومیدی و اضطراب مبتلا شوند.
این افراد در شرایط بحرانی ، بیشتر آسیب دیده و بیشتر مورد سوء رفتار قرار میگیرند. لذا شناخت و آگاهی از مخاطرات و نیازمندیها در جهت پیشگیری و مداخله زودرس و ارایه راهکارهای مناسب برای حفظ سلامت افراد لازم و ضروری است؛ موضوعی که در مورد امدادگران نیز بایستی رعایت شود و از آن به عنوان تاب آوری یاد میشود.
مرجع : روزنامه شهروند