چند نوع کما داریم؟! / راهکار‌های درمانی کما

کما یک مریضی نیست!
کما حالتی است که بیمار در آن هوشیاری خود را تا حد زیادی از دست می‌دهد و دیگر قادر به پاسخگویی به محرک‌ها و تحریکات خارجی نیست.

در این حالت بیمار نمی‌تواند به هیچ طریقی با محیط خارج ارتباط برقرار کند و معمولاً با آسیب وسیع مغز یا آسیب بخش‌هایی از ساقه مغز که وظیفه حفظ هوشیاری را برعهده دارند، همراه است.

باید به این نکته توجه کنید که کما یک مریضی نیست، بلکه علامتی از یک مریضی یا واکنشی به یک حادثه است که برای بدن فرد اتفاق افتاده است.

اکثر کماها بیشتر از ۴ هفته طول نمی‌کشند. بعضی از کسانی که به کما می‌روند، پس از این مدت به سمت زندگی نباتی پیش می‌روند.

اغلب بیمارانی که پس از یک حادثه به کما می‌روند، پس از خارج شدن از کما با مشکلات تنفسی در راه هوایی فوقانی مواجه می‌شوند و قادر به تکلم صحیح نیستند.

در برخی موارد پس از به هوش آمدن بیمار، بازآموزی و به خاطر آوردن بسیاری از چیز‌ها از جمله حرف زدن و به خاطر آوردن خود شخص، ممکن است لازم باشد.

انواع مختلف کما
انواع مختلف کما عبارتند از:

*حالت نباتی پایدار

این حالت یک بی‌هوشی شدید است. فرد نسبت به محیط اطراف خود بی‌اطلاع است و قادر به حرکت کردن نیست.
در این حالت ممکن است فرد به هوش بیاید، اما با این وجود باز هم قادر به انجام هیچ واکنشی نیست.
در حالت نباتی پایدار تنها سیستم‌های تنفسی، گردش خون و چرخه خواب و بیداری قادر به فعالیت هستند.

*آسیب مغزی ناشی از فقدان اکسیژن

این حالت به علت عدم رسیدن اکسیژن به مغز به وجود می‌آید. کمبود اکسیژن برای چند دقیقه باعث مرگ سلول‌های بافت مغز می‌شود.

این اختلال می‌تواند به علت حمله قلبی (ایست قلبی) ضربه به سر یا تروما، غرق شدن، مسمومیت یا مصرف بیش از حد مواد مخدر به وجود بیاید.

آنسفالوپاتی متابولیک سمی (Toxic-metabolic encephalopathy)این وضعیت یک اختلال حاد در عملکرد مغز است که علائمی مانند گیجی یا هزیان دارد. این حالت معمولا برگشت‌پذیر است. علل این اختلال متفاوت است و می‌توانند شامل مواردی مانند بیماری‌های سیستمیک، عفونت، نقص عضو و یا سایر علل مختلف باشد.

سندرم قفل شدگی

این حالت یک بیماری عصبی نادر است. به جز عضلات چشم سایر عضلات فلج می‌شوند. در سندرم قفل شدگی فرد بیدار و هشیار است و ذهنی سالم و طبیعی دارد.

مرگ مغزی
توقف غیرقابل بازگشت عملکرد مغز را مرگ مغزی می‌گویند. مرگ مغزی علل مختلفی می‌تواند داشته باشد.

آیا درمان موثری برای کما وجود دارد؟
درمان کما به علت کما بستگی دارد. افراد خانواده بیمار باید تمام اطلاعاتی را که در مورد بیمار می‌دانند به پزشک بگویند. این اطلاعات می‌توانند در تعیین علت کما تاثیر چشمگیری داشته باشد.

اگر نوع کما برگشت‎پذیر باشد، اقدامات فوری پزشکی الزامیست. به عنوان مثال اگر کما به علت عفونت بروز کرده باشد ممکن است آنتی بیوتیک‌ها موثر باشند یا اگر کما به علت شوک دیابتی رخ داده باشد، گلوکز می‌تواند در درمان کما موثر باشد. در برخی موارد نیز عمل جراحی برای کاهش فشار مغز ناشی از ورم مغز یا تومور مغزی الزامی است و می‌تواند موثر باشد.

برخی دارو‌ها نیز می‌توانند به کاهش یا برطرف کردن ورم مغز کمک کنند. برخی از دارو‌ها نیز به جلوگیری از تشنج کمک می‌کنند.

به طور کلی می‌توان گفت که درمان کما حمایتی است. افرادی که به کما می‌روند به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند و تا تعیین وضعیت وی از او مراقبت و حمایت می‌شود.