دکتر محمدرضا نیک نژاد
روز جهانی آموزش International Day of Education
روز جهانی آموزش به منظور تجلیل از نقش آموزش در ایجاد صلح جهانی وتوسعه پایدار اعلام شده است .
روز جهانی آموزش به منظور تجلیل از نقش آموزش در ایجاد صلح جهانی وتوسعه پایدار اعلام شده است .
هر سال در برخی کشورها و در برخی نهادهای جهانی مرتبط با آموزش مراسمی بر پا شده و در آنها ضرورت فرآیند آموزش بر دیگر گستره های انسانی یادآوری و گوشزد می شود. هر سال و به فراخور این روز متناسب با شرایط، گرفتاری ها و هدف های کوتاه و میان مدت نهاد آموزش و فراتر از آن، تم یا شعاری برگزیده شده و در راستای آن بیانیه ای مفهومی انتشار یافته و البته پیرامون آن، فعالیت هایی در سطح منطقه ای، ملی و جهانی انجام می گیرد.
شعار امسال این روز جهانی، «Education For Peace» یعنی «آموزش برای صلح» است. به نظر می رسد که علت انتخاب این شعار آنچنان پرسش آفرین نباشد چراکه درگیری های منطقه ای، ملی و جهانی مانند جنگ اوکراین و شگفت آورتر و دردناک تر از همه کشتار بی گناهان در خاورمیانه، دلیل محکمی برای گزینش یونسکو خواهد بود.
در همین راستا و در بیانیه مفهومی این روز آمده است: «جهان شاهد موجی از درگیری های خشونت آمیز در کنار نگرانی از افزایش تبعیض، نژادپرستی، بیگانه هراسی و سخنان نفرت برانگیز است. بر پایه شاخص صلح جهانی (Global Peace Index) در سال 2023 گستره صلح جهانی برای سیزدهمین بار در 15 سال گذشته، بدتر شده است. سال 2022، از سال نسل کشی رواندا و جنگ یوگسلاوی یعنی 1994، به عنوان مرگبارترین سال ثبت شده است. در سال 2022، تاثیر کلی خشونت در اقتصاد جهانی با یک تریلیون دلار افزایش به نزدیک 17.5 تریلیون رسید که کم و بیش یک چهارم تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان است.» در بخش دیگری از بیانیه که اهمیت آموزش برای جلوگیری از محرومیت و در ادامه ایفای نقش مهم خود در برقراری و حفظ صلح را یادآوری کرده می خوانیم: «آموزشی که بر پایه های استواری از دسترسی، برابری و کیفیت بنا شود، در زمان هایی که آموزش، مستمر باشد، به ویژه برای کسانی که در فرآیند یادگیری به حاشیه رانده شده اند، می تواند نقش محافظتی ایفا کند؛ به خصوص اگر این تلاش ها در چارچوب حفظ جهانی صلح باشد. همچنین آموزش می تواند با اطمینال از اینکه همه یادگیرندگان در همه جنبه های آموزش حضور پیدا می کنند و به رسمیت شناخته می شوند، به جبران نابرابری ها، بی انصافی ها و بی عدالتی ها کمک کنند.
در نهایت، این کار می تواند بهبود شرایط، پس از درگیری را آسان گرداند... [اگر] آموزش محور تعهد ما به صلح باشد، می تواند به یادگیرندگان کمک کند تا دانش ها، ارزش ها، نگرش ها، مهارت ها و رفتارهای ضروری برای تبدیل شدن به عامل های صلح در جوامع نزدیک به هم را تقویت کند.
همان گونه که در آموزش شهروند جهانی یونسکو مفهوم سازی شده است، این دفاع از صلح، مهارت های شناختی، عاطفی و شایستگی های رفتاری را شامل می شود؛ این مهارت ها برای نمونه می توانند موضوعاتی همچون سخنان نفرت برانگیز، تبعیض و درگیری های خشونت آمیز را مورد واکاوی قرار دهند». در مسیر همراهی با شعار روز جهانی آموزش یعنی «آموزش برای صلح» ایران، هم به شکل تاریخی و هم اجتماعی- فرهنگی کشوری بوده که به جز موردهای اندک، سرزمین صلح، دوستی و مدارا بوده که نمونه های درخشان این منش در بخش بزرگی از ادبیات ملی- میهنی به عنوان بزرگ ترین میراث فرهنگی، مدارا و همزیستی قومیت های گوناگون کشور در در ازای تاریخ، رواداری دینی و مذهبی در میان بخش بزرگی از ایرانیان و احترام به خرده فرهنگ های غنی در درون و برون مرزها... را می توان دید و بر آن بالید.
امید است که ساختار آموزشی و دست اندرکاران آن نیز به جایگاه مهم این نهاد در برقراری صلح پی برده و در مسیر آموزش صلح که یکی از ضروری ترین نیازهای امروز جامعه های ملی و جهانی است گام بردارند. آموزگار دسامبر سال 2018 سازمان ملل به پیشنهاد یونسکو روز 24 ژانویه /4 بهمن را به عنوان روز جهانی آموزش به تصویب رساند. هر سال در برخی کشورها و در برخی نهادهای جهانی مرتبط با آموزش مراسمی بر پا شده و در آنها ضرورت فرآیند آموزش بر دیگر گستره های انسانی یادآوری و گوشزد می شود. هر سال و به فراخور این روز متناسب با شرایط، گرفتاری ها و هدف های کوتاه و میان مدت نهاد آموزش و فراتر از آن، تم یا شعاری برگزیده شده و در راستای آن بیانیه ای مفهومی انتشار یافته و البته پیرامون آن، فعالیت هایی در سطح منطقه ای، ملی و جهانی انجام می گیرد.
شعار امسال این روز جهانی، «Education For Peace» یعنی «آموزش برای صلح» است. به نظر می رسد که علت انتخاب این شعار آنچنان پرسش آفرین نباشد چراکه درگیری های منطقه ای، ملی و جهانی مانند جنگ اوکراین و شگفت آورتر و دردناک تر از همه کشتار بی گناهان در خاورمیانه، دلیل محکمی برای گزینش یونسکو خواهد بود.
در همین راستا و در بیانیه مفهومی این روز آمده است: «جهان شاهد موجی از درگیری های خشونت آمیز در کنار نگرانی از افزایش تبعیض، نژادپرستی، بیگانه هراسی و سخنان نفرت برانگیز است. بر پایه شاخص صلح جهانی (Global Peace Index) در سال 2023 گستره صلح جهانی برای سیزدهمین بار در 15 سال گذشته، بدتر شده است. سال 2022، از سال نسل کشی رواندا و جنگ یوگسلاوی یعنی 1994، به عنوان مرگبارترین سال ثبت شده است. در سال 2022، تاثیر کلی خشونت در اقتصاد جهانی با یک تریلیون دلار افزایش به نزدیک 17.5 تریلیون رسید که کم و بیش یک چهارم تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان است.» در بخش دیگری از بیانیه که اهمیت آموزش برای جلوگیری از محرومیت و در ادامه ایفای نقش مهم خود در برقراری و حفظ صلح را یادآوری کرده می خوانیم: «آموزشی که بر پایه های استواری از دسترسی، برابری و کیفیت بنا شود، در زمان هایی که آموزش، مستمر باشد، به ویژه برای کسانی که در فرآیند یادگیری به حاشیه رانده شده اند، می تواند نقش محافظتی ایفا کند؛ به خصوص اگر این تلاش ها در چارچوب حفظ جهانی صلح باشد. همچنین آموزش می تواند با اطمینال از اینکه همه یادگیرندگان در همه جنبه های آموزش حضور پیدا می کنند و به رسمیت شناخته می شوند، به جبران نابرابری ها، بی انصافی ها و بی عدالتی ها کمک کنند.
در نهایت، این کار می تواند بهبود شرایط، پس از درگیری را آسان گرداند... [اگر] آموزش محور تعهد ما به صلح باشد، می تواند به یادگیرندگان کمک کند تا دانش ها، ارزش ها، نگرش ها، مهارت ها و رفتارهای ضروری برای تبدیل شدن به عامل های صلح در جوامع نزدیک به هم را تقویت کند. همان گونه که در آموزش شهروند جهانی یونسکو مفهوم سازی شده است، این دفاع از صلح، مهارت های شناختی، عاطفی و شایستگی های رفتاری را شامل می شود؛ این مهارت ها برای نمونه می توانند موضوعاتی همچون سخنان نفرت برانگیز، تبعیض و درگیری های خشونت آمیز را مورد واکاوی قرار دهند».
در مسیر همراهی با شعار روز جهانی آموزش یعنی «آموزش برای صلح» ایران، هم به شکل تاریخی و هم اجتماعی- فرهنگی کشوری بوده که به جز موردهای اندک، سرزمین صلح، دوستی و مدارا بوده که نمونه های درخشان این منش در بخش بزرگی از ادبیات ملی- میهنی به عنوان بزرگ ترین میراث فرهنگی، مدارا و همزیستی قومیت های گوناگون کشور در در ازای تاریخ، رواداری دینی و مذهبی در میان بخش بزرگی از ایرانیان و احترام به خرده فرهنگ های غنی در درون و برون مرزها... را می توان دید و بر آن بالید. امید است که ساختار آموزشی و دست اندرکاران آن نیز به جایگاه مهم این نهاد در برقراری صلح پی برده و در مسیر آموزش صلح که یکی از ضروری ترین نیازهای امروز جامعه های ملی و جهانی است گام بردارند.
مرجع : اعتماد
