گفت‌وگو با مدیر آموزش و پرورش منطقه 7 تهران درباره اخذ اجباری وجه در مدارس
کج سلیقگی برخی فرهنگیان/مشکل بر سر یک درصد مدارس است
مدیر آموزش و پرورش منطقه 7 تهران به کج‌سلیقگی برخی فرهنگیان در مدارس اشاره میکند که مشکل‌ساز شده است و می‌گوید: دانش‌آموز آمده است درس بخواند چه پدرش پول داشته باشد چه پول نداشته باشد.به گزارش فارس ، حدود یک ماه پیش حمید رحمانی از مدیریت روابط عمومی آموزش و پرورش شهر تهران به آموزش و پرورش منطقه 7 تهران نقل مکان کرد و به عنوان مدیر آموزش و پرورش منطقه 7 تهران مشغول به فعالیت شد.
رحمانی حدود 17 سال پیش فعالیت خود در آموزش و پرورش را آغاز کرده است و دارای دکترای «فیزیک دریا و اقیانوس‌شناسی» است.
با رحمانی درباره بخشنامه‌های اجرایی نشده آموزش و پرورش و موضوع اخذ اجباری وجه در مدارس گفت‌وگویی داشتیم که تمام سؤال و جواب‌ها به طور کامل تقدیم میشود:
فارس: آقای رحمانی، نخستین سوالم درباره بخشنامههایی است که در مدارس عملی نمی‌شود.
رحمانی: یک مثال می‌زنید؟
فارس: نمونه بارز آن، بخشنامه عدم اخذ اجباری وجه در مدارس است. بخشنامه‌ای که رسانه‌ای نیز شده است.
این بخشنامه با نام عدم اخذ اجباری وجه است اما در عمل اتفاق دیگری می‌افتد؛ بخشنامه‌های متعددی که در زمان ثبت‌نام درباره ممنوعیت اخذ اجباری وجه ابلاغ میشود، نمونه‌های دیگر هستند.
چه چیزی باعث میشود که در آموزش و پرورش بین صف و ستاد، فاصله باشد؟ یعنی بخشنامه از ستاد به صف می‌آید ولی پشت درهای مدرسه متوقف می‌ماند؟
رحمانی: شما اگر درصد می‌گفتید خیلی بهتر بود؛ چند درصد از بخشنامه‌ها اجرایی نمی‌شود؛ اعتقادم این است که بخشنامههایی که به مدارس فرستادیم اکثراً اجرا شده است.
در همین مدت که به اینجا آمدم قریب به اتفاق اجرا شده است. بخشنامه‌ای ندیدم که به مدرسه فرستاده باشم و جوابش را نگرفته باشیم. بعضی‌هایش مدت زمان دارد، شاید هنوز زمانش نرسیده باشد.
فارس: اخذ اجباری وجه چطور؟
رحمانی: یک همچنین بخشنامههایی زمان خاص خودش را دارد؛ یک فصلی خیلی اوج می‌گیرد. ما هفته پیش نامه‌ای از اداره کل آموزش و پرورش داشتیم که برای هوشمندسازی مدارس هیچ مدرسه‌ای حق ندارد از اولیا و دانش‌آموز پول بگیرد.
بودجه هوشمندسازی وظیفه آموزش و پرورش است که در اختیار مدارس قرار گیرد که البته هنوز قرار داده نشده است البته یک مقدارش آمده، یک مقدارش را وزارتخانه قول داده، 50 درصدش را شنیدم که استانداری تهران قول داده است اما سیستم‌های اداری به این شکل است که تا از استانداری به آموزش و پرورش و از آنجا به مدارس برسد، گیرها دارد و مسیر طولانی است و تا تبدیل شدن به پول و رسیدن به دست مدارس، پروسه زمان بری است و شاید دو سه ماه طول بکشد که به دست مدارس برسد.
با این حال انتظار داریم مدیران‌مان نامه‌ای که درباه وجوه مدارس هوشمندسازی به مدارس ابلاغ کردیم را اجرا کنند و با قاطعیت می‌گویم که 99 درصد اجرا می‌کنند شاید یک درصد اجرا نکنند.
فارس: همان یک درصد می‌تواند تأثیر بگذارد
رحمانی: این یک درصد را شما نباید به اندازه 99 درصد بزرگش کنید و بگویید همه بخشنامه‌ها پشت در مدارس مانده است.
فارس: وقتی یک بخشنامه‌ای از طرف وزیر آموزش و پرورش و نوسازی مدارس ابلاغ میشود که همه مدارس باید بخاری استاندارد داشته باشند، اگر بر فرض مثال خدای ناکرده یک مدرسه در منطقه 7 تهران بخاری غیر استاندارد داشته باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر همان یک مدیر که بی توجهی کرده و بخاری‌ها را استاندارد نکرده است، برای دو دانش‌آموز حادثه‌ای پیش بیاید، این حادثه همه چیز را تحت الشعاع قرار می‌دهد؛ این همان یک درصدی است که شما می‌گویید؟ پس ما نمی‌توانیم بگوییم چون یک درصد است پس به راحتی از کنارش بگذریم. آیا می‌توانیم بگذریم؟
رحمانی: نه به هیچ وجه از آن یک درصد هم نمی‌توانیم بگذاریم
فارس: پس چه کاری باید کرد؟
رحمانی: ما از آن یک درصد هم نمی‌گذریم. آموزش و پرورش خصوصیتی دارد که سایر ارگان‌ها ندارند و آن گستردگی و وسعت مخاطبین آموزش و پرورش است؛ گستردگی و وسعت کارمندان آموزش و پرورش بسیار زیاد است و هیچ دستگاهی به اندازه آموزش و پرورش، نه مخاطب و نه کارمند دارد. در مناطق و مدارس هم به همین شکل است. آیا گستردگی می‌تواند درصد خطا را بالا ببرد؟100درصد احتمال خطا را بالا می‌برد.
فارس: خطا داریم تا خطا، خطای مرگ یک دانش‌آموز، سوختگی 8 دانش‌آموز دختر؛ این خطاها قابل بخشش نیست.
رحمانی: شما ایده‌آل‌ها را در نظر گرفته‌اید؟ ایده‌آل را قبول داریم. آیا میشود هیچ اتفاقی در هیچ کجای جامعه نیفتد. فکر کنید 100درصد بخاری‌ها استاندارد شود، 100 درصد مدارس هوشمندسازی شود. 100درصد مدارس پول از دانش‌آموز نگیرند اما دیگر هیچ اتفاقی نمی‌افتد؟ می‌افتد.
فارس: اینکه یک مدرسه‌ای به واسطه بی توجهی، به دلیل استفاده از چراغ علاءالدین، دانشآموزانش دچار سوختگی شوند، ایده‌آل است؟
رحمانی: این بدسلیقگی مدیر ماست.
فارس: چکار کنیم که آن مدیر بدسلیقگی نداشته باشد؟
رحمانی: باید نظارتمان را بیشتر کنیم.
فارس: چرا آموزش و پرورش این نظارت را بیشتر نمی‌کند؟
رحمانی: آموزش و پرورش گسترده است و نظارتش سخت است. نظارت بر این همه مدرسه مدیریت قوی می‌خواهد که باز هم صورت گرفته است؛ ما می‌گوییم 99 درصد انجام شده است. یک درصد هم شما گاه‌گداری می‌شنوید که یک پولی گرفتند.
فارس: شما می‌گوید گاه‌گداری؛ اما این گاه‌گدار نیست بلکه عمومیت پیدا کرده است.
رحمانی: من در این یک ماه، با چند مورد در منطقه مواجه شدم. با مدیر صحبت کردم؛ شما صحبت مدیر را شنیدید. از همان مدرسه که اولیا گفتند پول به زور از ما گرفتند، صحبت مدیر را شنیدید.
مدیر هم اینجا می‌آید. با همان قاطعیت که اولیا می‌گویند پول به زور از ما گرفتند، مدیر هم می‌گوید «من به زور از کسی پول نگرفتم. من خودم بچه دارم، وجدان دارم. خودم دانش‌آموزم جای دیگر میرود».
گاهی اوقات والدین بحث‌ها را با هم قاطی می‌کنند. ما کلاس‌های تقویتی برای مدارس داریم که اولیا فرزندشان را در این کلاس‌ها ثبت‌نام می‌کنند و برخی اولیا پول کلاس را به موقع نمی‌دهند و آخر سر، گاهی اوقات یکی، دو نفر از اولیا موقع پول دادن می‌گویند «وظیفه شما بوده است» یک همچنین چیزهایی است که چالش درست میشود و بعد به شما می‌رسد.
فارس: هزینه‌های جشن عبادت را که روی سایت خبرگزاری فارس گذاشتیم، دیدید؟
رحمانی: دیدم. آیا هزینه جشن عبادت را باید مدرسه بدهد؟
فارس: آیا جشن عبادت که یک جشن معنوی است، نمی‌تواند در یک مسجد و ساده برگزار شود؟
رحمانی: مدیر از خودش سلیقه نشان داده است. برای اینکه دانش‌آموز را جذب معنویات کند؛ جشن کوجک و پذیرایی ناقص تأثیر کامل ندارد.
فارس: آیا نمی‌شود برای جشن عبادتی که در مدرسه برگزار میشود، با مسجد محل صحبت شده و آنجا برگزار شود؟
رحمانی: خیلی از مدارس این کار را می‌کنند و رابطه‌شان با مساجد خیلی خوب است اما یادتان باشد در جشن تکلیف، دانش‌آموز دوست دارد چادر زیبا داشته باشد.
فارس: شما آن لیست را خواندید. هزینه چادر (قد 150) 17 هزار تومان، چادر (قد 165) 18 هزار تومان، عکس 2 هزار تومان، قاب عکس 2 هزار تومان، سی‌دی جشن 5 هزار تومان، کرایه ماشین 2 هزار تومان، غذا 4 هزار تومان، پذیرایی 1500 تومان و ورودی 1500 تومان عنوان شده است.
رحمانی: با آن جزئیات که شما می‌گویید مخالفم اما کلیاتش را عرض می‌کنم که اولیا کمک کنند.
فارس: به نظر شما حتماً باید هزینه‌ای را بر دوش خانواده‌ها گذاشت و ناهار به دانشآموزان داد؛ آیا نمی‌شود به عنوان مثال با همکاری خانواده‌ها، آش درست کنند؛ حتماً باید از یک رستوران برای بچه‌ها ناهار گرفت؛ جدا آنکه این ناهار با کیفیت است یا خیر.
رحمانی: خیلی از مدارس ما به همین صورت هستند . تنها یک سری از مدارس ما مراسم‌های دیگری میگیرند.
فارس: باز رسیدیم سر یک سری.
رحمانی: احساس می‌کنم این گزارش‌هایی که به شما می‌رسد، خیلی واقعی نیست. شما می‌دانید چند درصد مدارس هزینه تحصیلی دانشآموزان را می‌دهند؟
اینها را چرا نمی‌گویید فقط می‌گویید پول اجباری میگیرند.مدیران ما انجمن‌های اولیا و مرییان را فعال می‌کنند و از خانواده‌هایی که توانایی دارند، با رضایت 100 درصد اولیا، هزینه میگیرند. از آن طرف پیدا کنید، مدرسه‌هایی هزینه تحصیلی که هیچ، حتی به خانواده کمک می‌کنند.
فارس: چند درصد کمک می‌کنند؟
رحمانی: بگویم همه، شاید بد نگفته باشم که تمام مدارس ما همچنین دانش‌آموزانی دارند.
فارس: به چند درصد دانشآموزان کمک میشود و در مقابل از چند درصد به اجبار پول میگیرند؟
رحمانی: اگر اجبار ببینیم به شدت برخورد میکنیم.
فارس: خودتان وقتی دانش‌آموز بودید، از اخذ اجباری وجه، چیزی به یاد دارید؟
رحمانی: انصافاً یادم نمی‌آید. ولی خودم اکنون که بچه محصل دارم، قبل از اینکه آنها بگویند پول بدهید، کمک می‌کنم.
فارس: به نظرتان چون در آموزش و پرورش هستید، از آموزش و پرورش دفاع نمی‌کنید؟
رحمانی: با عشق در آموزش و پرورش آمدم، چرا دفاع نکنم.
ولی بعضی از بدرفتاری‌ها را می‌بینیم البته همیشه به مدیر ربط ندارد. گاهی معاون یک کج سلیقگی‌هایی میکند که مدیر هم خبر ندارد. مثلا به دانش‌آموز می‌گوید «انقدر هزینه مدرسه است به پدرت بگو کمک کند» ما این را هم قبول نداریم و می‌گوییم دانش‌آموز آمده است درس بخواند چه پدرش پول داشته باشد چه پول نداشته باشد.
بعضی از بدسلیقگی‌ها انجام میشود که به دانش‌آموز مدرسه هیچ ربطی ندارد. پول آب، برق و هزینه‌های مدرسه ربطی به دانش‌آموز ندارد، مدیر اگر هم می‌خواهد کاری کند باید با انجمن اولیا و مرییان در میان بگذارد و از این طریق اقدام کند.
وقتی من به اینجا آمدم، یکی، دو مورد اعلام شد که رفتار بد با دانشآموزان داشتند که من گفتم حواستان باشد، ما به شدت از این مسائل می‌پرهیزیم و دنبال این هستیم که به صفر برسانیم.
جلسه اولی که با مدیران داشتیم، تأکید کردیم که به هیچ‌وجه پول اجباری نباید بگیرید. حتی تلفنی دوباره با کسانی که شنیده بودم پول اجباری میگیرند، صحبت کردم که گفتند «خدا شاهد است که ما پول اجباری نمی‌گیریم آنها موضوعات مختلف را قاطی می‌کنند و می‌گویند داریم پول اجباری می‌گیریم».
فارس: یکی از مشکلات عدم سرانه کافی در مدارس نیست؟
رحمانی: به هر حال مدیر باید دستش باز باشد من الان دقیق نمی‌توانم بگویم که سرانه دانش‌آموزی کفاف مدارس را می‌دهد یا خیر؟ در بعضی از مدارس شاید کفاف بدهد و در بعضی مدارس کفاف ندهد. این وظیفه مدیر منطقه است.
من باید تشخیص بدهم اگر سرانه مدرسه‌ای به دلیل موقعیت جغرافیایی، تعداد دانشآموزانش، قدیمی بودن مدرسه و غیره کم باشد، باید آن را به حد معمول و استاندارد برسانم. در مراسم معارفه‌ام بحث عدالت آموزشی، عدالت امکاناتی و عدالت نیروی انسانی در مدارس را مطرح کردم.
منطقه 7 یک خصوصیتی دارد و آن این است که هم مدارس خیلی خوب و هم مدارس لازم‌التوجه از نظر اجتماعی دارد. نگاه من این است و اعلام هم کردم که ابتدا باید مدارس لازم التوجه به سطح استاندارد و معمول بقیه مدارس برسد، در هر حال ما به همه مدارس توجه میکنیم.
فارس: برای آخرین سوال، آیا امکان دارد به دلیل اینکه یک خانواده به مدرسه بیشتر کمک کرده است، دانش‌آموز نمره بیشتری بگیرد؟
رحمانی: اصلا منطقی نیست.
فارس: از اینکه در این گفت‌وگو شرکت کردید ممنونم.
