جزئیات کامل طرح دانش‌آموزان «فن‌یار»
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش از آغاز اجرای طرح دانش‌آموزان «فن‌یار» در مدارس از دهه‌فجر خبر داد.به گزارش میگنا یوسف نوری، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با اظهار داشت: اجرای طرح ملی هوشمندسازی مدارس با هدف توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش از سال تحصیلی گذشته (91ـ90) آغاز شد و بر اساس تأکید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین، توسعه آن در اولویت‌های کاری وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت.
وی ادامه داد: طرح استفاده از دانش‌آموزان «فن‌یار» با هدف جلب مشارکت دانش‌آموزان در توسعه مدارس هوشمند تهیه و تدوین شده است.
* چرا طرح دانش‌آموز فن‌یار اجرا میشود؟
نوری به ضرورت اجرای طرح اشاره کرد و گفت: «شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان و پرورش نسل توانمند جامعه اطلاعاتی»، «ترویج فرهنگ استفاده مفید و مناسب از فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «آگاه‌سازی دانش‌آموزان در خصوص قابلیت‌های فضای مجازی و شیوه‌های حفظ سلامت و ایمنی در آن»، «یاری دادن معلمان و کادر مدرسه جهت استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و توسعه هوشمندسازی مدارس»، «تقویت احساس مسئولیت دانش‌آموزان در نگهداری از تجهیزات فناورانه مدارس هوشمند و استفاده درست از آنها» و «پیشگیری از بروز رفتارهای سوء و ناشایست در فضای مجازی توسط نوجوانان» است.
وی افزود: ایده اصلی طرح «فن‌یاران» دانش‌آموز با نیت ایجاد زمینه مشارکت فعال دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند در توسعه هوشمندسازی مدارس شکل گرفته است و اهمّ اهداف موردنظر در این طرح شامل «توسعه هر چه بیشتر و بهتر طرح ملی هوشمندسازی مدارس»، «افزایش تعهد و مسئولیت‌پذیری، خودباوری و اعتماد به نفس دانش‌آموزان جهت مشارکت در فرایندهای اجرایی مدرسه و آماده‌سازی آنان برای پذیرفتن مسئولیت‌های آتی»، « استفاده از توان و ظرفیت عظیم دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند در پشتیبانی امور مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس هوشمند» و «تلاش برای ارتقای کیفیت آموزش‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات در مدارس هوشمند با کمک دانش‌آموزان خلاق و مستعد (در نقش همیار معلم)» است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: «تلاش جهت به کارگیری فناوری‌های نوین با استفاده از مهارت‌ها و تجارب علمی دانش‌آموزان برجسته در حوزه علوم رایانه»، « شکل‌دهی الگوی رفتاری شایسته جهت حضور در فضای مجازی در میان دانش‌آموزان»، «آموزش شیوه‌های حفظ ایمنی در فضای مجازی توسط گروه همسالان»، «تربیت نیروی انسانی متعهد برای مقابله با آسیب‌های جنگ نرم در فضای مجازی»، «ایجاد زمینه آشنایی بیشتر دانش‌آموزان مستعد با علوم رایانه و آماده‌سازی آنها برای فعالیت در صنعت پر رونق فناوری اطلاعات و ارتباطات در آینده» و «استفاده از روش‌های نو و خلاقیت در به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای آموزشی و پرورشی مدارس هوشمند» از دیگر اهداف این طرح است.
* دانش‌آموز فن‌یار چه ویژگی دارد؟
این مقام مسئول در مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش به شرایط انتخاب دانش‌آموزان «فن‌یار» اشاره کرد و گفت: شرایط عمومی شامل «رعایت اخلاق و ارزش‌های اسلامی، برخورداری از حسن شهرت و مقبولیت در بین دانش‌آموزان»، «داشتن روحیه مسئولیت‌پذیری و توانایی تعامل مناسب با سایر دانش‌آموزان و اولیای مدرسه» و «برخورداری از نظم و انضباط تحصیلی و پایبند به قوانین مدرسه»، «شرایط تحصیلی رو به رشد» و شرایط اختصاصی شامل «برخورداری از مهارتهای عمومی کار با رایانه (شناخت سیستم عامل، توانایی کار با نرم‌افزارهای آفیس، آشنایی با مفاهیم شبکه و کار با آن)»، « شناخت قطعات سخت‌افزاری رایانه و توانایی تعویض آنها»، «توانایی جستجو در شبکه»، « توانایی کار با پست الکترونیکی (ایمیل)»، «مسلط به کار با تجهیزات رایانه‌ای مدارس هوشمند از قبیل برد هوشمند و ویدئو پروژکتور»، «آشنایی با قابلیت‌های دنیای مجازی و شیوه‌های حفظ ایمنی در آن»، «برخورداری از قوه خلاقیت بالا» و « علاقه‌مند به کشف قابلیت‌ها و کسب مهارتهای مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات» است.
* وظایف گسترده دانش‌آموزان فن‌یار
نوری درباره اهم وظایف قابل واگذاری به دانش‌آموزان «فن‌یار» بیان کرد: وظایف محول شده به فن‌یاران در دوره‌های مختلف تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی یا متوسطه) و تعیین نقش هر یک از آنها در مدرسه، با توجه به توانمندی‌ها و فرصت زمانی آنها تعیین میشود و یا صلاحدید مدیر یا سایر اولیای مدرسه قابل تعدیل است.
وی از نمونه فعالیت‌های دانش‌آموزان «فن‌یار» را شامل «همکاری در به روزرسانی نرم‌افزارهای سیستم‌های رایانه‌ای مدرسه (از قبیل آنتی‌ویروس)»، «همکاری در نگهداری تجهیزات رایانه‌ای مدرسه اعم از رایانه، ویدئو پروژکتور، برد هوشمند و سایر دستگاه‌های دیجیتالی و مراقبت در استفاده بهینه از آنها»، «همکاری در پشتیبانی شبکه، پشتیبانی شبکه محلی مدرسه و فعال نگه داشتن خطوط ارتباطی»، «همکاری در ایجاد، مدیریت و به روزرسانی وب‌سایت اطلاع‌رسانی مدرسه (درج اخبار، اطلاعیه‌ها، نکات آموزشی) از طریق پورتال‌های ویژه مدارس هوشمند»، «همکاری در تولید محتوا و کمک به فراگیری فنون تولید محتوا توسط معلمان و دانش‌آموزان» و «آموزش نحوه حفظ ایمنی در فضای مجازی به سایر دانش‌آموزان (در قالب برنامه صبحگاه یا سایر برنامه‌ها) پس از طی دوره‌های آموزشی مربوطه» عنوان کرد.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش ادامه داد: از دیگر وظایف دانش‌آموزان «فن‌یار» شامل «معرفی پایگاه‌های علمی و سامانه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش در مدرسه و نحوه استفاده از آنها و مشارکت فعال در پایگاه‌ها»، «همکاری در انجام امور رایانه‌ای مدرسه (تایپ مطالب، تهیه پوستر و بروشور، جستجو مطالب در شبکه)، «همکاری در تعمیر یا ارتقای سیستم‌های رایانه‌ای مدرسه تحت نظر معاون فناوری، معاون اجرایی یا مدیر مدرسه»، «کمک به معلمان مدرسه در استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و بارگذاری فایل‌های کمک‌درسی بر روی سامانه کلاس مجازی مدرسه»، «کمک به سایر دانش‌آموزان در استفاده مناسب از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات» و «مشارکت فعال در اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های پرورشی و همکاری جهت تهیه پوستر و کلیپ برای مراسم مختلف» است.
وی، «ارائه گزارش‌های دوره‌ای (ماهانه) به مدیر مدرسه درباره فعالیت‌های انجام شده و نقایص موجود»، «مشارکت فعال در تالارهای گفت‌وگوی دانش‌آموزان در فضای مجازی، انعکاس سؤالات و نظرات دانش‌آموزان به مدیر مدرسه و همکاری در درجه پاسخ‌های مسئولان مدرسه در تالارهای مجازی»، «رعایت نکات اخلاقی در تعاملات الکترونیکی»، «مشارکت فعال در آموزش‌های فوق برنامه و تلاش برای آگاه‌سازی سایر دانش‌آموزان در خصوص نحوه استفاده درست از ابزار فناوری اطلاعات و حفظ سلامت و ایمنی در فضای مجازی»، «تلاش برای به روزرسانی دانش و اطلاعات شخصی و آشنایی با فنون و روش‌های استفاده از فناوری اطلاعات» و «بررسی پیرامون چگونگی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای آموزشی و پرورشی و اجرای مدرسه و ارائه پیشنهاد به مدیر مدرسه» را از دیگر وظایف دانش‌آموزان فن‌یار ذکر کرد.
* انتخاب و امتیازات دانش‌آموزان فن‌یار
نوری به امتیازات این طرح برای دانش‌آموزان فن‌یار اشاره کرد و بیان داشت: «معرفی فن‌یاران مدارس فعال در این طرح جهت شرکت در همایش‌ها، کارگاه‌های آموزشی و نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی»، «اولویت ثبت‌نام فن‌یاران فعال در برنامه‌های آموزشی مرتبط با علوم رایانه در پژوهشسراها»، «اولویت شرکت فن‌یاران فعال در اردوهای دانش‌آموزی»، «معرفی فن‌یاران فعال به سازمان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای کشور جهت اخذ گواهینامه مهارت» و « ارائه تقدیرنامه کتبی و گواهینامه فعالیت به فن‌یاران فعال» از نمونه امتیازاتی است که برای دانش‌آموزان فن‌یار در نظر گرفته شده است.
وی در خصوص انتخاب دانش‌آموز «فن‌یار» در مدارس گفت: مرجع تشخیص صلاحیت گروه 3 نفره متشکل از مدیر مدرسه، معاون فناوری یا معاون اجرایی مدرسه، معلم رایانه یا یکی از معلمان مسلط به فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
