هنردرمانی برای اتیسم راهی غیر کلامی برای ارتباط است
هنردرمانی به کودکان اتیسم کمک می کند تا خود را ابراز کنند
هنر درمانی در واقع نوعی روان درمانی است که از اشکال مختلف هنر به عنوان وسیله ای برای بیان احساسات و برقراری ارتباطات یا توسعه تاب آوری استفاده می کند. هنر یک ابزار مداخله ای بسیار مفید برای کودکان با اختلال اتیسم است که به این افراد اجازه می دهد افکار و احساسات خود را آزادانه بیان کنند. اگر کودکی با اختلال اتیسم دارید، هنردرمانی می تواند به کودک شما کمک کند تا مهارت‌های زندگی خود را بهبود بخشد و در عین حال بیان سالم خود را ارتقا دهد. از طریق هنر و خلاقیت، درمانگران می توانند به تقویت تخیل کودک، بهبود مهارت ها و توسعه توانایی او برای برقراری ارتباط کمک کنند
بر پایه تعریف انجمن هنر درمانی آمریکا، هنر درمانی حرفه ای برای سلامتی روان انسان ها است که با بهره گیری از خلاقیت آفرینندگی افراد، شرایط فیزیکی روانی و عاطفی آن ها را در همه سنین بهبود می بخشد.
بر این اساس، درگیر شدن قوه خلاقه اشخاص در زمان آفرینش آثار هنری می تواند در حل کردن دغدغه های ذهنی و مشکلات آن ها سودمند بوده، مهارت های شخصی و تاب آوری آن ها را بهبود بخشیده، در مدیریت رفتاری آن ها را توانا تر کرده، اضطراب آن ها را کاهش داده و در نتیجه عزت نفس و خود باوری آنها را بیشتر کند.
هنر درمانی در عمل روش های گوناگونی دارد و هر فردی می تواند به روش خودش اقدام کند. این روش ها ممکن است به صورت جریان آزاد و یا ساختار گرایانه فردی و یا گروهی انجام شوند و راهی شگفت انگیز برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال اتیسم (اوتیسم) به شمار می رود و هم چون گشودن درهایی جدید برای بهبود زندگی شان هستند.
چگونه هنردرمانی به بهبود اتیسم کمک می کند؟
اگر که فرزند شما به موسیقی، نمایش، هنرهای تجسمی یا رقص علاقه‌مند باشد، هنردرمانی برای اتیسم راهی باورنکردنی در جهت برقراری ارتباط و بیان غیرکلامی است. برخی از موادری که هنردرمانی برای کودکان در طیف اتیسم مفید است عبارتند از:
• افزایش ارتباطات از طریق بیان خلاق
• تخیل بهبود یافته و تفکر انتزاعی بیشتر
• توانایی ایجاد روابط قوی‌تر و در عین حال تشویق کودکان با اختلال اتیسم برای دیدن دیدگاه‌های دیگران
• یکپارچگی حسی بیشتر در حالی که مهارت های مقابله را بهبود می بخشد
• .توسعه پیشرفته در حین ایجاد مهارت های بصری / فضایی
• تنظیم عاطفی و حسی بیشتر، که تأثیر مثبتی بر رفتار دارد
هنر یک فعالیت بسیار ذهنی است. یادآوری این نکته مهم است که هر کودک با اختلال اتیسم فردی منحصر‌به‌فرد است که توانایی‌ها، نقاط قوت و نیازهای منحصر‌به‌فردی دارد.
از آنجایی که مؤثرترین مداخلات، مداخلاتی هستند که برای برآوردن ویژگی‌های فردی هر کودک شخصی‌سازی شده‌اند، کودکان با اختلال اتیسم می‌توانند در محیطی خلاقانه و غیرمحدود رشد کنند.
اگرچه تجربه‌ی هر کودک متفاوت خواهد بود، یکی از رایج‌ترین اهداف مرتبط با هنردرمانی، افزایش تحمل در برابر محرک‌های ناخوشایند و در عین حال هدایت رفتار خود تحریک‌کننده به بازی خلاق است. از آنجایی که هنر برای کودکان لذت‌بخش است، پروژه‌های خلاقانه، کودکان با اختلال اتیسم را تشویق میکند تا محرک‌های مختلفی را که معمولاً از آنها اجتناب می‌کنند (مانند بافت کاغذ دیواری یا بوی رنگ) را تحمل کنند.
این به کودکان یاد می‌دهد با همسالان و اعضای خانواده به شیوه‌ای مثبت تر تعامل کنند، احساسات خود را بهتر تنظیم کنند و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
هنردرمانی به کودکان با اختلال اتیسم کمک می کند تا خود را ابراز کنند؟
هنردرمانی می تواند مسیری را برای کودکان با اختلال اتیسم ایجاد کند تا احساسات و برداشت های خود را از جهان را بیان کنند. آنها از جنبه خلاقانه‌ی خود برای تصمیم‌گیری در مورد انتخاب رنگ تا از مواد مختلف در فرم بصری استفاده کنند. هنر درمانی به چند دلیل برای کودکان مبتلا به اختلال اتیسم مناسب است. یکی از نشانه های اتیسم این است که ارتباطات آسیب دیده است.
معروف ترین درمان برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم (اوتیسم) ، رفتار درمانی است که با شکل دهی رفتار از طریق سیستم پاداش دهی به کودک کمک می کند. در سال های اخیر، مراقبان به دنبال درمان های جایگزین و یا مکمل هستند از قبیل هنر درمانی. به طور کلی هنر درمانی به رشد روانی و عاطفی کمک می کند.
بر خلاف آموزش هنر، هنر درمانی با هدف ایجاد مهارت های زندگی، پرداختن به مشکلات رفتاری و کمک به ابراز خود انجام شده است.
اهداف هنردرمانی در کودکان و نوجوانان
به طور کلی، اهداف برنامه های هنردرمانی برای کودکان و نوجوانان (چه عادی و چه استثنایی) را می توان به شرح زیر بیان نمود:
1- پالایش درون کودک و برقراری ارتباط مناسب با محیط بیرون
2- تخلیه هیجانات، احساسات، عواطف و رسیدن به آرامش درونی
3- بیان لذت ها، ترس ها، شادی، غم و اندوه و اضطراب به شیوه ای فرافکنانه
4- بهبود مهارت های حرکتی ظریف، شناختی، ادراکی، عاطفی، ارتباطی و اجتماعی
5- بهبود مهارت ابراز وجود، جرات ورزی و کاوش خود در کودک
6- بهبود یادگیری کودک
7- انسجام"من"
8- تقویت حس زیبایی شناختی در کودک
9- ایجاد روحیه انعطاف پذیری در کودک
10- بهبود و تقویت خلاقیت، ابداع و نوآوری در کودک کودکان با انواع نیازها و ناتوانی ها از هنر درمانی بهره می برند و می توانند با درمان گر همکاری کنند. از آن جا که کودکان نمی توانند با زبان، احساسات خود را بیان کنند، هنر واسطه ای است که کودک به کمک آن می تواند با مشکلات کمتری با درمان گر ارتباط برقرار کند.
ابزار به کار رفته در کار هنری، چیزهایی است که کودک از طریق آن ها می تواند مشکلات خود را بدون استفاده از زبان بیان کند. از آن جایی که مشکلات احساسی و رفتاری کودک به یکدیگر ربط دارند در کار با کودک باید به هر دو جنبه توجه شود.
چگونه فعالیت های هنردرمانی را برای کودکان با اختلال اتیسم شروع کنیم؟
هنردرمانی می تواند برای کودک با اختلال اتیسم از سن دو یا سه سالگی شروع شود. در دنیایی که ممکن است گیج کننده و غالباً طاقت فرسا باشد، هنر می تواند راه حلی برای حل مسئله ارائه دهد که با سبک تفکر کودک سازگارتر باشد. اگر هدف شما کمک به کشف و درک احساسات فرزندتان یا کاهش برخی مسائل رفتاری باشد، در اینجا چند ایده برای شروع وجود دارد.
همکاری نزدیک با هنردرمانگر فرزندتان مهم است، می‌توانید با کودک خود در خانه کار کنید و به او کمک کنید تا آنچه را که در درمان آموخته است گسترش دهد. البته، شما باید بفهمید که چه چیزی برای فرزندتان بهتر است. با این حال، روش‌های زیر می تواند به شروع سفر خلاقانه آنها کمک کند.
نقاشی با مکعب یخ: اگرچه عموما کودکان با انگشت شروع به استفاده از رنگ می‌کنند، اما برای بسیاری از کودکان با اختلال اتیسم، این می تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد. به همین دلیل است که بسیاری از هنردرمانگران برس‌های رنگی با دسته‌های بلند یا اشیاء دیگر را معرفی می‌کنند که به کودکان اجازه می‌دهد بدون نیاز به لمس فیزیکی رنگ، خود را ابراز کنند. برای نقاشی های یخی، رنگ های اکریلیک غیر سمی را با مقدار کمی آب مخلوط کنید. در فنجان های کوچک ترکیب کنید و این مخلوط را در یک قالب یخ بریزید. در هر قسمت یک چوب بستنی قرار دهید و با فویل بپوشانید تا صاف بمانند. سینی را در فریزر قرار دهید و سپس اجازه دهید فرزندتان یک شاهکار نقاشی کند.
شن و ماسه: برخی از کارشناسان نقاشی با شن و ماسه‌ی رنگی را بسیار درمانی می دانند، به ویژه برای کودکانی که الگوهای رفتاری محدود و تکراری را به نمایش می‌گذارند. این کار می تواند یک فعالیت عالی گروهی باشد و تعامل اجتماعی بیشتر را ایجاد کند.
. مجسمه های خمیری: خمیر بازی یک ابزار حسی عالی است که استفاده از آن برای بازی های ساختاری، حسی و وانمودی انتخابی ایده‌آل است. در اینجا یک دستورالعمل سریع و آسان است که می توانید در خانه درست کنید. می‌توانید با استفاده از آبلیمو یا گلاب خمیرهای معطر درست کنید.
نکاتی که باید در نظر بگیرید:
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، دستورالعمل‌ها و بهترین شیوه‌ها را برای ارائه هنردرمانی به کودکان بااختلال طیف اتیسم مورد بحث قرار داد. برخی از بهترین شیوه‌های یافت شده عبارت بودند از:
• هنگام شروع هر جلسه از همان روال همیشگی استفاده کنید – درجاتی از ساختار مهم است.
• دستورالعمل ها را به شیوه ای ثابت توضیح دهید.
• جرقه کنجکاوی به منظور آموزش مهارت های جدید را کودک ایجاد کنید.
• از انتقال بین فعالیت ها آگاه باشید.
در مقابل، مشخص شد که جنبه‌های خاصی از تمرینات مفید نبودند. عواملی که ممکن است اثرات نامطلوب داشته باشند عبارتند از:
• بیش از حد دستور دهنده رفتار کردن
• بیش از حد سست بودن در جهت‌دهی
• استفاده از ابزارهای هنری که بیش از حد تحریک کننده هستند – یا ارائه گزینه های بسیار زیاد
• اجبار یا محدودیت بیش از حد با سبک‌های ارتباطی
همانطور که فرزندتان را تشویق می کنید که به تجربه‌ی هنردرمانی خود ادامه دهد، به یاد داشته باشید که اتیسم یک ناتوانی نیست، بلکه فقط یک توانایی متفاوت است. فعالانه با فرزندتان کار کنید تا به رشد او کمک کنید.
خاتمه کلام اینکه هنر درمانی به مبتلایان اُتیسم کمک میکند تا با کشف و پرورش استعدادهای هنری خود بتوانند با جهان اطراف خود ارتباط برقرار کنند و کیفیت تصور و توانایی فکرهای تجسمی، توانایی تشخیص و زبان بدن، مدیریت احساسات و حتی توانایی‌های حرکتی آنها را بهبود می‌بخشد.
مرجع : نویان
