کلسترول مفيد و مضر را بهتر بشناسيم
شايد تعجب کنيد اگر بگوييم که کلسترول مضر نيست بلکه اين ماده که بدن بخشي از آن را توليد مي کند، در حفظ سلامت انسان، نقش موثري دارد. به نقل از سايت «WebMD»، مقداري از اين کلسترول که بدن به آن نياز دارد به طور طبيعي توليد مي شود و مقدار ديگر نيز با مصرف مواد غذايي تأمين مي شود.
کلسترول دو نوع است «خوب» و «بد» که لازم است فرق بين اين دو نوع کلسترول را بدانيد. مقدار زياد کلسترول «بد» و کم بودن کلسترول «مفيد» فرد را در معرض خطر بيماري قلبي عروقي، حمله قلبي يا سکته قرار مي دهد. براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر ادامه مطلب را مطالعه کنيد.
مصرف چه غذايي علت اصلي بالا رفتن کلسترول خون است؟
چربي اشباع شده علت اصلي افزايش کلسترول خون است. گوشت قرمز و فرآورده هاي لبني پرچرب نيز سرشار از چربي اشباع شده است. در برخي از روغن هاي گياهي از جمله روغن نخل و نارگيل هم چربي اشباع شده موجود است.مصرف مواد غذايي حاوي کلسترول نيز مي تواند ميزان کلسترول خون را افزايش دهد.
بنابراين به بيشتر افراد توصيه مي شود که روزانه کمتر از ۳۰۰ ميلي گرم از موادغذايي حاوي کلسترول از جمله کله پاچه، زرده تخم مرغ و شير پرچرب استفاده کنند.
آيا کلسترول بالا اغلب در مردان ديده مي شود؟
خير، قبل از ۵۰ سالگي، ميزان کلسترول کلي در مردان نسبت به زنان بيشتر است. اما در زنان با نزديک شدن به دوره يائسگي و ايجاد تغييراتي در توليد هورمون هاي زنانه، ميزان کلسترول مضر افزايش مي يابد و پس از حدود ۵۰ سالگي اغلب ميزان کلسترول در زنان از مردان همسن آنان بيشتر است.
علايم اصلي کلسترول بالا چيست؟
هيچ علامت خاصي وجود ندارد و آزمايش خون تنها روش براي تشخيص بالا بودن کلسترول خون است.
آيا بدن به کلسترول نياز دارد؟
بله. کلسترول ماده اي چرب است که بدن براي توليد هورمون، ويتامين D و اسيدهاي لازم براي هضم غذا به آن نياز دارد. اما از آن جا که بدن کلسترول را به طور طبيعي توليد مي کند، نياز به افزودن آن از طريق مصرف مواد غذايي نيست. هرچه ميزان کلسترول (HDL) بالا باشد، آيا خطر بيماري هاي قلبي نيز افزايش مي يابد؟ خير. اين نوع کلسترول مفيد است و ميزان بيش از ۶۰ ميلي گرم کلسترول در هر دسي ليتر خون خطر بيماري قلبي را کاهش مي دهد.
ضرر کلسترول (LDL) يا کلسترول بد براي بدن چيست؟
بالا بودن اين نوع کلسترول خطر بيماري قلبي را افزايش مي دهد.ميزان mg/Lit LDL ۱۳۰ يا بيشتر باعث رسوب در جداره هاي سرخرگ ها مي شود. به اين نوع ناراحتي تصلب شرايين گفته مي شود که علت عمده حمله قلبي و سکته است.
آيا بيماران مبتلا به کلسترول بالا، بايد از مصرف هر نوع چربي پرهيز کنند؟
خير. در برنامه غذايي مقداري چربي لازم است. چربي انرژي و اسيد چرب لازم را در بدن تأمين و به جذب ماده مغذي از غذاي مصرفي کمک مي کند. راه مناسب مصرف بهترين نوع چربي است. به جاي چربي حيواني از چربي هاي گياهي مانند روغن زيتون، روغن کانولا و... استفاده کنيد زيرا مصرف اين نوع روغن ها در کاهش کلسترول، مفيد است. ميزان مصرف چربي هاي ترانس را به حداقل برسانيد و چربي هاي اشباع شده را به کمتر از ۱۰ درصد کالري مصرفي کاهش دهيد.
چگونه مي توان کلسترول بد را کاهش داد؟
از طريق ورزش يا فعاليت جسمي منظم مي توان کلسترول مضر را کاهش و کلسترول مفيد را افزايش داد. افراد بزرگسال در اغلب روزهاي هفته بايد حداقل ۳۰ دقيقه ورزش هاي متوسط تا شديد انجام دهند. البته بايد دانست که هر نوع ورزش منظمي خطر بروز کلسترول بالا و بيماري قلبي را کاهش مي دهد.
استاتين چه نقشي در بهبود کلسترول دارد؟
صرف نظر از عوارض، استاتين بهترين داروي شيميايي براي کاهش کلسترول است و کلسترول مضر را ۲۰ تا ۵۵ درصد کاهش مي دهد. استاتين به کبد کمک مي کند تا کلسترول کمتري توليد کند و قدرت از بين بردن کلسترول مضر موجود خون را بالا مي برد. علاوه بر آن در افزايش يافتن کلسترول مفيد نيز موثر است.
آيا مي توان از طريق کاهش وزن، اتخاذ برنامه غذايي سالم و ورزش بيشتر، کلسترول مضر را کاهش داد؟
بله. بيشتر افراد نياز به مصرف قرص ندارند زيرا برنامه غذايي سالم، ورزش و کاهش وزن در اين امر موثر است.هدف اصلي مصرف کمتر چربي هاي ترانس و اشباع شده است.
اگر اين دو موثر نبود پزشک مصرف فيبرهاي محلول مانند لوبيا و جودو سر بيشتري را توصيه مي کند.
کلسترول دو نوع است «خوب» و «بد» که لازم است فرق بين اين دو نوع کلسترول را بدانيد. مقدار زياد کلسترول «بد» و کم بودن کلسترول «مفيد» فرد را در معرض خطر بيماري قلبي عروقي، حمله قلبي يا سکته قرار مي دهد. براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر ادامه مطلب را مطالعه کنيد.
مصرف چه غذايي علت اصلي بالا رفتن کلسترول خون است؟
چربي اشباع شده علت اصلي افزايش کلسترول خون است. گوشت قرمز و فرآورده هاي لبني پرچرب نيز سرشار از چربي اشباع شده است. در برخي از روغن هاي گياهي از جمله روغن نخل و نارگيل هم چربي اشباع شده موجود است.مصرف مواد غذايي حاوي کلسترول نيز مي تواند ميزان کلسترول خون را افزايش دهد.
بنابراين به بيشتر افراد توصيه مي شود که روزانه کمتر از ۳۰۰ ميلي گرم از موادغذايي حاوي کلسترول از جمله کله پاچه، زرده تخم مرغ و شير پرچرب استفاده کنند.
آيا کلسترول بالا اغلب در مردان ديده مي شود؟
خير، قبل از ۵۰ سالگي، ميزان کلسترول کلي در مردان نسبت به زنان بيشتر است. اما در زنان با نزديک شدن به دوره يائسگي و ايجاد تغييراتي در توليد هورمون هاي زنانه، ميزان کلسترول مضر افزايش مي يابد و پس از حدود ۵۰ سالگي اغلب ميزان کلسترول در زنان از مردان همسن آنان بيشتر است.
علايم اصلي کلسترول بالا چيست؟
هيچ علامت خاصي وجود ندارد و آزمايش خون تنها روش براي تشخيص بالا بودن کلسترول خون است.
آيا بدن به کلسترول نياز دارد؟
بله. کلسترول ماده اي چرب است که بدن براي توليد هورمون، ويتامين D و اسيدهاي لازم براي هضم غذا به آن نياز دارد. اما از آن جا که بدن کلسترول را به طور طبيعي توليد مي کند، نياز به افزودن آن از طريق مصرف مواد غذايي نيست. هرچه ميزان کلسترول (HDL) بالا باشد، آيا خطر بيماري هاي قلبي نيز افزايش مي يابد؟ خير. اين نوع کلسترول مفيد است و ميزان بيش از ۶۰ ميلي گرم کلسترول در هر دسي ليتر خون خطر بيماري قلبي را کاهش مي دهد.
ضرر کلسترول (LDL) يا کلسترول بد براي بدن چيست؟
بالا بودن اين نوع کلسترول خطر بيماري قلبي را افزايش مي دهد.ميزان mg/Lit LDL ۱۳۰ يا بيشتر باعث رسوب در جداره هاي سرخرگ ها مي شود. به اين نوع ناراحتي تصلب شرايين گفته مي شود که علت عمده حمله قلبي و سکته است.
آيا بيماران مبتلا به کلسترول بالا، بايد از مصرف هر نوع چربي پرهيز کنند؟
خير. در برنامه غذايي مقداري چربي لازم است. چربي انرژي و اسيد چرب لازم را در بدن تأمين و به جذب ماده مغذي از غذاي مصرفي کمک مي کند. راه مناسب مصرف بهترين نوع چربي است. به جاي چربي حيواني از چربي هاي گياهي مانند روغن زيتون، روغن کانولا و... استفاده کنيد زيرا مصرف اين نوع روغن ها در کاهش کلسترول، مفيد است. ميزان مصرف چربي هاي ترانس را به حداقل برسانيد و چربي هاي اشباع شده را به کمتر از ۱۰ درصد کالري مصرفي کاهش دهيد.
چگونه مي توان کلسترول بد را کاهش داد؟
از طريق ورزش يا فعاليت جسمي منظم مي توان کلسترول مضر را کاهش و کلسترول مفيد را افزايش داد. افراد بزرگسال در اغلب روزهاي هفته بايد حداقل ۳۰ دقيقه ورزش هاي متوسط تا شديد انجام دهند. البته بايد دانست که هر نوع ورزش منظمي خطر بروز کلسترول بالا و بيماري قلبي را کاهش مي دهد.
استاتين چه نقشي در بهبود کلسترول دارد؟
صرف نظر از عوارض، استاتين بهترين داروي شيميايي براي کاهش کلسترول است و کلسترول مضر را ۲۰ تا ۵۵ درصد کاهش مي دهد. استاتين به کبد کمک مي کند تا کلسترول کمتري توليد کند و قدرت از بين بردن کلسترول مضر موجود خون را بالا مي برد. علاوه بر آن در افزايش يافتن کلسترول مفيد نيز موثر است.
آيا مي توان از طريق کاهش وزن، اتخاذ برنامه غذايي سالم و ورزش بيشتر، کلسترول مضر را کاهش داد؟
بله. بيشتر افراد نياز به مصرف قرص ندارند زيرا برنامه غذايي سالم، ورزش و کاهش وزن در اين امر موثر است.هدف اصلي مصرف کمتر چربي هاي ترانس و اشباع شده است.
اگر اين دو موثر نبود پزشک مصرف فيبرهاي محلول مانند لوبيا و جودو سر بيشتري را توصيه مي کند.
