چگونه هوش اقتصادی و مدیریت مالی را در کودک ایجاد کنیم؟

پرورش هوش اقتصادی در کودک و آموزش راه‌های کارآفرینانه در نگاه کلی مفاهیمی هستند که فهم آن برای خردسال دشوار و نیازمند سپری شدن مراحل زندگی به نظر می سد تا فرد آن را به مرور و با آزمون و خطا کسب کند، اما وسیله‌ های ساده ای مثل قلک در کودکی نسل‌های گذشته به کسب مهارت اقتصادی می‌انجامید. آموزش مهارت‌های اقتصادی از آن جا که با هوش ارتباط دارد از سنین دوسالگی می‌تواند با رفتار‌هایی مثل پس انداز، هدیه دادن و انفاق آموزش داده شود.
 

پدر و مادر با رفتار درست در زمینه خرید وسایل منزل، گفت و گو درباره پس انداز و نظرخواهی از فرزندشان برای تهیه وسایل  مایحتاج او و برسی انواع مختلف کالا‌ها و قیمت آن‌ها می‌توانند به فرزندشان این مهارت مهم و کاربردی را آموزش دهند. گاهی والدین باتلاش خود هر آنچه فرزندشان با قیمت‌های بالا تقاضا می‌کند را تهیه می‌کنند، اما این محبت به کودک نیست بلکه ولخرجی و اسراف را  به جای آموزش صحیح خرید کردن و مدیریت مالی را  می آموزد.

سیدعلی خالقی، پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در بررسی عواملی که باعث توسعه سواد اقتصادی و کارآفرینانه در کودک می‌شود، بیان کرد: آموزش این سواد در دنیای امروز از طریق بازی‌ها و انیمیشن‌ها یا تجربه مستقیم کودک از طریق والدین یا مراکز آموزشی می‌تواند انجام شود. بنابراین، شاهد هستیم که انیمیشن‌ها و بازی‌هایی با مضامین اقتصادی و کارآفرینانه طراحی می‌شود و بر کودکان عرضه می‌شود. همین طور، ارتباط مراکز پیش از دبستان و دبستان با محیط اطراف فعال است.


نگاه اقتصادی و کارآفرینانه چگونه در کودک رشد می‌یابد؟
سواد اقتصادی و و کارآفرینانه در فرزندان با توجه به بستر خانوادگی و اجتماعی که کودک در آن زندگی می‌کند، متفاوت است. بیشتر کارآفرینان سنتی تجربه کار اقتصادی را در کودکی از پدر خود یا نزدیکان خود دیده اند و این سواد را به صورت غیررسمی و مستقیم در بافت خانه یا محله و شهر تجربه کرده اند.

وی با اشاره به آموزش مهارت‌های اقتصادی در کودکی بیان کرد: امروزه فضای اقتصاد و کارآفرینی تغییرات زیادی کرده است و کسب و کار‌های دیجیتال مشاغل زیادی را به خود اختصاص داده اند و بیشتر غول‌های اقتصادی دنیا در این عرصه فعال هستند.

دستاورد‌های بشری و یافته‌های علمی نشان می‌دهد سواد کارآفرینی و اقتصادی از طریق آموزش ممکن است؛ و این آموزش را می‌توان از اوان کودکی و دوره پیش از دبستان آغاز کرد. نگرش‌های اقتصادی و کارآفرینانه و علاقه به سازندگی و ریسک کردن و تجربه کردن را به کودکان در این سن آموزش داد.

وی افزود: مولفه‌هایی مثل خلاقیت، نوآوری، قدرت سازماندهی، شناخت ارزش‌های بازار و کار و تعهد، اهمیت به پیشرفت و شوق سازندگی از ویژگی‌های افراد کارآفرین است که باید تلاش شود این ویژگی‌ها متناسب با رشد کودکان در قالب سناریو‌های آموزشی برنامه ریزی شوند. طبیعتاً توقع ما از کودک تاسیس یک شرکت نیست بلکه تسهیل ظرفیت‌های خلاقانه و استقلال و اعتماد به نفس کودک برای تصمیم گیری است.

خالقی راهکار‌هایی را برای آشنایی کودک با دنیای اقتصادی عنوان کرد: با برنامه ریزی مناسب خانواده و مراکز آموزشی که کودک در آن قرار دارد، خوب است گاهی کودک به محیط بازار برده شود تا با مفاهیمی مثل قیمت، خرید، سود و ضرر آشنا شود. تجربه خرید کردن کودک تحت نظر خانواده می‌تواند از اولین گام‌ها باشد.