افزايش کلاهبرداري‌هاي اينترنتي و هشدارهاي پليس به مردم
سرانجام تصميم مي گيرد شکايت کند. هرچند او را ترسانده اند که خودت نيز متخلف هستي و اگر شکايت کني دچار مشکل مي شوي ولي وجدانش اجازه نمي دهد که بگذارد اين کلاهبرداران به راحتي قسر در بروند.
از حدود يک ماه پيش که تصميم مي گيرد براي ادامه تحصيل به يکي از کشورهاي اروپايي برود، در اينترنت به جست وجوي شرکت هايي مي پردازد که با توجه به محدوديت هاي موجود ادعا کرده اند توانايي انجام همه کارهاي مربوط به اعزام را دارند. پس از چندين بار ارتباط مجازي سرانجام به يکي از اين افراد اعتماد مي کند و توسط وي به اصطلاح به شرکت معتبري که امور مالي را بر عهده دارد معرفي مي شود.
مبلغ مورد درخواست طي ۳ قسط حواله مي شود و به وي قول مي دهند که ظرف مدت ۲ ماه کارش را درست مي کنند. حتي براي جلب اعتماد بيشترش هنگام پرداخت قسط دوم به او اطلاع مي دهند که يک هکر حرفه اي اين مبلغ را به حساب فردي در اصفهان واريز کرده تا برود و با بيان اين که پول را اشتباهي حواله کرده از وي بگيرد.
حتي آدرس و تلفن آن فرد را نيز به شکارشان مي دهند و او راهي اصفهان مي شود و پولش را پس مي گيرد. اين اقدام شرکت مزبور اعتماد وي را کاملا جلب مي کند و پس از آن کليه درخواست هاي آن ها را بي چون و چرا انجام مي دهد. کليه مدارک تحصيلي و شخصي اش را مي فرستد و منتظر مي شود.
به او گفته مي شود که چون کارش غيرقانوني است و بانک هاي ايران در تحريم هستند بايد پول را نه به نام خودش بلکه با يک نام صوري به حسابي که آن ها مي دهند حواله کند و ۲ روز پس از پرداخت آخرين قسط با سفارت کشور مقصد تماس و در جريان نوبت مصاحبه اش قرار بگيرد. هنگامي که کار تقريباً تمام است و وي مبلغي در حدود ۳۰ ميليون تومان به حساب هايي که آن ها داده اند حواله مي کند، با سفارتخانه تماس مي گيرد و در کمال ناباوري مي فهمد که نه مدرکي از وي وجود دارد و نه حتي نامش ثبت شده است. درست از همان لحظه کليه کانال هاي ارتباطي وي با شرکت مزبور نيز بسته شده و پاسخي دريافت نمي کند. مجبور است باور کند... سرش کلاه گشادي رفته و دستش به هيچ کس نمي رسد.
چندين روز با خود کلنجار مي رود تا دل به دريا بزند و براي شکايت برود. تازه آن جاست که مي فهمد کسي با او کاري ندارد. حداکثر آن که او را ساده لوح مي خوانند ولي نه مجرم و پيگير کارش مي شوند. جالب آن که در تحقيقات پليس «فتا» مشخص مي شود ۲ نفر از افرادي که پول به حساب آن ها رفته، خود نيز قرباني هستند و از هيچ چيز خبر ندارند.
وقتي از دادسرا برمي گردد از وي مي پرسم: چند درصد احتمال مي دهي به پولت برسي؟ لبخند تلخي مي زند و مي گويد: راستش ديگر پول برايم اولويت اول نيست، برايم مهم است که کلاهبرداران دستگير و تنبيه شوند.
کلاهبرداري اينترنتي براي پي بردن به اهداف سايت هاي کلاهبرداري در اينترنت بايد ۲ عامل را در نظر داشت: يکي شناخت کلاهبرداران و ديگري بستر کلاهبرداري که اينترنت است.
بزهکاران حرفه اي با مددپول و استفاده از ابزارهاي پيشرفته به قدرت هاي مافيايي تبديل شده و روز به روز حوزه کاري خود را گسترش مي دهند. اما عامل دوم که اينترنت است با گستردگي حوزه فعاليت اينترنت، بستري امن براي فعاليت کلاهبرداران فراهم مي آورد.
مهندس «حکمت» کارشناس IT و کارشناس سيستم هاي حفاظتي چند بانک در اين باره مي گويد: کلاهبرداران در اينترنت اهداف مختلفي را دنبال مي کنند؛ به عبارتي کلاهبرداران اينترنتي به دسته هاي مختلفي تقسيم مي شوند. گروه اول عده اي هستند که در سطح حرفه اي با صرف هزينه و به کارگيري افراد متخصص در زمينه هاي مختلف رايانه اي با هدف هاي بزرگ اقدام به کلاهبرداري در سطح بين المللي مي کنند. گروه دوم نيز کلاهبرداران به اصطلاح خرده پا هستند که براي کسب درآمد اقدام به اين عمل مي کنند. گروه سوم کساني هستند که مشکل مالي ندارند ولي با کسب تخصصي براي تفنن، سرگرمي، ماجراجويي و پرکردن خلاءهاي رواني اقدام به کلاهبرداري در اينترنت مي کنند و در نهايت گروه چهارم، شرکت ها، کارتل ها و يا سازمان هاي جاسوسي هستند که براي از ميدان به در کردن رقباي تجاري و يا اختلال در ثبات اقتصادي و سياسي يک کشور با صرف هزينه هاي کلان دراين راستا فعاليت مي کنند.
به هر حال مهم اين است که هميشه در همه اين موارد کاربران اينترنت هستند که در معرض تهديد اين افراد و سايت ها قرار مي گيرند.
بيشترين جرايم اينترنتي
ولي بيشترين جرايم اينترنتي در چه زمينه هايي است؟ رئيس پليس فتا در اين باره مي گويد: برداشت از حساب بانکي، هتک حيثيت و کلاهبرداري اينترنتي بيشترين جرايم اينترنتي است که نمونه هتک حيثيت ارائه اطلاعات غلط از استادان دانشگاه، دزديدن عکس ها با استفاده از ايميل هاي ايجاد شده و انتشار آن در سايت است.
سردار «سيدکمال هاديانفر» رئيس پليس فتا در مورد بيشترين جرايم اينترنتي در کشور مي گويد: 48.5 درصد از جرايم برداشت از حساب بانکي است که اين به علت سهل انگاري در نگهداري رمزهايشان، سوء استفاده اينترنتي از حساب هايشان يا نفوذ هکر به شبکه بانکي و برداشت پول بوده است.
هتک حيثيت دومين جرم اينترنتي در کشور است که هاديانفر نمونه آن را ارائه اطلاعات غلط از استادان دانشگاه، دزديدن عکس ها با استفاده از ايميل هاي ايجاد شده و انتشار آن در سايت ها دانست.
رئيس پليس فتا کلاهبرداري اينترنتي با استفاده از فيشينگ و فارنينگ را سومين جرم سايبري در کشور برشمرد و در توضيح فيشينگ گفت: پايه فيشينگ در آن طرف مرزها بسته شده است؛در فيشينگ سايتي کاملاً شبيه درگاه اينترنتي يک بانک طراحي مي شود؛ پس از ثبت رمز و پسورد حساب، اطلاعات حساب و رمزها به هکر منتقل مي شود و وي بلافاصله بااين اطلاعات حساب فرد را خالي مي کند.
وي متذکر مي شود: اين فضا فرصت هاي بي نظيري را به بسياري از کشورها مي دهد اما بايد به آسيب هاي جنگ نرمي که از اين فضا متوجه جامعه است، توجه شود.
به گزارش فارس، وي با بيان اين که دانشگاه ها بايد در اين عرصه فعال باشند و به شناسايي فرصت ها، تهديدات و آسيب هاي اين حوزه بپردازند، به آماري از جرايم سايبري اتفاق افتاده در ۲۰ کشور جهان در سال ۲۰۰۹ اشاره مي کند و مي گويد: ۸ ميليون و ۵۰۰ هزار جرم اينترنتي در ۲۰ کشور جهان در سال ۲۰۰۹ به ثبت رسيده که يک ميليون و ۹۰۰ هزار مورد آن مربوط به کشور آمريکاست و کشور کره با ۱۶۴ هزار فقره جرم اينترنتي در رتبه چهارم جرايم اينترنتي قرار دارد.
هاديانفر از رشد 3.8 برابري آمار جرايم سايبري ايران در سال ۹۰ نسبت به سال ۸۹ خبر مي دهد و اضافه مي کند: در سال ۸۹ تعداد هزارو ۳۵ فقره جرم اينترنتي در ايران به ثبت رسيد که اين آمار در سال گذشته به ۴ هزار مورد افزايش يافت. در صورت ادامه روند کنوني رشد جرايم سايبري در ايران، انتظار است ميزان اين جرايم در سال جاري به ۸ تا ۱۰ هزار فقره افزايش يابد.
افزايش جرايم سايبري
آن گونه که رئيس پليس فتا مي گويد هر روز با افزايش جرايم سايبري و کلاهبرداري هاي اينترنتي مواجه ايم. اين واقعيتي است که رئيس پليس فتاي استان خراسان رضوي نيز آن را تأييد مي کند.
سرهنگ «سيد محسن عرفاني» مي گويد: به موازات افزايش کاربران اينترنت در ايران و افزايش تعاملات مجازي طبيعي است که کلاهبرداري هاي اينترنتي نيز روز به روز افزايش يابد. وقتي ايران در خاورميانه بيشترين تعداد کاربران اينترنتي را دارد، آمار تخلفات کلاهبرداري نيز به همان نسبت بالاست.
وي اضافه مي کند: در اينترنت تصميمات تجاري، جست و جوي اطلاعات و ارتباطات خصوصي خيلي سريع و ظرف چند ثانيه اتفاق مي افتد، در حالي که قبلاً ساعت ها طول مي کشيد، امروزه انواع کلاهبرداري اينترنتي سريع تر از طرح هاي کلاهبرداري در گذشته انجام مي شود. طرح هاي آنلاين مزايده و خرده فروشي که در سايت هاي آنلاين ساختگي ارائه مي شود بيشترين کلاهبرداري را به خود اختصاص داده است.
«عرفاني» يکي از نقاط جرم خيز را کافي نت هاي غيرمجاز و متخلف مي داند و مي گويد: طي بازديدهاي انجام شده از کافي نت هاي استان به ويژه شهر مشهد متأسفانه مشاهده شده که در بعضي از آن ها تخلفاتي از جمله نصب «کيلاگر» براي سرقت اطلاعات شخصي و هم چنين نگهداري اطلاعات شخصي افراد از جمله عکس ها و فتوکپي کارت ملي و شناسنامه و... وجود داشته است که شهروندان مي بايد دقت کافي در مراجعه به اين نوع کافي نت ها را داشته باشند.
با وي از نگراني برخي از فريب خوردگان مبني بر متخلف بودن خودشان و امتناع از شکايت صحبت مي کنم.
عرفاني تأکيد مي کند: مال باختگان و فريب خوردگان به هيچ عنوان متخلف نيستند و ما و مقام قضايي فقط به دنبال کلاهبرداران هستيم. آن ها نبايد از شکايت امتناع کنند. بلکه بايد با مراجعه به پليس فتا پيگير کار شوند و به کلاهبرداران اجازه فعاليت و تکرار جرم را ندهند.
وي تأکيد مي کند که پليس فتا به پيشرفته ترين و به روزترين دستگاه ها و امکانات براي ردگيري کلاهبرداران مجهز است و در صورت مراجعه شاکيان با سرعت و دقت زياد قادر به پي گيري کار هستند.
راه هاي پيش گيري
چنين کلاهبرداري هايي اگر چه ضررهاي بزرگي به کاربران اينترنتي وارد مي آورد ولي پيش گيري از طعمه اين افراد شدن نيز بسيار آسان است.
مهندس «حکمت» کارشناس IT و کارشناس سيستم هاي حفاظتي چند بانک در اين باره توصيه هايي کاربردي دارد. وي مي گويد: کاربران در دنياي مجازي مي توانند خود را با شخصيت ها و اسامي گوناگون و غيرواقعي معرفي و در شبکه هاي اجتماعي، چت روم ها، سايت ها و... فعاليت کنند پس هرگز به افراد در دنياي مجازي اعتماد نکنيد زيرا اين امکان وجود دارد که با هويت دروغين خود را به شما معرفي کرده باشند. همچنين از ارائه اطلاعات کارت بانکي خود حتي به افراد نزديک خودداري کنيد. براي اين که اطلاعات شخصي شما ربوده نشود يا کمتر آسيب پذير باشد، بايد اطلاعات مالي و شخصي خود را به خاطر بسپاريد و به طور مرتب آن را کنترل و از آن ها به دقت نگهداري کنيد.
وي اضافه مي کند: کلاهبرداري از طريق سايت هاي اينترنتي توسط اتباع کشور نيجريه و سنگال يا با عنوان افراد تبعه اين کشورها سابقه دارد. هرگز به ايميل هايي با عناوين شرکت در قرعه کشي، برنده شدن در مزايده يا مسابقه، خريد اقلام کمياب، انواع کمک هاي مالي، مشارکت در سودهاي معاملاتي مختلف و... اطمينان نکنيد و هيچ مبلغي را به حساب اشخاص خارج از کشور واريز نکنيد. فريب هاي اينترنتي معمولاً از يک الگوي مشابه پيروي مي کنند که تماس اوليه از طريق ايميل يا شبکه هاي اجتماعي انجام مي شود و ابتدا از قربانيان خواسته مي شود از طريق ايميل، تلفن، فاکس و... به اين تماس پاسخ دهند و بعد از اين که در اولين گام طعمه به دام شکارچيان افتاد، آنان سعي مي کنند اعتماد قرباني را جلب کنند و در انتها به بهانه اي از او درخواست پول مي کنند پس هميشه هنگام روبه رو شدن با موضوعاتي از اين قبيل شباهت الگوهاي کلاهبرداري اينترنتي را مدنظر قرار دهيد تا در دام ترفندهاي آن ها قرار نگيريد.
وي تأکيد مي کند: براي انجام انواع عمليات بانکي اعم از پرداخت قبوض، پرداخت شهريه دانشگاه، انتقال وجه به حساب هاي ديگر، انواع خريدهاي اينترنتي و... تا حدامکان از کافي نت استفاده نکنيد و در صورتي که به اجبار از کافي نت براي عمليات بانکي استفاده کرديد بلافاصله بعد از انجام عمليات با مراجعه به دستگاه هاي خودپرداز، در بانک خود اقدام به تعويض رمز دوم کارت کنيد.
از سوي ديگر به گزارش پايگاه اطلاع رساني پليس فتا، ظاهراً يکي از روش هاي بسيار رايج کلاهبرداري اينترنتي، فيشينگ و دسکتاپ فيشينگ است. در فيشينگ کلاهبردار با ساختن صفحه جعلي که معمولاً آدرس اين صفحه جعلي با آدرس سايت اصلي داراي تفاوت جزئي است، اقدام به دريافت اطلاعات حساب و رمزهاي عبور کاربر مي کند.
در دسکتاپ فيشينگ صفحه جعلي داراي تمام مشخصات و حتي آدرس يکسان با صفحه اصلي است و مجرمين فضاي سايبري در روش دسکتاپ فيشينگ از يک بدافزار بر روي سيستم قرباني استفاده مي کنند.
روش تشخيص دسکتاپ فيشينگ براي کاربران معمولي دشوار است زيرا اقدامات مجرمانه پشت پرده صورت مي گيرد. لذا با توجه به گسترش روزافزون اين دسته از جرايم و براي جلوگيري از به دام افتادن در فيشينگ لازم است به آدرس سايت دقت شود و از لينک هايي که در سايت ها و يا ايميل ها براي شما ارسال مي شود براي ورود به صفحات پرداخت الکترونيکي استفاده نکنيد. پليس فتا توصيه کرده براي مقابله با دسکتاپ فيشينگ حتماً موارد زير رعايت شود:
-از نسخه هاي قديمي ويندوز عامل مانند ويندوز xp استفاده نکنيد و به صورت مرتب اقدام به بروزرساني سيستم عامل خود کنيد.
- آنتي ويروس مناسب بر روي سيستم خود داشته باشيد و آن را به روز کنيد.
- از مرورگرهايي مانند IE7,MOZILLA,FIREFOX,OPERA استفاده کنيد که حاوي فهرستي از سايت هاي طراحي شده توسط کلاهبرداران اينترنتي معروف هستند و سايتي که قصد بازديد از آن را داريد با فهرست داخل اين مرورگرها مقايسه کنيد.
- مرورگر اينترنتي خود را هميشه به روز کنيد.
- از دانلود و اجراي فايل هاي پيوست ايميل هاي مشکوک و ناشناس جداً خودداري کنيد.
- نرم افزارهاي مورد نياز خود را از سايت هاي معتبر داراي اصالت دانلود و از دانلود نرم افزارهاي مشکوک خودداري کنيد.
... در آخرين لحظات تهيه گزارش، با خبر شدم که يکي از متشاکيان آن فرد مال باخته به وي پيامک زده و با ذکر اين که پول وي پيش او نيست، آدم بدبختي است، ماهي ۲۰۰ هزار تومان بيشتر درآمد ندارد و تنها پسر پدر بيمارش است، او را قسم داده که از شکايتش صرف نظر کند!
بديهي است که با افزايش تقاضا در يک زمينه خاص و سر و کار داشتن قشر عظيمي از مردم با يک فناوري جديد و البته مجازي، عده اي متخصص سودجو با اعتماد سازي کاذب، برخي کاربران و مخاطبان را طعمه خود قرار مي دهند و از آن ها سوء استفاده مي کنند. در اين بين کسي که بيش از همه مي تواند به ما کمک کند، خود ما هستيم.
چکيده گزارش
برداشت از حساب بانکي، هتک حيثيت و کلاهبرداري اينترنتي بيشترين جرايم اينترنتي را شامل مي شود. بزهکاران حرفه اي با کمک پول و استفاده از ابزارهاي پيشرفته به قدرت هاي مافيايي تبديل شده اند و روز به روز حوزه کاري خود را گسترش مي دهند. در اين بين با گستردگي حوزه فعاليت اينترنت، بستري امن براي فعاليت کلاهبرداران فراهم مي باشد. در سال ۸۹ تعداد هزارو ۳۵ فقره جرم اينترنتي در ايران به ثبت رسيد که اين آمار در سال گذشته به ۴ هزار مورد افزايش يافت. در صورت ادامه روند کنوني رشد جرايم سايبري در ايران، انتظار است ميزان اين جرايم در سال جاري به ۸ تا ۱۰ هزار فقره افزايش يابد. در اين بين هرچند پليس فضاي توليد و تبادل اطلاعات(فتا) با پيشرفته ترين امکانات در پي ردگيري متخلفان و کلاهبرداران است ولي کسي که بيش از همه مي تواند به ما کمک کند تا فريب کلاهبرداران را دراين فضاي مجازي نخوريم، خود ما هستيم. خراسان
