۴۰ نکته درباره معافیت پزشکی
معافیت پزشکی و چند و چون گرفتن آن یکی از دغدغه‌های اصلی برخی از جوانان مشمول خدمت سربازی است.
سایت سازمان وظیفه عمومی ناجا برخی سوال و جواب‌هایی که مشمولان خدمت سربازی درباره معافیت سربازی دارند را منتشر کرده است.
پرسش و پاسخ‌های رایج زیر درباره این نوع معافیت است:
۱. اقدام اولیه مشمولان متقاضی معافیت پزشکی چیست؟
مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ و اخذ دفترچه راهنما و تکمیل اوراق مربوط به معافیت پزشکی و تحویل مدارک تکمیل شده به دفاتر پلیس+۱۰ مربوط.
۲. مشمولی توسط پزشک اولیه معاینه و سالم تشخیص داده شده آیا میتواند به نظر پزشک اولیه اعتراض کند؟
در صورت داشتن بیماری میتواند اعتراض کند.
۳. مشمول متقاضی معافیت پزشکی آیا میتواند در خلال رسیدگی انصراف دهد؟
تا طرح پرونده در شورای پزشکی مشمول حق انصراف ندارد.
۴. مشمولی به علت بیماری چشم در شورای پزشکی سرباز شناخته میشود و از طرفی دارای بیماری ارتوپدی نیز است آیا میتواند برای بیماری دوم اقدام کند؟
چنانچه پرونده مشمول براساس بیماری ارتوپدی مورد رسیدگی قرار نگرفته باشد، میتواند اقدام کند.
۵. میزان ضعف بینایی چشم برای مشمولان عادی و دیپلم چند دیوپتراست؟
مجموع دیوپتر هر دو چشم باید بیش از ۸ دیوپتری باشد.
۶. آیا مشمولان حین تحصیل می‌توانند تقاضای معافیت پزشکی کنند؟
مشمولان تا زمانی که اشتغال به تحصیل دارند نمی‌توانند از معافیت پزشکی برخوردار شوند.
۷. آیا مشمولی که تقاضای معافیت پزشکی را دارد لازم است برگ واکسیناسیون را نیز تکمیل کند؟
مشمولی که تقاضای معافیت پزشکی را دارد نیز باید برگ واکسیناسیون را تکمیل کند.
۸. مشمولی در شورای پزشکی معاف شناخته نمی‌شود. آیا میتواند به رای شورا اعتراض کند؟
بله، مشمول میتواند به رای شورای پزشکی اعتراض کند که در این صورت پرونده حسب مورد در شورای پزشکی یا شورای عالی پزشکی رسیدگی میشود.
۹. مشمولی حین خدمت تقاضای معافیت پزشکی میکند آیا میتواند از طریق معاونت وظیفه عمومی اقدام کند؟
خیر، فقط از طریق یگان خدمتی باید به وضعیت جسمی و روانی وی رسیدگی شود.
۱۰. اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمول توسط چه مرجعی صورت میگیرد؟
اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمول توسط شورای پزشکی صورت می‌پذیرد.
۱۱. چنانچه مشمولی به صورت بالینی در شورای پزشکی معاینه شده باشد میتواند به نظر شورا اعتراض کند؟
بله، در این صورت با اخذ نظر متخصص پرونده مجددا در همان شورا مطرح خواهد شد.
۱۲. در صورت اعتراض مشمول به رأی شورای پزشکی چه اقداماتی صورت میگیرد؟
چنانچه مشمول به صورت بالینی در شورا معاینه و سرباز شناخته شود در صورت اعتراض به رأی شورا مشمول حسب معاینه تخصصی به بیمارستان معرفی و سپس پرونده وی مجددا در همان شورا مطرح میشود.
۱۳. چنانچه پس از معرفی مشمول به بیمارستان و طرح پرونده در شورا او سرباز شناخته شود آیا میتواند باز هم به رأی شورا اعتراض کند؟
بله، در این صورت پرونده به شورای عالی پزشکی فرستاده میشود.
۱۴. آیا مشمول میتواند به رأی شورای عالی پزشکی اعتراض کند؟
خیر، زیرا رأی شورای عالی پزشکی قطعی و لازم‌الاجراست.
۱۵. چنانچه مشمولی قبل از اعزام به خدمت در شورای عالی سرباز شناخته شود آیا در صورت تشدید بیماری میتواند درخواست معافیت پزشکی کند؟
خیر، باید به خدمت اعزام شود و در صورت تشدید بیماری از طریق یگان خدمتی در خصوص معافیت اقدام کند.
۱۶. مشمولین گروه پزشکی (دکتری) در چه صورتی معاف دائم شناخته میشوند؟
در صورتی که به علت بیماری قادر به انجام حرفه طبابت نباشند، می‌توانند از معافیت دائم برخوردار شوند.
۱۷. سربازی حین خدمت دچار شکستگی پا میشود و برای وی ۲ ماه استراحت پزشکی تجویز میشود. آیا این مدت ۲ ماه جزو خدمت وی محسوب میشود؟
خیر، فقط مدت یک ماه استراحت پزشکی جزو خدمت دوره ضرورت محسوب میشود.
۱۸. اظهارنظر در خصوص تشخیص نیازمند به مراقب و نگهداری بستگان توسط چه مرجعی صورت میگیرد؟
شورای پزشکی وظیفه عمومی.
۱۹. آیا سربازی که به موجب خدمت به علت بیماری یا نقص عضو معاف میشود در شمول بیمه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد؟
بله، در شمول بیمه نیروهای مسلح قرار میگیرد و برای درمان به سازمان و موسسات درمانی دولتی اعزام خواهد شد.
۲۰. قد مشمولی کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر است آیا در شمول معاف دائم قرار دارد؟
بله، چنانچه قد مشمول کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر باشد در شمول معافیت دائم قرار دارد.
۲۱. مشمولی دارای بیماری «واریکوسل گرید ۳» آیا در حد معافیت دائم است؟
بله، چنانچه در معاینه بالینی توسط شورای پزشکی گرید ۳، «واریکوسل» اثبات شود در شمول معافیت دائم است.
۲۲. مشمولی مبتلا به بیماری «ژنووارم» است. در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه فاصله بین زانوها بیش از ۱۰ سانتیمتر باشد به تشخیص شورای پزشکی معاف دائم شناخته میشود.
۲۳. چنانچه بیماری «ژنووارم کمتر از ۱۰ سانتیمتر» باشد چه رأیی توسط شورای پزشکی صادر میشود؟
چنانچه فاصله زانوها کمتر از ۱۰ سانتیمتر باشد با تشخیص شورای پزشکی رأی معاف از خدمات رزمی صادر میشود.
۲۴. وضعیت مشمول مبتلا به پارگی یک رباط و پارگی منیسک چگونه خواهد بود؟
پس از اخذ نظریه تخصصی پرونده در شورا مطرح و چنانچه تشخیص داده شود که یک رباط و منیسک پاره شده باشند در شمول معاف از خدمات رزم قرار میگیرد.
۲۵. چنانچه مشمولی ۲ «رباط» و «منیسک» وی دچار پارگی شده باشد چه وضعیتی پیدا میکند؟
اگر این موضوع در معاینه تخصصی اثبات شود به تشخیص شورای پزشکی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد.
۲۶. مشمولی مبتلا به «صافی کف پا» در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
در صورتی که صافی کف پا در حد سخت (Rigid) باشد به تشخیص شورای پزشکی در حد معافیت دائم قرار میگیرد.
۲۷. مشمولی دچار قطع شست در یک پا، چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
قطع شست در یک پا به تشخیص شورای پزشکی شامل خدمات غیررزمی است.
۲۸. مشمولی ۳ انگشت کامل از یک پایش قطع شده است چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
قطع ۳ انگشت کامل از یک پا به تشخیص شورای پزشکی در شمول معافیت دائم است.
۲۹. بند اول ۴ انگشت مشمولی قطع شده، چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
در این حالت از آنجایی که بیش از یک انگشت محسوب میشود به تشخیص شورای پزشکی در شمول معاف دائم قرار میگیرد.
۳۰. وضعیت خدمتی مشمول دارای مدرک تحصیلی دیپلم با ضعف بینایی مجموع دو چشم بیش از ۸ دیوپتری چگونه است؟
در این صورت پس از تایید شورای پزشکی در حد معافیت دائم است.
۳۱. مشمول دارای مدرک تحصیلی لیسانس با چه شماره چشمی در حد معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه مجموع ضعف بینایی هر دو چشم بیش از ۱۰ دیوپتر باشد به تشخیص شورای پزشکی در حد معافیت دائم است.
۳۲ مشمولی در خارج از کشور سکونت دارد آیا میتواند در کشور محل سکونت تقاضای معافیت پزشکی کند؟
بله، با مراجعه به نمایندگی دولت جمهوری‌اسلامی ایران در کشور محل اقامت میتواند خواسته خود را پیگیری کند.
۳۳. مشمولی دارای کارت معافیت پزشکی در چه صورتی میتواند تقاضای ابطال کارت کند؟
در صورتی میتواند تقاضای ابطال کارت معافیت پزشکی را کند که صحت و سلامت کامل خود را به تایید شورای ویژه ابطال کارت رسانده باشد.
۳۴. مشمولی که تقاضای ابطال کارت معافیت پزشکی را کرده در شورای ویژه ابطال کارت معاف از رزم تشخیص داده میشود. آیا میتواند به خدمت اعزام شود؟
خیر، زیرا مشمولی که معاف از رزم تشخیص داده می شود از سلامت کامل برخوردار نیست.
۳۵. مشمولی دارای کارت معافیت دائم پزشکی آیا در زمان جنگ یا بسیج همگانی به خدمت احضار میشود؟
بله، در صورت اعتراض حسب مورد پرونده در همان شورا یا شورای‌عالی پزشکی رسیدگی میشود.
۳۶. مشمولی دچار کوتاهی پا در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
در صورتی که به استناد اسکنوگرام کوتاهی بیش از ۳/۵ سانتیمتر باشد با تایید شورای پزشکی معاف دائم شناخته میشود.
۳۷. مشمولی دچار اضافه وزن در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه اضافه وزن وی در اثر بیماری غدد باشد در صورت تایید شورای پزشکی و نظریه تخصصی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد.
۳۸. مشمولی مبتلا به بیماری فتق که عمل جراحی شده آیا در شمول معافیت قرار دارد؟
چناچه فتق عمل شده باشد در شمول معافیت نیست اما اگر بعد از عمل فتق عود کند در شمول معافیت قرار میگیرد.
۳۹. آیا وجود غیبت مانع از رسیدگی به تقاضای پزشکی میشود؟
خیر، غیبت مانع از رسیدگی به تقاضای پزشکی نمی‌شود.
۴۰. مشمولی متقاضی معافیت کفالت در معاینه پزشک اولیه بیمار تشخیص داده میشود. وضعیت وی چگونه خواهد بود؟
تقاضای کفالت وی بررسی و در صورت عدم صدور رأی معافیت کفالت وضعیت وی از نظر پزشکی مورد معاینه قرار میگیرد.
پرسش و پاسخ‌های رایج زیر درباره این نوع معافیت است:
۱. اقدام اولیه مشمولان متقاضی معافیت پزشکی چیست؟
مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ و اخذ دفترچه راهنما و تکمیل اوراق مربوط به معافیت پزشکی و تحویل مدارک تکمیل شده به دفاتر پلیس+۱۰ مربوط.
۲. مشمولی توسط پزشک اولیه معاینه و سالم تشخیص داده شده آیا میتواند به نظر پزشک اولیه اعتراض کند؟
در صورت داشتن بیماری میتواند اعتراض کند.
۳. مشمول متقاضی معافیت پزشکی آیا میتواند در خلال رسیدگی انصراف دهد؟
تا طرح پرونده در شورای پزشکی مشمول حق انصراف ندارد.
۴. مشمولی به علت بیماری چشم در شورای پزشکی سرباز شناخته میشود و از طرفی دارای بیماری ارتوپدی نیز است آیا میتواند برای بیماری دوم اقدام کند؟
چنانچه پرونده مشمول براساس بیماری ارتوپدی مورد رسیدگی قرار نگرفته باشد، میتواند اقدام کند.
۵. میزان ضعف بینایی چشم برای مشمولان عادی و دیپلم چند دیوپتراست؟
مجموع دیوپتر هر دو چشم باید بیش از ۸ دیوپتری باشد.
۶. آیا مشمولان حین تحصیل می‌توانند تقاضای معافیت پزشکی کنند؟
مشمولان تا زمانی که اشتغال به تحصیل دارند نمی‌توانند از معافیت پزشکی برخوردار شوند.
۷. آیا مشمولی که تقاضای معافیت پزشکی را دارد لازم است برگ واکسیناسیون را نیز تکمیل کند؟
مشمولی که تقاضای معافیت پزشکی را دارد نیز باید برگ واکسیناسیون را تکمیل کند.
۸. مشمولی در شورای پزشکی معاف شناخته نمی‌شود. آیا میتواند به رای شورا اعتراض کند؟
بله، مشمول میتواند به رای شورای پزشکی اعتراض کند که در این صورت پرونده حسب مورد در شورای پزشکی یا شورای عالی پزشکی رسیدگی میشود.
۹. مشمولی حین خدمت تقاضای معافیت پزشکی میکند آیا میتواند از طریق معاونت وظیفه عمومی اقدام کند؟
خیر، فقط از طریق یگان خدمتی باید به وضعیت جسمی و روانی وی رسیدگی شود.
۱۰. اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمول توسط چه مرجعی صورت میگیرد؟
اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمول توسط شورای پزشکی صورت می‌پذیرد.
۱۱. چنانچه مشمولی به صورت بالینی در شورای پزشکی معاینه شده باشد میتواند به نظر شورا اعتراض کند؟
بله، در این صورت با اخذ نظر متخصص پرونده مجددا در همان شورا مطرح خواهد شد.
۱۲. در صورت اعتراض مشمول به رأی شورای پزشکی چه اقداماتی صورت میگیرد؟
چنانچه مشمول به صورت بالینی در شورا معاینه و سرباز شناخته شود در صورت اعتراض به رأی شورا مشمول حسب معاینه تخصصی به بیمارستان معرفی و سپس پرونده وی مجددا در همان شورا مطرح میشود.
۱۳. چنانچه پس از معرفی مشمول به بیمارستان و طرح پرونده در شورا او سرباز شناخته شود آیا میتواند باز هم به رأی شورا اعتراض کند؟
بله، در این صورت پرونده به شورای عالی پزشکی فرستاده میشود.
۱۴. آیا مشمول میتواند به رأی شورای عالی پزشکی اعتراض کند؟
خیر، زیرا رأی شورای عالی پزشکی قطعی و لازم‌الاجراست.
۱۵. چنانچه مشمولی قبل از اعزام به خدمت در شورای عالی سرباز شناخته شود آیا در صورت تشدید بیماری میتواند درخواست معافیت پزشکی کند؟
خیر، باید به خدمت اعزام شود و در صورت تشدید بیماری از طریق یگان خدمتی در خصوص معافیت اقدام کند.
۱۶. مشمولین گروه پزشکی (دکتری) در چه صورتی معاف دائم شناخته میشوند؟
در صورتی که به علت بیماری قادر به انجام حرفه طبابت نباشند، می‌توانند از معافیت دائم برخوردار شوند.
۱۷. سربازی حین خدمت دچار شکستگی پا میشود و برای وی ۲ ماه استراحت پزشکی تجویز میشود. آیا این مدت ۲ ماه جزو خدمت وی محسوب میشود؟
خیر، فقط مدت یک ماه استراحت پزشکی جزو خدمت دوره ضرورت محسوب میشود.
۱۸. اظهارنظر در خصوص تشخیص نیازمند به مراقب و نگهداری بستگان توسط چه مرجعی صورت میگیرد؟
شورای پزشکی وظیفه عمومی.
۱۹. آیا سربازی که به موجب خدمت به علت بیماری یا نقص عضو معاف میشود در شمول بیمه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد؟
بله، در شمول بیمه نیروهای مسلح قرار میگیرد و برای درمان به سازمان و موسسات درمانی دولتی اعزام خواهد شد.
۲۰. قد مشمولی کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر است آیا در شمول معاف دائم قرار دارد؟
بله، چنانچه قد مشمول کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر باشد در شمول معافیت دائم قرار دارد.
۲۱. مشمولی دارای بیماری «واریکوسل گرید ۳» آیا در حد معافیت دائم است؟
بله، چنانچه در معاینه بالینی توسط شورای پزشکی گرید ۳، «واریکوسل» اثبات شود در شمول معافیت دائم است.
۲۲. مشمولی مبتلا به بیماری «ژنووارم» است. در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه فاصله بین زانوها بیش از ۱۰ سانتیمتر باشد به تشخیص شورای پزشکی معاف دائم شناخته میشود.
۲۳. چنانچه بیماری «ژنووارم کمتر از ۱۰ سانتیمتر» باشد چه رأیی توسط شورای پزشکی صادر میشود؟
چنانچه فاصله زانوها کمتر از ۱۰ سانتیمتر باشد با تشخیص شورای پزشکی رأی معاف از خدمات رزمی صادر میشود.
۲۴. وضعیت مشمول مبتلا به پارگی یک رباط و پارگی منیسک چگونه خواهد بود؟
پس از اخذ نظریه تخصصی پرونده در شورا مطرح و چنانچه تشخیص داده شود که یک رباط و منیسک پاره شده باشند در شمول معاف از خدمات رزم قرار میگیرد.
۲۵. چنانچه مشمولی ۲ «رباط» و «منیسک» وی دچار پارگی شده باشد چه وضعیتی پیدا میکند؟
اگر این موضوع در معاینه تخصصی اثبات شود به تشخیص شورای پزشکی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد.
۲۶. مشمولی مبتلا به «صافی کف پا» در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
در صورتی که صافی کف پا در حد سخت (Rigid) باشد به تشخیص شورای پزشکی در حد معافیت دائم قرار میگیرد.
۲۷. مشمولی دچار قطع شست در یک پا، چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
قطع شست در یک پا به تشخیص شورای پزشکی شامل خدمات غیررزمی است.
۲۸. مشمولی ۳ انگشت کامل از یک پایش قطع شده است چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
قطع ۳ انگشت کامل از یک پا به تشخیص شورای پزشکی در شمول معافیت دائم است.
۲۹. بند اول ۴ انگشت مشمولی قطع شده، چه وضعیتی از نظر خدمتی پیدا میکند؟
در این حالت از آنجایی که بیش از یک انگشت محسوب میشود به تشخیص شورای پزشکی در شمول معاف دائم قرار میگیرد.
۳۰. وضعیت خدمتی مشمول دارای مدرک تحصیلی دیپلم با ضعف بینایی مجموع دو چشم بیش از ۸ دیوپتری چگونه است؟
در این صورت پس از تایید شورای پزشکی در حد معافیت دائم است.
۳۱. مشمول دارای مدرک تحصیلی لیسانس با چه شماره چشمی در حد معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه مجموع ضعف بینایی هر دو چشم بیش از ۱۰ دیوپتر باشد به تشخیص شورای پزشکی در حد معافیت دائم است.
۳۲ مشمولی در خارج از کشور سکونت دارد آیا میتواند در کشور محل سکونت تقاضای معافیت پزشکی کند؟
بله، با مراجعه به نمایندگی دولت جمهوری‌اسلامی ایران در کشور محل اقامت میتواند خواسته خود را پیگیری کند.
۳۳. مشمولی دارای کارت معافیت پزشکی در چه صورتی میتواند تقاضای ابطال کارت کند؟
در صورتی میتواند تقاضای ابطال کارت معافیت پزشکی را کند که صحت و سلامت کامل خود را به تایید شورای ویژه ابطال کارت رسانده باشد.
۳۴. مشمولی که تقاضای ابطال کارت معافیت پزشکی را کرده در شورای ویژه ابطال کارت معاف از رزم تشخیص داده میشود. آیا میتواند به خدمت اعزام شود؟
خیر، زیرا مشمولی که معاف از رزم تشخیص داده می شود از سلامت کامل برخوردار نیست.
۳۵. مشمولی دارای کارت معافیت دائم پزشکی آیا در زمان جنگ یا بسیج همگانی به خدمت احضار میشود؟
بله، در صورت اعتراض حسب مورد پرونده در همان شورا یا شورای‌عالی پزشکی رسیدگی میشود.
۳۶. مشمولی دچار کوتاهی پا در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
در صورتی که به استناد اسکنوگرام کوتاهی بیش از ۳/۵ سانتیمتر باشد با تایید شورای پزشکی معاف دائم شناخته میشود.
۳۷. مشمولی دچار اضافه وزن در چه صورتی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد؟
چنانچه اضافه وزن وی در اثر بیماری غدد باشد در صورت تایید شورای پزشکی و نظریه تخصصی در شمول معافیت دائم قرار میگیرد.
۳۸. مشمولی مبتلا به بیماری فتق که عمل جراحی شده آیا در شمول معافیت قرار دارد؟
چناچه فتق عمل شده باشد در شمول معافیت نیست اما اگر بعد از عمل فتق عود کند در شمول معافیت قرار میگیرد.
۳۹. آیا وجود غیبت مانع از رسیدگی به تقاضای پزشکی میشود؟
خیر، غیبت مانع از رسیدگی به تقاضای پزشکی نمی‌شود.
۴۰. مشمولی متقاضی معافیت کفالت در معاینه پزشک اولیه بیمار تشخیص داده میشود. وضعیت وی چگونه خواهد بود؟
تقاضای کفالت وی بررسی و در صورت عدم صدور رأی معافیت کفالت وضعیت وی از نظر پزشکی مورد معاینه قرار میگیرد.
