درمان پارکینسون با کاشت الکترود در مغز

از سال‌ها قبل، پیش از کشف داروی مناسب برای بیماری پارکینسون و دیگر اختلالات حرکتی نظیر دیستونی (دیستونی به معنای انقباض غیرارادی مکرر و طولانی در یک عضله یا در گروهی از عضلات یا بروز وضعیت‌های بدنی خاص ) و لرزش فامیلی، یکی از شیوه‌های درمانی، جراحی این بیماران بود،‌ به این معنی که در هسته‌های عمقی مغز که نقش کلیدی در ایجاد این مشکلات داشتند، ضایعات کوچکی به اندازه یک سوراخ چند میلی متری ایجاد می‌کردند و این کار تا حدی، علائم بیمار را برطرف می‌کرد، اگرچه بازگشت علائم و گاهی عوارض غیرقابل برگشت، از مشکلات این نوع جراحی بود.

تصویر درمان پارکینسون با کاشت الکترود در مغز بعد از کشف داروی لوودوپا برای بیماری پارکینسون، انجام این اعمال جراحی که به آنها جراحی تخریبی نیز می‌گفتند، طی چند دهه متوقف شد، ولی از حدود 30 سال قبل، این عمل به صورت دیگری دوباره رایج شد.

در روش جدید به جای تخریب هسته‌های عمقی مغز، الکترودهایی در آنها تعبیه می‌شد که تحریک این هسته‌ها را انجام می‌داد. این کار ضمن تاثیر بسیار مفید بر علائم بیماران، اثرات تخریبی نیز به دنبال ندارد و در صورت بروز عوارض نابجا فقط با خاموش کردن منبع انرژی جلوی عوارض ناخواسته گرفته می‌شود.

در حال حاضر، روی بیش از 100 هزار بیمار در دنیا این جراحی انجام شده و خوشبختانه در ایران نیز از بیش از ده سال قبل این عمل انجام می‌شود. این جراحی برای بیماری پارکینسون، بعضی انواع دیستونی و لرزش و همچنین در بیماران مبتلا به تیک شدید و حتی وسواس استفاده شده است.

در این روش بعد از انتخاب بیمارانی که برای این جراحی مناسب هستند، بیمار تحت ام آر آی مغز قرار می‌گیرد و محل هسته‌ای که باید الکترود در آن کاشته شود و راه رسیدن به آن، مشخص می‌شود. سپس به وسیله چند الکترود بسیار ظریف به هسته می‌رسد و الکترود نهایی را کار می‌گذارند. بعد الکترودها به وسیله سیم به باتری کوچکی که زیر پوست و در ناحیه زیر استخوان ترقوه تعبیه می‌شود، متصل می‌شوند. بعد از خاتمه عمل جراحی، باتری از سوی متخصص مغز و اعصاب روشن شده، الکترودها با ولتاژ و فرکانس و طول موج مناسب تحریک می‌شوند. اکثر بیماران با این روش بهبود قابل توجهی می‌یابند. به عنوان مثال در بیماری پارکینسون کندی حرکات، سفتی و لرزش کم می‌شود و حرکات اضافی به دنبال مصرف دارو کاهش می‌یابد.

از عوارض این عمل می‌توان به عفونت الکترودها و خونریزی مغز اشاره کرد که البته بسیار غیرشایع است و اغلب مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. نکته مهم این که همه بیماران برای این عمل کاندید مناسبی نیستند و انتخاب بیماران به عهده متخصص مغز و اعصاب مجرب است.
-