عوارض مصرف خودسرانه ویتامین‌ها
دکتر علی حیدرنژادیان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: امروزه هر ماده خوراکی یا نوشیدنی از بطری آب گرفته تا آب پرتغال، شیر و حتی نان با انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی شده‌اند که باید در مصرف آنها دقت کنیم. به‌عنوان مثال مقادیر زیاد ویتامین "C" یا "روی" می‌تواند باعث تهوع و استفراغ و درد شکمی شود یا مقدار زیاد سلنیوم می‌تواند باعث ریزش مو و عوارض گوارشی شود.
وی با بیان اینکه ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین K، A، E و D به دلیل ماهیت چربی‌دوستشان در بدن ذخیره میشوند، ادامه داد: ویتامین‌ها و مواد معدنی به طور طبیعی در غذای انسان وجود دارند، اما ازآنجا که رعایت تنوع غذایی در رژیم روزانه کار دشواری است، گاها به مصرف موادغذایی غنی شده یا مولتی ویتامین‌ها نیاز است؛ اما مقدار این مصرف باید در محدوده مجاز روزانه قرار گیرد نه اینکه به صورت همزمان از چند نوع ماده مغذی یا مولتی‌ویتامین استفاده شود که البته در اینجا می‌توان برای افرادی که به دلیل بیماری یا کمبود یک ماده خاص یا حاملگی به مقادیر بیشتر نیاز دارند، استثنا قائل شد.
حیدرنژادیان گفت: یکی دیگر از مباحثی که درباره ویتامین‌ها باید رعایت شود، عددی است که بر روی برچسب مولتی‌ویتامین‌ها و مکمل‌ها درج شده و نشان‌دهنده تعداد قرص یا کپسولی است که باید در یک روز خورده شود. این عدد ارزش روزانه قید شده را تامین می‌کند که جنبه اقتصادی نیز دارد و خیلی از شرکت‌ها از قید کردن آن خودداری می‌کنند و این عدد هر چه بزرگ‌تر باشد، نشان می‌دهد که ارزش غذایی یک قرص یا کپسول از آن کمتر است.
وی با تأکید بر اینکه ظرفیت جذب روده‌ای ویتامین‌ها و املاح معدنی در هر نوبت مصرف محدود است و این‌گونه نیست که اگر قرص کلسیم با شیر مصرف شود، جذب کلسیم بالاتر می‌رود، ادامه داد: بهتر است مصرف مولتی‌ویتامین‌ها همراه یک لیوان آب و با معده خالی صورت گیرد اما بنا به شرایط در این زمینه مشورت با پزشک الزامی است.
وی گفت: کسانی که داروی خاصی مصرف می‌کنند یا وضعیت سلامتی‌شان طبیعی نیست، قبل از مصرف هرگونه مولتی‌ویتامین یا مکمل باید با داروساز و پزشک مشورت کنند.
این کارشناس با تاکید بر رعایت پیشگیری از تداخل دارویی گفت: مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل سیپروفلوکساسین و تتراسایکلین در حضور املاح دو ظرفیتی مانند کلسیم و روی غیرفعال میشوند یا مثلا مصرف ویتامین K همزمان با مصرف وارفارین باعث مهار اثرات ضد انعقادی وارفارین میشود.
وی با بیان اینکه ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین K، A، E و D به دلیل ماهیت چربی‌دوستشان در بدن ذخیره میشوند، ادامه داد: ویتامین‌ها و مواد معدنی به طور طبیعی در غذای انسان وجود دارند، اما ازآنجا که رعایت تنوع غذایی در رژیم روزانه کار دشواری است، گاها به مصرف موادغذایی غنی شده یا مولتی ویتامین‌ها نیاز است؛ اما مقدار این مصرف باید در محدوده مجاز روزانه قرار گیرد نه اینکه به صورت همزمان از چند نوع ماده مغذی یا مولتی‌ویتامین استفاده شود که البته در اینجا می‌توان برای افرادی که به دلیل بیماری یا کمبود یک ماده خاص یا حاملگی به مقادیر بیشتر نیاز دارند، استثنا قائل شد.
حیدرنژادیان گفت: یکی دیگر از مباحثی که درباره ویتامین‌ها باید رعایت شود، عددی است که بر روی برچسب مولتی‌ویتامین‌ها و مکمل‌ها درج شده و نشان‌دهنده تعداد قرص یا کپسولی است که باید در یک روز خورده شود. این عدد ارزش روزانه قید شده را تامین می‌کند که جنبه اقتصادی نیز دارد و خیلی از شرکت‌ها از قید کردن آن خودداری می‌کنند و این عدد هر چه بزرگ‌تر باشد، نشان می‌دهد که ارزش غذایی یک قرص یا کپسول از آن کمتر است.
وی با تأکید بر اینکه ظرفیت جذب روده‌ای ویتامین‌ها و املاح معدنی در هر نوبت مصرف محدود است و این‌گونه نیست که اگر قرص کلسیم با شیر مصرف شود، جذب کلسیم بالاتر می‌رود، ادامه داد: بهتر است مصرف مولتی‌ویتامین‌ها همراه یک لیوان آب و با معده خالی صورت گیرد اما بنا به شرایط در این زمینه مشورت با پزشک الزامی است.
وی گفت: کسانی که داروی خاصی مصرف می‌کنند یا وضعیت سلامتی‌شان طبیعی نیست، قبل از مصرف هرگونه مولتی‌ویتامین یا مکمل باید با داروساز و پزشک مشورت کنند.
این کارشناس با تاکید بر رعایت پیشگیری از تداخل دارویی گفت: مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل سیپروفلوکساسین و تتراسایکلین در حضور املاح دو ظرفیتی مانند کلسیم و روی غیرفعال میشوند یا مثلا مصرف ویتامین K همزمان با مصرف وارفارین باعث مهار اثرات ضد انعقادی وارفارین میشود.
