تاب‌آوری توانایی عبور از ناملایمات و سازگاری با تغییرات است
آموزش تاب آوری Resilience training قسمت اول
در این مقاله به آموزش تاب‌آوری در محیط کار می‌پردازیم تاب آوری در محیط کار چیست؟
آموزش تاب آوری ذهنیت و رفتارهای مفیدی را برای غلبه بر موقعیت‌های چالش‌برانگیز در بر می گیرد؛ و ابزاری مؤثر برای بهبود خوبزیستی، بهره‌وری و استقامت کارکنان است. سازمان‌هایی که نیروی کار تاب‌آور تربیت می‌کنند، می‌توانند در برابر پیچ‌وخم‌های کسب و کار مقاومت کنند.
در این مقاله به آموزش تاب‌آوری در محیط کار می‌پردازیم تاب آوری در محیط کار چیست؟
تاب‌آوری توانایی عبور از ناملایمات و سازگاری با تغییرات است. در محل کار، تاب‌آوری به این معناست که کارکنان به خوبی به فشارها پاسخ می‌دهند، بر چالش‌ها غلبه می‌کنند، گزینه‌ها و راه‌حل‌ها را تشخیص می‌دهند و موانع یا اشتباهات را به فرصت‌های یادگیری تبدیل می‌کنند.
افراد تاب آور دارای ویژگی‌های زیر هستند:
حس کنترل بر انتخاب‌ها و واکنش‌ها با در نظر گرفتن احساسات.
یک روحیهٔ بقا و با استقامت بدون احساس قربانی بودن.
توانایی تعیین اهداف واقع‌بینانه و پیگیری آنها.
ذهنیت حل مسئله هنگام بروز شرایط دشوار.
توانایی به کارگیری عقلانیِ تجربیاتِ گذشته، در شرایط کنونی.
اعتماد به نفس و عادات مداوم مراقبت از خود.
انگیزه برای جستجوی اجتماع و توسعهٔ یک شبکه اجتماعی پشتیبان.
مدیریت چالش‌های پیش‌بینی‌نشده در محیط کار، نیازمند نیروی کار تاب‌آور است و بسیاری از سازمان‌ها ممکن است با ضعف در تاب‌آوری مواجه شوند. یک ارزیابی جهانی از زندگی کارکنان توسط موسسهٔ گالوپ نشان داد که ۵۵ درصد از کارمندان اعلام کردند نوعی درگیری درونی را تجربه می‌کنند ۱۱ درصد در رنجی درونی به‌سر می‌برند و تنها ۳۱ درصد حس کامیابی داشتند.
چرا تاب آوری در سازمان‌ها مهم است؟
خوبزیستی کارکنان بر بهره‌وری آنها تأثیر می‌گذارد. وقتی افراد مهارت‌های مقابله‌ای سالمی نداشته باشند، احساس غرق شدن و نابودی می‌کنند. آنها روی مشکلات تمرکز می‌کنند، به تعارضات واکنش بیش از حد نشان می‌دهند و اضطراب و استرس بیشتری را تجربه می‌کنند. یک گزارش سلامت روان در آمریکا نشان داد که ۷۱ درصد از کارکنان برای داشتن تمرکز دچار چالش هستند.
ارائهٔ یک برنامهٔ آموزش تاب‌آوری می‌تواند کارکنان را در موقعیت بهتری در جهت خوش‌بین بودن و داشتن اعتماد به نفس و انرژی برای مقابله با چالش‌ها و مبارزه با استرس و فرسودگی شغلی قرار دهد.
تاب آوری در سازمان می‌تواند تأثیرات زیر را به همراه داشته باشد:
محیط کار و فرهنگ: کارکنانِ تاب‌آور، به جای مواجهه با چالش‌های ترس‌انگیز، احساس آمادگی برای پرورش نگرش مثبت را می‌پرورانند. آنها برای ایجاد یک محیط کاری سالم‌تر تلاش می‌کنند. این محیط سالم مشکلات بسیاری را رفع می کند.
نوآوری: کارکنان تاب‌آور به چالش‌ها به عنوان فرصت‌های یادگیری می‌نگرند. آنها تمایل بیشتری به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و ریسک‌پذیری دارند بدون اینکه ترس از شکست بر آنها غلبه کند.
ارتباط: تاب‌آوری شامل پذیرش بازخورد و پذیرابودن روش‌های جدید تفکّر و تعامل برای حل تعارض است.
بهره‌وری: افراد بیشتر بر روی کار تیمی و نتایج تمرکز می‌کنند تا کارآمدتر و سازنده‌تر باشند.
توسعهٔ رهبری: رهبران قوی نیاز به تاب‌آوری دارند تا از سختی‌ها عبور کنند، از شکست‌ها درس بگیرند و نمونه‌ای از اعتماد به نفس برای بقیهٔ سازمان باشند. ایجاد این ویژگی‌ها در تیم‌ها، مخزن استعداد رهبری را در سازمان گسترش می‌دهد.
چابکی: تاب‌آوری، تیم‌ها را تشویق می‌کند تا تغییرات را بپذیرند و به آنها مهارت‌هایی می‌بخشد که به آنها کمک می‌کند تا به موقعیت‌های جدید گذر کنند. به عنوان مثال، کارکنان تاب آور می‌توانند بهره‌وری خود را در محل کار به صورت حضوری و نیز از راه دور حفظ کنند.
تعلّق و حفظ کارکنان: روش‌های ایجاد تاب آوری به افراد کمک می‌کند تا از تمرکز بر موارد منفی اجتناب کنند و احساس کنترل و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به وظایف خود داشته باشند. آنها همچنین راحت‌تر به دنبال حمایت از همکاران در موقعیت‌های چالش‌برانگیز هستند. این نوع محیط، افراد را بهتر درگیر می‌کند و آنها را برای ماندن در شرکت ترغیب می‌کند. یک گزارش توسط انجمن قلب آمریکا نشان می‌دهد که ۹۴ درصد از کارکنان مورد بررسی که در برنامه‌های آموزشی تاب‌آوری شرکت کردند، درک مثبت و تعهد بیشتری نسبت به کارفرمای خود داشتند.
انواع آموزش تاب آوری در محیط کار
دسته‌بندی‌های مختلفی از تاب‌آوری وجود دارد که باید برای اهداف متفاوت آموزشی در نظر گرفت. بیشتر برنامه‌ها بیش از یک نوع دسته‌بندی را برای پشتیبانی از تاب‌آوری کلی، در خود جای می‌دهند.
انتخاب انواعی از برنامه‌های آموزش تاب‌آوریِ کارکنان با درنظر گرفتن نفع سازمان شما، بستگی به این دارد که مهم‌ترین نیاز شما چیست. به مشکلاتی که ممکن است کارمندان با آن مواجه شوند فکر کنید. به عنوان مثال، آیا اخراج یا تغییر ساختار در راه است؟ آیا ساعات طولانی در زمان‌های خاصی مورد نیاز است؟ آیا تیم‌ها باید منسجم کار کنند؟ آیا برخی مشاغل الزامات فیزیکی جدیدی خواهند داشت؟
توجه به این نکته مهم است که برنامه‌های آموزشی رسمی، تنها کانال برای تقویت تاب‌آوری در محیط کار نیستند. فرهنگ سازمانی همچنین می‌تواند این امر را از طُرُق مختلف و نحوهٔ مدیریت رویه‌های کاری و فرآیندهای مدیریتی ارتقا دهد.
در اینجا یک مرور کلی از چهار زمینه متداول آموزش تاب‌آوری آورده شده است:
۱- آموزش تاب آوری عاطفی
تاب‌آوری عاطفی توانایی تنظیم احساسات خود در طول تجربیات منفی یا استرس‌زا است. فرد می‌تواند آرامش خود را حفظ کند و بدون اینکه تحت فشار قرار گیرد، وضعیت را حل کند.
آموزش تاب‌آوری عاطفی شامل راه‌هایی برای ایجاد ویژگی‌های زیر است:
خودآگاهی برای درک اینکه چگونه احساسات بر رفتارها و اعمال شما تأثیر می‌گذارد.
خود‌کنترلی برای انتخابِ واکنش‌ها بر اساس موقعیت‌ها و نه بر اساس احساسات.
پشتکار برای ادامهٔ تلاش و پایداری.
تفکّر تاب‌آور که عقلانیّت، خوش‌بینی و سازگاری را در بر می‌گیرد.
روابط بین‌فردی که پیوندهای عاطفی سالم و حمایت ایجاد می‌کند.
۲- آموزش تاب آوری ذهنی
تاب‌آوری ذهنی مهارتی برای سازگاری با شرایط ابهام و تغییر است. تاب‌آوری ذهنی به افراد کمک می‌کند در بحران‌ها آرام باشند، امیدوار بمانند و آگاهانه در مورد نحوهٔ واکنش به مشکلات انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: چطور ارزیابی عملکرد را درست انجام دهیم
آموزش تاب‌آوری ذهنی به افراد کمک می‌کند تا رویکردهای جدید را از مسیر‌های زیر یاد بگیرند:
شناسایی نقاط قوت شخصی
یادگیری مهارت های حل مسئله
تعیین اهداف
بازنگری چالش‌ها به عنوان فرصت‌های رشد
نگاه کردن به ناملایمات به عنوان یک موقعیت موقت
در نظر گرفتن شرایط
۳- آموزش تاب آوری اجتماعی
تاب‌آوری اجتماعی ظرفیت یک گروه برای سازمان‌دهی مجدد و انطباق در شرایط مخرّب است. در این حالت، افراد یکدیگر را می‌پذیرند و برای همکاری و حل مشکلاتی که گروه را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ارتباط برقرار می‌کنند.
آموزش تاب‌آوری اجتماعی شامل روش‌هایی برای ایجاد اعتماد، احترام، توانمندسازی و احساس تعلق به اجتماع در سازمان است.
این رو‌ش‌ها شامل موارد زیر هستند:
تمرین‌ها یا فعالیت‌های تیم‌سازی
دستورالعمل‌هایی برای افزایش تنوّع و همه‌‌پذیری
اجازه دادن به تیم‌ها برای در دست گرفتن مالکیت پروژه‌ها
برگزاری جلسات گفتگو که در آن افراد احساس راحتی می‌کنند تا نظرات خود را به اشتراک بگذارند و در مورد مسائل صحبت کنند.
۴- آموزش تاب آوری بدنی
تاب‌آوری فیزیکی، توانایی بدن برای برآوردن نیازهای فیزیکی و مدیریت تغییرات است. وضعیت جسمانی یک فرد می‌تواند با انرژی لازم برای تاب‌آوری بیشتر در سایر زمینه‌ها مرتبط باشد.
آموزش تاب‌آوری بدنی بسته به نوع سازمان متفاوت است. می‌تواند شامل تمرینات خاصی باشد که توانایی فرد را برای انجام جنبه‌های فیزیکی کار خود تقویت می‌کند. همچنین می‌تواند برنامه‌های سلامتی باشد که کارمندان را به انتخاب سبک زندگی سالم با ترویج تغذیه مناسب، ورزش، خواب کافی یا روش‌های آرام‌سازی تشویق کند.
در این مقاله به آموزش تاب‌آوری در محیط کار می‌پردازیم تاب آوری در محیط کار چیست؟
تاب‌آوری توانایی عبور از ناملایمات و سازگاری با تغییرات است. در محل کار، تاب‌آوری به این معناست که کارکنان به خوبی به فشارها پاسخ می‌دهند، بر چالش‌ها غلبه می‌کنند، گزینه‌ها و راه‌حل‌ها را تشخیص می‌دهند و موانع یا اشتباهات را به فرصت‌های یادگیری تبدیل می‌کنند.
افراد تاب آور دارای ویژگی‌های زیر هستند:
حس کنترل بر انتخاب‌ها و واکنش‌ها با در نظر گرفتن احساسات.
یک روحیهٔ بقا و با استقامت بدون احساس قربانی بودن.
توانایی تعیین اهداف واقع‌بینانه و پیگیری آنها.
ذهنیت حل مسئله هنگام بروز شرایط دشوار.
توانایی به کارگیری عقلانیِ تجربیاتِ گذشته، در شرایط کنونی.
اعتماد به نفس و عادات مداوم مراقبت از خود.
انگیزه برای جستجوی اجتماع و توسعهٔ یک شبکه اجتماعی پشتیبان.
مدیریت چالش‌های پیش‌بینی‌نشده در محیط کار، نیازمند نیروی کار تاب‌آور است و بسیاری از سازمان‌ها ممکن است با ضعف در تاب‌آوری مواجه شوند. یک ارزیابی جهانی از زندگی کارکنان توسط موسسهٔ گالوپ نشان داد که ۵۵ درصد از کارمندان اعلام کردند نوعی درگیری درونی را تجربه می‌کنند ۱۱ درصد در رنجی درونی به‌سر می‌برند و تنها ۳۱ درصد حس کامیابی داشتند.
چرا تاب آوری در سازمان‌ها مهم است؟
خوبزیستی کارکنان بر بهره‌وری آنها تأثیر می‌گذارد. وقتی افراد مهارت‌های مقابله‌ای سالمی نداشته باشند، احساس غرق شدن و نابودی می‌کنند. آنها روی مشکلات تمرکز می‌کنند، به تعارضات واکنش بیش از حد نشان می‌دهند و اضطراب و استرس بیشتری را تجربه می‌کنند. یک گزارش سلامت روان در آمریکا نشان داد که ۷۱ درصد از کارکنان برای داشتن تمرکز دچار چالش هستند.
ارائهٔ یک برنامهٔ آموزش تاب‌آوری می‌تواند کارکنان را در موقعیت بهتری در جهت خوش‌بین بودن و داشتن اعتماد به نفس و انرژی برای مقابله با چالش‌ها و مبارزه با استرس و فرسودگی شغلی قرار دهد.
تاب آوری در سازمان می‌تواند تأثیرات زیر را به همراه داشته باشد:
محیط کار و فرهنگ: کارکنانِ تاب‌آور، به جای مواجهه با چالش‌های ترس‌انگیز، احساس آمادگی برای پرورش نگرش مثبت را می‌پرورانند. آنها برای ایجاد یک محیط کاری سالم‌تر تلاش می‌کنند. این محیط سالم مشکلات بسیاری را رفع می کند.
نوآوری: کارکنان تاب‌آور به چالش‌ها به عنوان فرصت‌های یادگیری می‌نگرند. آنها تمایل بیشتری به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و ریسک‌پذیری دارند بدون اینکه ترس از شکست بر آنها غلبه کند.
ارتباط: تاب‌آوری شامل پذیرش بازخورد و پذیرابودن روش‌های جدید تفکّر و تعامل برای حل تعارض است.
بهره‌وری: افراد بیشتر بر روی کار تیمی و نتایج تمرکز می‌کنند تا کارآمدتر و سازنده‌تر باشند.
توسعهٔ رهبری: رهبران قوی نیاز به تاب‌آوری دارند تا از سختی‌ها عبور کنند، از شکست‌ها درس بگیرند و نمونه‌ای از اعتماد به نفس برای بقیهٔ سازمان باشند. ایجاد این ویژگی‌ها در تیم‌ها، مخزن استعداد رهبری را در سازمان گسترش می‌دهد.
چابکی: تاب‌آوری، تیم‌ها را تشویق می‌کند تا تغییرات را بپذیرند و به آنها مهارت‌هایی می‌بخشد که به آنها کمک می‌کند تا به موقعیت‌های جدید گذر کنند. به عنوان مثال، کارکنان تاب آور می‌توانند بهره‌وری خود را در محل کار به صورت حضوری و نیز از راه دور حفظ کنند.
تعلّق و حفظ کارکنان: روش‌های ایجاد تاب آوری به افراد کمک می‌کند تا از تمرکز بر موارد منفی اجتناب کنند و احساس کنترل و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به وظایف خود داشته باشند. آنها همچنین راحت‌تر به دنبال حمایت از همکاران در موقعیت‌های چالش‌برانگیز هستند. این نوع محیط، افراد را بهتر درگیر می‌کند و آنها را برای ماندن در شرکت ترغیب می‌کند. یک گزارش توسط انجمن قلب آمریکا نشان می‌دهد که ۹۴ درصد از کارکنان مورد بررسی که در برنامه‌های آموزشی تاب‌آوری شرکت کردند، درک مثبت و تعهد بیشتری نسبت به کارفرمای خود داشتند.
انواع آموزش تاب آوری در محیط کار
دسته‌بندی‌های مختلفی از تاب‌آوری وجود دارد که باید برای اهداف متفاوت آموزشی در نظر گرفت. بیشتر برنامه‌ها بیش از یک نوع دسته‌بندی را برای پشتیبانی از تاب‌آوری کلی، در خود جای می‌دهند.
انتخاب انواعی از برنامه‌های آموزش تاب‌آوریِ کارکنان با درنظر گرفتن نفع سازمان شما، بستگی به این دارد که مهم‌ترین نیاز شما چیست. به مشکلاتی که ممکن است کارمندان با آن مواجه شوند فکر کنید. به عنوان مثال، آیا اخراج یا تغییر ساختار در راه است؟ آیا ساعات طولانی در زمان‌های خاصی مورد نیاز است؟ آیا تیم‌ها باید منسجم کار کنند؟ آیا برخی مشاغل الزامات فیزیکی جدیدی خواهند داشت؟
توجه به این نکته مهم است که برنامه‌های آموزشی رسمی، تنها کانال برای تقویت تاب‌آوری در محیط کار نیستند. فرهنگ سازمانی همچنین می‌تواند این امر را از طُرُق مختلف و نحوهٔ مدیریت رویه‌های کاری و فرآیندهای مدیریتی ارتقا دهد.
در اینجا یک مرور کلی از چهار زمینه متداول آموزش تاب‌آوری آورده شده است:
۱- آموزش تاب آوری عاطفی
تاب‌آوری عاطفی توانایی تنظیم احساسات خود در طول تجربیات منفی یا استرس‌زا است. فرد می‌تواند آرامش خود را حفظ کند و بدون اینکه تحت فشار قرار گیرد، وضعیت را حل کند.
آموزش تاب‌آوری عاطفی شامل راه‌هایی برای ایجاد ویژگی‌های زیر است:
خودآگاهی برای درک اینکه چگونه احساسات بر رفتارها و اعمال شما تأثیر می‌گذارد.
خود‌کنترلی برای انتخابِ واکنش‌ها بر اساس موقعیت‌ها و نه بر اساس احساسات.
پشتکار برای ادامهٔ تلاش و پایداری.
تفکّر تاب‌آور که عقلانیّت، خوش‌بینی و سازگاری را در بر می‌گیرد.
روابط بین‌فردی که پیوندهای عاطفی سالم و حمایت ایجاد می‌کند.
۲- آموزش تاب آوری ذهنی
تاب‌آوری ذهنی مهارتی برای سازگاری با شرایط ابهام و تغییر است. تاب‌آوری ذهنی به افراد کمک می‌کند در بحران‌ها آرام باشند، امیدوار بمانند و آگاهانه در مورد نحوهٔ واکنش به مشکلات انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: چطور ارزیابی عملکرد را درست انجام دهیم
آموزش تاب‌آوری ذهنی به افراد کمک می‌کند تا رویکردهای جدید را از مسیر‌های زیر یاد بگیرند:
شناسایی نقاط قوت شخصی
یادگیری مهارت های حل مسئله
تعیین اهداف
بازنگری چالش‌ها به عنوان فرصت‌های رشد
نگاه کردن به ناملایمات به عنوان یک موقعیت موقت
در نظر گرفتن شرایط
۳- آموزش تاب آوری اجتماعی
تاب‌آوری اجتماعی ظرفیت یک گروه برای سازمان‌دهی مجدد و انطباق در شرایط مخرّب است. در این حالت، افراد یکدیگر را می‌پذیرند و برای همکاری و حل مشکلاتی که گروه را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ارتباط برقرار می‌کنند.
آموزش تاب‌آوری اجتماعی شامل روش‌هایی برای ایجاد اعتماد، احترام، توانمندسازی و احساس تعلق به اجتماع در سازمان است.
این رو‌ش‌ها شامل موارد زیر هستند:
تمرین‌ها یا فعالیت‌های تیم‌سازی
دستورالعمل‌هایی برای افزایش تنوّع و همه‌‌پذیری
اجازه دادن به تیم‌ها برای در دست گرفتن مالکیت پروژه‌ها
برگزاری جلسات گفتگو که در آن افراد احساس راحتی می‌کنند تا نظرات خود را به اشتراک بگذارند و در مورد مسائل صحبت کنند.
۴- آموزش تاب آوری بدنی
تاب‌آوری فیزیکی، توانایی بدن برای برآوردن نیازهای فیزیکی و مدیریت تغییرات است. وضعیت جسمانی یک فرد می‌تواند با انرژی لازم برای تاب‌آوری بیشتر در سایر زمینه‌ها مرتبط باشد.
آموزش تاب‌آوری بدنی بسته به نوع سازمان متفاوت است. می‌تواند شامل تمرینات خاصی باشد که توانایی فرد را برای انجام جنبه‌های فیزیکی کار خود تقویت می‌کند. همچنین می‌تواند برنامه‌های سلامتی باشد که کارمندان را به انتخاب سبک زندگی سالم با ترویج تغذیه مناسب، ورزش، خواب کافی یا روش‌های آرام‌سازی تشویق کند.
