سالمندی چیست؟ روانشناسی سالمندی کدام است ؟

روانشناسی سالمندی رشته ای در روانشناسی است که به مطالعه رفتار های سالمندان و ارائه خدمات بالینی به افراد پیر و مسن مربوط می شود روانشناسی سالمندی به بررسی مشکلاتی که افراد مسن با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌پردازد سازمان بهداشت جهانی، شصت سال و بالاتر را سالمند تعریف و سه گروه سالمندِ جوان، سالمندِ میانسال و سالمندِ پیر را به عنوان زیر گروه آن معرفی کرده است.
روانشناسی سالمندی رشته ای در روانشناسی است که به مطالعه رفتار های سالمندان و ارائه خدمات بالینی به افراد پیر و مسن مربوط می شود. روانشناسان این رشته دانش خود را پیرامون روند طبیعی پیری گسترش و افزایش می دهند و مشکلاتی را که معمولا با افزایش سن ایجاد می شوند را بررسی می کنند. سالمندی سالم یک فنوتیپ چندبعدی است و صرفاً عدم وجود بیماری بالینی را در برنمی‌گیرداما به نظر می آید سالمندی بیش از آ نکه با سن تعریف شود، با چگونگی وضعیتِ توانمندی، استقلال، فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شناخته می شود. سالمندی سالم فرایندی مستمر در جهت بهینه‌سازی فرصت‌ها برای بهبود و حفظ سلامتی جسمی، اجتماعی و روانی، استقلال و کیفیت زندگی و همچنین تقویت انتقال موفقیت‌آمیز از یک دوره به دوره‌ای دیگر در زندگی است اهمیت تاب آوری سالمندان فقط در توانایی نجات یافتن از یک تجربه سخت نیست, بلکه می تواند به صورت قابلیت سازگاری و کنار آمدن با شرایط باشد

مفهوم سالمندی سالم هم در زندگی روزمره و هم در دنیای آکادمیک و سیاست‌گذاری سلامت سالمندی اهمیت یافته است. سالمندی سالم یک فنوتیپ چندبعدی است و صرفاً عدم وجود بیماری بالینی را در برنمی‌گیرد، بلکه رهایی از ناتوانی جسمی و حفظ عملکرد شناختی، عاطفی و اجتماعی را نیز شامل می‌شود و تحت تأثیر عواملی چون سلامت درک شده، یکپارچگی خود، اعتمادبه‌نفس و شبکه حمایت اجتماعی قرار می‌گیرد. سالمندی سالم فراتر از وجود یا عدم وجود بیماری است و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد.
فعالیت فیزیکی، افسردگی، تنهایی، شرکت در فعالیت‌های اوقات فراغت، وضعیت سلامت درک شده، یکپارچگی خود، اعتمادبه‌نفس، عزت‌نفس، خودارزیابی سلامت نسبتاً خوب، سن، تحصیلات، درامد، رفتارهای بهداشتی، مشارکت اجتماعی، شبکه حمایت اجتماعی، حمایت اجتماعی، خود کارآمدی و رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت بر سالمندی سالم تأثیر دارند.
سالمندی را برخی محققان براساس سن اشخاص به طور قرار دادی، مترادف با آغاز سن 65 سالگی می‌دانند .

روانشناسی سالمندی به بررسی مشکلاتی که افراد مسن با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌پردازد. ظهور و رشد این تخصص منعکس کننده مشارکت فزاینده روانشناسان در ارائه خدمات مستقیم به بیماران خاص مانند افراد مسن است. روانشناسی سالمندی باید دارای مدرک دکتری روانشناسی باشد. روانشناسان سالمندی بر پیشگیری، ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات روانی و عاطفی در افراد مسن تمرکز دارند.

مشکلات روانشناختی افراد مسن
با افزایش سن و پیر شدن، دیدن تغییرات فیزیکی و روانی مسئله غیر طبیعی نیست. اما مشکلاتی مانند آلزایمر و فراموشی، اضطراب مداوم و یا سایر مسائل روانشناختی در سن پیری امری طبیعی نیست و می‌تواند نشانه یک اختلال روانشناختی جدی‌تر باشد. که در صورت ابتلا باید حتما تحت نظر روانشناس سالمندی قرار گیرند. از شایع‌ترین عوامل خطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    تغییر قابل‌توجه در اشتها، سطح انرژی و خلق و خو
    احساسات منفی و دشوار بودن جذب احساسات مثبت
    بی خوابی و یا خواب زیاد
    ناامید بودن، غم یا افکار خودکشی
    تمایل به مصرف مواد مخدر یا الکل
    احساس بی‌قراری یا مشکل در تمرکز
    افزایش احساس ترس یا نگرانی
    از دست دادن حافظه کوتاه مدت
    عصبانیت، خلق تحریک پذیر و پرخاشگری
    تمایلات به وسواس فکری عملی
    رفتارهای غیر معمول نسبت به دیگران
    رفتار یا افکاری که به خانواده، فرصت‌های اجتماعی و کار تاثیرگذار است.
    مسائل مداوم در هضم غذا، درد یا سردرد که با سایر بیماری‌ها مرتبط نیست.
    مشکل در نظافت و مراقبت از منزل
    مشکل در مدیریت امور مالی یا کارهایی که شامل اعداد است.

اگر یکی از اعضای خانواده شما این علائم را تجربه کرده‌ است هرچه سریع‌تر به یک روانشناس سالمندی مراجعه کنید تا بهترین تشخیص و درمان را برای مشکلات روانی، قبل از جدی شدن آن به شما ارائه دهند.
در این میان تاب آوری سالمندان هم از جمله موضوعاتی که بسیار مورد توجه واقع شده است
اهمیت تاب آوری سالمندان فقط در توانایی نجات یافتن از یک تجربه سخت نیست, بلکه می تواند به صورت قابلیت سازگاری و کنار آمدن با شرایط باشد انجمن روانشناسان آمریکا (APA) تاب آوری را به صورت فرایند سازگاری خوب در مواجهه با ناملایمات, تروما, تراژدی, تهدیدها یا منابع عمده استرس تعریف می کند.
همچنین این انجمن خاطر نشان می کند که ” همانقدر که تاب آوری می تواند شامل بازگشت از این تجربیات باشد, ممکن است شامل رشد شخصی عمیق فرد هم بشود”.
اما در رابطه با تاب آوری و پیری چطور؟ ما تاب آوری را در افراد سالمند چگونه تعریف می کنیم؟ طبق تعریف دانشگاه آریزونای مرکزی در مورد پیری, مفهوم تاب آوری در سالمندی, از پارادوکس سن بالا, به وجود آمده است. این تضاد به این شکل است که علیرغم زیان ها و زوال های فیزیکی که افراد سالمند در زندگی شان دارند, نرخ کمتری را در احساس آسیب های روانی از نظر محتوا و میزان آن؛ دارا هستند.
پژوهشگران بررسی کرده اند که این تضاد به دلیل تاب آوری است و درک تاب آوری می تواند منجر به افرادی سالم تر و جوامعی شادتر گردد.
به عبارت دیگر, تاب آوری فقط توانایی نجات یافتن از یک تجربه سخت نیست, بلکه می تواند به صورت قابلیت سازگاری و کنار آمدن با شرایط باشد, به گونه ای که فرد را قادر سازد تا قوی تر ظاهر شده و در عاقبت کار به خودشکوفایی برسد و درسهای آموخته شده را با هم ادغام کرده و به کار بندد.
اینها ویژگی هایی هستند که می توانند تاثیر مثبتی بر روند پیری بگذارند که شامل سلامت و تندرستی سالمندان هم می شوند و با پیری سالم نیز در ارتباطند.