نظام آموزش مجازي كشور زير سلطهي مهندسان"
آموزش مجازي با بهرهگيري از پيشرفتهاي صنعت فنآوري اطلاعات و ارتباطات از راهكارهاي نوين توسعه عدالت آموزشي در دنياي معاصر به شمار ميرود و بنا بر اعلام كارشناسان و متخصصان فنآوري اطلاعات و ارتباطات تا سال 2020 آموزش مجازي مبتني بر فضاي الكترونيك روش متعارف آموزشي در جهان خواهد بود اما وضعيت اين آموزش در ايران چگونه است؟
به گزارش خبرنگار فنآوري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، استواري نظام آموزش مجازي بر زيرساختهاي الكترونيكي به جاي فضاي فيزيكي و با شعار آموزش براي هر كس در هر جا و هر زمان، مهمترين ويژگي اين نظام آموزشي است.
شايد بر اساس برخي بررسيها ايران در اجرا و توسعه آموزشهاي مجازي نسبت به كشورهاي هم سنگ خود و حتي كشورهاي غرب آسيا و آسياي ميانه در جايگاه خوبي قرار نداشته باشد اما با تأمين زيرساختها و راهاندازي مركز آموزش مجازي در دانشگاههاي بزرگ كشور روند رو به رشدي را در ايجاد نظام آموزش مجازي طي ميكند.
دكتر علي جبار رشيدي - مشاور وزير علوم و فناوري - معتقد است كه در صورت ادامه شيوههاي سنتي در نهادهاي آموزشي كشور ممكن است تغييرات در آينده را دچار مشكل كند.
وي با بيان اينكه آموزشهاي الكترونيكي را بايد از سطوح پايين مدرسه آغاز كنيم خاطرنشان كرد: در حالي كه هنوز اعتماد كافي به فضاي الكترونيكي در كشور ايجاد نشده است اما مربيان و اساتيد بايد فعال باشند و زمينه توسعه فرهنگي آموزشهاي مجازي را در كشور ايجاد كنند و از فضاي اينترنت عقب نماند.
رشيدي با بيان اينكه عدم قطعيت ساختاري از جمله چالشهاي آموزشهاي مجازي است، ادامه داد: بسياري از چالشهاي امروز آموزش مجازي در كشور ناشي از ضعف فرهنگي حاكم بر جامعه است و مسوولان نظام آموزش كشور در سطوح عمومي و عالي بايد آموزش الكترونيكي را به عنوان راهبرد درجه يك بپذيرند.
به گزارش ايسنا، بررسيها از روند توسعه نظام آموزش مجازي كشور نشان ميدهد به دليل نياز تخصصي به تأمين زيرساختها، تاكنون تمامي سياستگذاريها و اجراي نظام آموزش مجازي توسط مهندسان و متخصصان صورت گرفته و كمتر نقش متخصصان علوم انساني، جامعه شناسي، علوم تربيتي، رفتارشناسي و روانشناسي در اين عرصه مشاهده ميشود.
دكتر نعمتالله مرزوقي - معاون آموزشي و استاد بخش علوم تربيتي دانشگاه شيراز - با بيان اينكه مناقشات مفهومي امروز در مسأله آموزش مجازي وجود دارد، گفت: فرهنگسازي در عرصه آموزشهاي مجازي نيازمند تحقيق گسترده گروههاي پژوهشي در رشتههاي مختلف است.
به گفته او ممكن است حاكميت مهندسان و متخصصان IT بر نظام آموزش مجازي، چالش بزرگي را در آينده كشور رقم زند در حالي كه بايد تمامي ابعاد روان شناختي، جامعهشناسي، اقتصادي و سياسي در نظام آموزش مجازي كشور ارزيابي و سنجيده شود.
وي خاطرنشان كرد: اگر بپذيريم كه آموزش با روح و روان انسانها سرو كار دارد، در كنار تأمين زيرساختها كه توسط مهندسان صورت ميگيرد، بايد متخصصان علوم انساني هم در استانداردسازي نظام آموزش مجازي كشور مشاركت كنند.
معاون آموزش دانشگاه شيراز با بيان اينكه كشور به طرح جامع توسعه نظام آموزش مجازي نياز دارد، ابراز كرد: تدوين طرح توسعه نظام آموزش مجازي كشور بايد از بالا هدايت شود و نيازمند سياستگذاريهاي كلي و حمايتهاي جدي دولت است.
البته نميتوان ابتدا به ساكن انتظار داشت كه اساتيد گروههاي مختلف علوم انساني خود را با اين نوع نظام آموزشي درگير كنند، بلكه بايد با نگاهي جامع الاطراف و متناسب با شرايط كشور و چارچوبهاي نظام، گروههاي علمي و تحقيقاتي را در روند توسعه اين نوع نظام آموزشي درگير كرد.
به اعتقاد استاد بخش علوم تربيتي دانشگاه شيراز، چون اساس نظام آموزش مجازي فني است، طبيعي است كه مهندسان هم در روند توسعه آن دخيل باشند اما در دامنه نظام آموزش مجازي بايد متخصصان علوم انساني در اين بستر مهندسي حركت كرده و نرم افزارسازي و فرهنگ سازي كنند.
دكتر حبيب دانشمنش - رييس دانشكده آموزشهاي الكترونيكي دانشگاه شيراز هم ميگويد به نظر ميرسد متخصصان علوم تربيتي و علوم انساني كمتر به مقوله آموزشهاي الكترونيكي و مجازي پرداخته باشند و اين خلأ به خوبي احساس ميشود.
وي ادامه داد: براي استانداردسازي نظام آموزش مجازي كشور قطعاً در كنار مهندسان و متخصصان صنعت IT نيازمند گروههاي علوم انساني و تربيتي هستيم تا به مديريت و استانداردهاي لازم دست پيدا كنيم.
رييس دانشكده آموزشهاي الكترونيكي دانشگاه شيراز خاطرنشان كرد: روشهاي نوين نيازمند آناليز گروههاي مختلف تحقيقاتي و پژوهشي است تا جامعه به اهداف پژوهشي خود دست پيدا كند و زمينه توسعه فرهنگي آموزشهاي مجازي در كشور فراهم شود.
دكتر مهدي يزدي - دبير علمي دومين كنفرانس ملي آموزشهاي مجازي - نيز به خبرنگار ايسنا گفت: پرداختن به فرهنگ آموزش مجازي مستلزم استفاده از متخصصان علوم انساني است.
وي اظهار كرد: مهندسان و متخصصان IT تاكنون به دنبال استانداردسازي تكنولوژي آموزشهاي مجازي در ايران بوده و هستند و از طرفي متخصصان علوم انساني و علوم تربيتي هم بايد استانداردسازي آموزشها را دنبال كنند. با اطمينان از تأمين تكنولوژيها ميتوان به استانداردهاي آموزشي هم فكر كرد.
حجت الاسلام و المسلمين سيدحميد حسيني - رييس دانشكده مجازي علوم و حديث - نيز در گفتوگو با خبرنگار ايسنا گفت: يكي از خلأهاي جديد e-learning در كشور وجود نگاههاي فني و مهندسي حاكم بر آن است و از جنبههاي تربيتي آن غافل شدهايم.
وي معتقد است كه نگرش فني و مهندسي حاكم بر نظام آموزش مجازي كشور ممكن است آفتها و آسيبهاي فراواني را در آينده براي كشور به دنبال داشته باشد و كشور را از اهداف خود دور ميكند.
او با تأكيد بر لزوم توجه به اخلاق در يادگيري الكترونيكي خاطرنشان كرد: مراكز دانشگاهي و تخصصي در حوزه علوم تربيتي و علوم انساني بايد سريعتر در اين موضوع ورود پيدا كنند.
رييس دانشكده مجازي علوم و حديث ابراز كرد: متخصصان IT موفقيتهاي خوبي را در حوزه آموزشهاي مجازي داشته و نقصي هم از آنها نيست بلكه كوتاهي از متخصصان علوم انساني و تربيتي است. متخصصان فنآوري اطلاعات بايد زمام امور محتوايي را به متخصصان علوم تربيتي و انساني بسپارند.