میکروسفالی، عارضه احتمالی ناشی از ویروس زیکا
سازمان جهانی بهداشت نسبت به شیوع سریع ویروس زیکا هشدار داده است. به گفته این سازمان٬ ویروس زیکا به احتمال قوی موجب بروز عارضه‌هایی در هنگام تولد نوزادان میشود.
همشهری آنلاین نوشت: مارگارت چان، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: «رابطه علت و معلولی بین آلوده شدن به این ویروس و بروز ناهنجاری و اختلالات در دستگاه عصبی نوزادان در هنگام تولد تاکنون اثبات نشده ولی شواهد پراکنده در این‌باره هشداردهنده و به شدت نگران‌کننده‌اند. این نکته بسیار مهمی است، با این حال ارتباطات محتمل که مشکوکند در حال تغییر هستند؛ گستره خطر ویروس زیکا از یک تهدید خفیف تا نوع نگران‌کننده آن متغییر است.»
بر اساس گزارش یورونیوز، اولین مورد ابتلا به ویروس زیکا در برزیل شناسایی شد. این ویروس که از پشه به انسان منتقل میشود، در بعضی موارد به تب، سردرد و دردهای عضلانی منجر شده اما در اکثر موارد عارضه‌ای ندارد و در نتیجه تشخیص ابتلا به آن بسیار دشوار است. خطر اصلی این ویروس متوجه زنان بارداری است که ابتلا به آن احتمالاً می‌تواند موجب میکروسفالی (کوچک‌سری یا رشد کمتر از حد معمول مغز و جمجمه) نوزادانشان شود.
ویروس زیکا در حال حاضر در بخش وسیعی از آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کارائیب شیوع یافته و به سرعت در حال گسترش است. ویروس زیکا که در سال 1947 در جنگل زیکا (Zika) در اوگاندا شناسایی شد، مانند ویروس دنگی، ویروس نیل غربی و تب زرد، یک بیماری گرمسیری منتقل‌شونده به‌وسیله پشه را ایجاد می‌کند.
تغذیه پشه‌ها از خون بیماران، ویروس را به آنان منتقل می‌کند. ویروس در پشه‌ها بیماری ایجاد نمی‌کند بلکه گزش افراد سالم به‌وسیله پشۀ ناقل ویروس، بیماری را به آنان منتقل می‌کند.
انتشار این ویروس تا سال 2007 به آفریقا و آسیای جنوب شرقی محدود بود و چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت. این ویروس در سال 2007 در میکرونزی از جزایر اقیانوس آرام شیوع پیدا کرد.
این ویروس تا سال 2014 فقط در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام شیوع یافته بود. این ویروس در آن سال به جزیره ایستر و شیلی گسترش یافت. ویروس زیکا تا ماه مه 2015 به برزیل رسید. در برزیل در سال گذشته بیش از 84 هزار مورد ابتلا به این ویروس ثبت شد.
در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی برای ویروس زیکا در دست نیست. تنها روش برای پیشگیری از عفونت، پرهیز از گزیده‌شدن به‌وسیله پشه‌ها است.
تاکنون 9 کشور در آمریکای مرکزی و جنوبی موارد ابتلا به این ویروس را گزارش کرده‌اند. پورتوریکو در 31 دسامبر 2015 گزارش کرد که نخستین مورد ابتلای محلی به این ویروس در این کشور رخ داده است. در ژانویه 2016 در ایالت هاوایی آمریکا تولد نوزادی دچار میکروسفالی که از لحاظ ویروس زیکا مثبت بود گزارش شد.
فقط 20 درصد از کسانی که به این ویروس آلوده میشوند، علامت‌دار میشوند و شایع‌ترین علائم تب، دانه‌های پوستی، درد مفصل و قرمزی چشم‌ها است.
در شیوع ویروس زیکا در سال 2015 در برزیل این احتمال مطرح شد که این ویروس اثراتی زیان‌بار بر زنان باردار داشته باشد. در طول سال 2015، هزاران نوزاد - 10 برابر میزان معمول سالانه - با میکروسفالی به دنیا آمدند؛ عارضه‌ای که در آن مغز به‌طور غیرطبیعی کوچک است. این نقصان هنگام تولد اغلب پس از آن رخ داده بود که مادران در ابتدای بارداری علائمی شبیه ابتلا به ویروس زیکا را نشان داده بودند.
گرچه هنوز به‌طور قطعی نمی‌توان در این‌باره سخن گفت، ولی به نظر می‌رسد رابطه‌ای میان ابتلا مادران در ابتدای دوره بارداری به ویروس زیکا و تولد نوزادانشان با میکروسفالی وجود داشته باشد.
انتشار گسترده‌تر ویروس زیکا ممکن است به تغییرات اقلیمی مربوط باشد که باعث گسترش زیستگاه پشه‌های ناقل آن شده‌اند.
تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن آب‌وهوا باعث میشود که پشه‌ها بتوانند منطقه گسترده‌تری را پوشش دهند و در نتیجه بیماری می‌تواند بیشتر به‌سوی شمال به درون مناطقی که به‌طور عادی نمی‌رسید، گسترش پیدا کند.
