مرز میان ترس منطقی و وسواس در کنترل ویروس کرونا کجاست ؟
برنامه " ترنج " با موضوع سبک زندگی کرونایی در ارتباط تلفنی با دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، پروفسور علی کرمی ، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی از دانمارک ، فوق تخصص مهندسی ژنتیک از آمریکا و موسس بنیاد ملی سبک زندگی سالم و دکتر حسین عرفانی، رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری های واگیردار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روانه آنتن رادیو گفت و گو شد .
*** ترنج: آیا از نظر روان شناسی ترس ناشی از مسائل همه گیر مانند شیوع کرونا طبیعی است ؟ وضعیت استرس و نگرانی در ایران چگونه است ؟
دکتر حاتمی: از نگاه روانشناسی انسانی سالم است که در هنگام مواجه شدن با یک پدیده یا مشکل جدید، ضمن داشتن ترس منطقی، تمهیدات لازم برای مقابله و حل مسئله را فراهم کند. اگر این ترس وجود نداشته یا بیش از اندازه وجود داشته باشد و زندگی فرد را مختل کند از نظر روانشناسی غیرعادی است .
متاسفانه در هفته های نخست شیوع ویروس ، نگرانی و استرس اثرات مخربی بر مردم وارد کرد اما مردم با تبعیت از دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا ، تا حد زیادی این استرس و نگرانی را کنترل کردند . اکنون آرامش نسبی در بسیاری از استان های کشور برقرار شده است.
سبک زندگی ایرانی در زمان شیوع کرونا چه ویزگی ها و مزایایی نسبت به جهان دارد؟
پروفسور کرمی: نخست اینکه باید بدانیم این بیماری از جهات مختلف جامعه شناسی می تواند فرصت باشد . فرهنگ و سبک زندگی ایرانی در قیاس با کشورهای غربی ، نقاط مثبت زیادی دارد . از آنجایی که سبک زندگی غربی بیشتر بر پایه مادیات بنا شده است و معنویت در آنجا کمرنگ تر است ، خیلی از حرکت های اجتماعی که در کشور ما شکل گرفت در آن کشورها انجام نشد . به عنوان مثال خانه های به پایگاه های فعالیت های خیرخواهانه تبدیل شدند. از سوی دیگر با وجود فضای مجازی که خود در برخی موارد تهدید محسوب می شود ، بسیاری از فعالیت ها نه تنها تعطیل نشد بلکه با قوت و گستردگی بیشتری ادامه پیدا کرد .
برخی از مسائل در سبک زندگی جهانی فراموش شده بود اما کرونا آنها را بازگرداند. به عنوان مثال خیلی از مردم به کلیساها رفتند تا دعا کنند و خوشبختانه در ایران یک سبک زندگی دینی وجود دارد که سبب آرامش بیشتر در خانواده ها شده است. فرهنگ ایرانی به دلیل تلفیق با سبک زندگی اسلامی یک نگاه مثبت گرا در ما ایجاد کرده است و تاب آوری ما را در برابر مشکلات افزایش داده است.
توصیه می شود در این دوران کتاب بخوانید ، ارتباط خود را با دوستان ادامه دهید و سعی کنید فضای مثبت ایجاد کنید و تا هر اندازه امکان دارد امواج منفی را از خود و خانواده دور کنید . به جای اینکه فکر کنید زندگی تان مختل شده است ، بپذیرید که سبک زندگی شما باید تغییر کند و با شرایط جدید سازگار شود.
وضعیت شیوع ویروس کرونا در کشور چگونه است؟
دکتر عرفانی: هموطنان عزیز باید توجه داشته باشند مشکل ویروس کرونا همچنان به قوت خود باقی است یعنی گرچه ما توانسته ایم به کمک مردم از شیوع بیش از اندازه این ویروس جلوگیری کنیم اما هنوز به صورت کامل مهار نشده است . در مرحله ای هستیم که گر به اقدامات کنترلی خود ادامه دهیم موفق به کنترل کامل بیماری خواهیم شد و به شرایط پیش از شیوع ویروس برگردیم اما اگر دلسرد شویم و به هشدارها بی توجه باشیم اوضاع وخیم خواهد شد.
مرز میان ترس منطقی با غیر منطقی و وسواس های بیجا کجاست و چرا این نگرانی در برخی از خانواده ها موجب افسردگی شده است ؟
دکتر حاتمی: ترس منطقی به این معناست که ما سبک زندگی خود را به سرعت تغییر دهیم ، پیشگیری کنیم ، شرایط را به نفع خود تغییر دهیم و با وضعیت جدید سازگاری پیدا کنیم. در مقابل وسواس بیش از اندازه سبب بروز استرس حاد می شود که بر وضعیت جسمانی و روانی ما تاثیرگذار است. در این حالت سیستم ایمنی دچار ضعف می شود و راه جولان ویروس های دیگر نیز فراهم می گردد . بنابراین ترس بیش از اندازه ضمن ایجاد افسردگی سبب فعالیت های اضافی می شود و مسیر زندگی را از حالت عادی و هوشیاری خارج می کند. سبک زندگی در زمان شیوع کرونا باید به منظور ایجاد یک خانه آرام ، جذاب و پر ازامید باید ایجاد شود.
*** ترنج: آیا از نظر روان شناسی ترس ناشی از مسائل همه گیر مانند شیوع کرونا طبیعی است ؟ وضعیت استرس و نگرانی در ایران چگونه است ؟
دکتر حاتمی: از نگاه روانشناسی انسانی سالم است که در هنگام مواجه شدن با یک پدیده یا مشکل جدید، ضمن داشتن ترس منطقی، تمهیدات لازم برای مقابله و حل مسئله را فراهم کند. اگر این ترس وجود نداشته یا بیش از اندازه وجود داشته باشد و زندگی فرد را مختل کند از نظر روانشناسی غیرعادی است .
متاسفانه در هفته های نخست شیوع ویروس ، نگرانی و استرس اثرات مخربی بر مردم وارد کرد اما مردم با تبعیت از دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا ، تا حد زیادی این استرس و نگرانی را کنترل کردند . اکنون آرامش نسبی در بسیاری از استان های کشور برقرار شده است.
سبک زندگی ایرانی در زمان شیوع کرونا چه ویزگی ها و مزایایی نسبت به جهان دارد؟
پروفسور کرمی: نخست اینکه باید بدانیم این بیماری از جهات مختلف جامعه شناسی می تواند فرصت باشد . فرهنگ و سبک زندگی ایرانی در قیاس با کشورهای غربی ، نقاط مثبت زیادی دارد . از آنجایی که سبک زندگی غربی بیشتر بر پایه مادیات بنا شده است و معنویت در آنجا کمرنگ تر است ، خیلی از حرکت های اجتماعی که در کشور ما شکل گرفت در آن کشورها انجام نشد . به عنوان مثال خانه های به پایگاه های فعالیت های خیرخواهانه تبدیل شدند. از سوی دیگر با وجود فضای مجازی که خود در برخی موارد تهدید محسوب می شود ، بسیاری از فعالیت ها نه تنها تعطیل نشد بلکه با قوت و گستردگی بیشتری ادامه پیدا کرد .
برخی از مسائل در سبک زندگی جهانی فراموش شده بود اما کرونا آنها را بازگرداند. به عنوان مثال خیلی از مردم به کلیساها رفتند تا دعا کنند و خوشبختانه در ایران یک سبک زندگی دینی وجود دارد که سبب آرامش بیشتر در خانواده ها شده است. فرهنگ ایرانی به دلیل تلفیق با سبک زندگی اسلامی یک نگاه مثبت گرا در ما ایجاد کرده است و تاب آوری ما را در برابر مشکلات افزایش داده است.
توصیه می شود در این دوران کتاب بخوانید ، ارتباط خود را با دوستان ادامه دهید و سعی کنید فضای مثبت ایجاد کنید و تا هر اندازه امکان دارد امواج منفی را از خود و خانواده دور کنید . به جای اینکه فکر کنید زندگی تان مختل شده است ، بپذیرید که سبک زندگی شما باید تغییر کند و با شرایط جدید سازگار شود.
وضعیت شیوع ویروس کرونا در کشور چگونه است؟
دکتر عرفانی: هموطنان عزیز باید توجه داشته باشند مشکل ویروس کرونا همچنان به قوت خود باقی است یعنی گرچه ما توانسته ایم به کمک مردم از شیوع بیش از اندازه این ویروس جلوگیری کنیم اما هنوز به صورت کامل مهار نشده است . در مرحله ای هستیم که گر به اقدامات کنترلی خود ادامه دهیم موفق به کنترل کامل بیماری خواهیم شد و به شرایط پیش از شیوع ویروس برگردیم اما اگر دلسرد شویم و به هشدارها بی توجه باشیم اوضاع وخیم خواهد شد.
مرز میان ترس منطقی با غیر منطقی و وسواس های بیجا کجاست و چرا این نگرانی در برخی از خانواده ها موجب افسردگی شده است ؟
دکتر حاتمی: ترس منطقی به این معناست که ما سبک زندگی خود را به سرعت تغییر دهیم ، پیشگیری کنیم ، شرایط را به نفع خود تغییر دهیم و با وضعیت جدید سازگاری پیدا کنیم. در مقابل وسواس بیش از اندازه سبب بروز استرس حاد می شود که بر وضعیت جسمانی و روانی ما تاثیرگذار است. در این حالت سیستم ایمنی دچار ضعف می شود و راه جولان ویروس های دیگر نیز فراهم می گردد . بنابراین ترس بیش از اندازه ضمن ایجاد افسردگی سبب فعالیت های اضافی می شود و مسیر زندگی را از حالت عادی و هوشیاری خارج می کند. سبک زندگی در زمان شیوع کرونا باید به منظور ایجاد یک خانه آرام ، جذاب و پر ازامید باید ایجاد شود.
مرجع : رادیو گفت و گو
