والدینی که فرزندشان در کنکور رتبه خوبی نگرفته چه کنند؟
سرزنش کنکوری‌های ناموفق ممنوع
صدیقه معدنی، کارشناس‌ارشد روانشناسی درباره نحوه مواجه والدین با فرزندان کنکوری خود پس از مشخص شدن نتایج کنکور یادداشت زیر را نوشته است:
بعد از اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری، والدین یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۹۳۱ داوطلب کنکور با رتبه فرزندشان روبه‌رو شدند که طبیعتا، تعداد زیادی از آنها از عملکرد فرزندشان راضی نیستند. خطاب به چنین پدرومادرهایی می‌خواهم بگویم که می‌دانم به خاطر رسیدن فرزندتان به این مرحله از تحصیل رنج زیادی کشیده‌اید و می‌دانم رسیدن فرزند به این رقابت تحصیلی برای والدین مهم و البته استرس‌زاست. در ادامه به بررسی نقش شما عزیزان در موفقیت و ادامه مسیر تحصیلی و البته زندگی فرزندتان می‌پردازم.
افسردگی در کمین نوجوانان ناموفق در کنکور
در دوران نوجوانی و بلوغ، تغییرات جسمی، عاطفی و اجتماعی افزایش می‌یابد و به دنبال آن اضطراب و نگرانی در برخورد با عوامل استرس‌زا، کلاس‌های زیاد، فشار والدین و مدارس، مهارت و اطلاع نداشتن والدین از مراحل رشدی نوجوانی و رفتار والدین باعث میشود که نوجوانان به دنیای افسردگی پناه ببرند.
افسردگی در دوران نوجوانی باعث میشود که فرد احساس پوچی کند، علاقه و لذت انجام فعالیت‌ها را از دست بدهد، دچار افزایش و کاهش وزن، اختلال در خواب، بی‌قراری و کندی روانی حرکتی و خستگی زیاد و کاهش تمرکز و افکار عود کننده درباره مرگ و حتی رفتارهای پر خطر شود. پس لطفا برای حفظ بهداشت روان فرزندتان اگر او رتبه خوب و قابل انتظار در کنکور را کسب نکرده از انجام رفتارهایی که در ادامه مطرح میشود، پرهیز کنید.
سرزنش ممنوع
والدین نباید احساس ناتوانی و بی‌کفایت بودن را به فرزند کنکوری‌شان که رتبه خوبی کسب نکرده، القا کنند. شرایط و دلایل بسیاری باعث شکست یک دانش‌آموز در کنکور میشود که در بسیاری از مواقع طبیعی و قابل درک هستند. بنابراین والدین باید با درک این شرایط، در صورت امکان فرصت امتحان دوباره شرکت در این آزمون را به فرزند خود بدهند یا به دنبال راهکار دیگری باشند و با همان رفتار حمایتگرانه و دلگرمانه قبلی خود به همراهی با فرزند خود ادامه دهند.
کنار گذاشتن انتظارات کمال‌گرایانه
هر انسانی دارای هوش، بهره معین و توانایی‌های منحصر به فرد و خاصی است؛ البته باید متذکر شد که انسان در هر سطحی از توانایی که باشد، با تمرین و ممارست و آموختن مهارت‌های گوناگون می‌تواند خود را از لحاظ فکری و عملی ارتقا بخشد. دانش‌آموز کنکوری شما از این قاعده مستثنا نیست.
با این حال منظور از انتظارات واقع‌گرایانه والدین این است که آنها توقعات خود را در خصوص احتمال موفقیت فرزندشان در کنکور بر اساس عوامل منطقی تنظیم کنند. مثلا از دانش‌آموزی که در سال‌های قبل پیش‌نیاز لازم را کسب نکرده و ضعف پایه‌ای دارد نباید توقع قبولی در یک رشته بالا داشت. یا دانش‌آموزانی را که به هر دلیل از جمله تمایل برای ورود به بازار کار، انگیزه چندانی برای کنکور ندارند، نمی‌توان با اجبار به کنکور علاقه مند ساخت.
اعتمادبه‌نفس فرزندتان را نابود نکنید
در صورت تلاش فرزندتان، عملکرد او را متناسب با خود او ارزیابی کنید، نه این که به مقایسه با افراد دیگر و رقبا یا گذشته خودتان، اعتماد به نفس فرزند کنکوری‌تان را فرو ریزید. فراموش نکنید که شما پیش از هر چیز پدر یا مادر هستید و باید وظایف پدر و مادری خود را به درستی انجام دهید. مهمترین نقش شما در زندگی فرزندتان کمک به ساختن محیطی به دور از تنش و دعوا و دادن حس امنیت و شادی از کنار هم بودن به دیگر اعضای خانواده است.
مسیر موفقیت الزاما از کنکور نمی‌گذرد
هر فردی می‌تواند در حیطه خاصی موفق باشد و این یعنی هر فردی دارای استعدادهای خاصی است و الزاما همه نوجوانان نمی‌توانند از نظر تحصیلی موفق باشند. بنابراین بهتر است از کودکی استعداد فرزندان‌تان را بیابید و به جای ایجاد تنش در خانواده، باور داشته باشید افرادی که می‌توانند در حیطه استعداد خود قدم بردارند موفق‌تر از کسانی هستند که رتبه‌های بالایی در کنکور کسب می‌کنند.
جامعه ما به همه رده‌های شغلی نیازمند است و تحصیل در رشته های پرطرفدار و خاص و دست‌یابی به جایگاه اجتماعی بالا بدون داشتن استعداد و علاقه نه تنها رضایت‌بخش نیست بلکه گاهی چون لباسی گشاد بر تن فرد زار می‌زند. پس مراقب باشید با این تله فکری فرزند خود را به زور به خواندن در رشته‌های پزشکی، مهندسی، وکالت و دیگر رشته‌های با جایگاه اجتماعی بالا وادار نکنید و اولویت را استعداد و علاقه و توانمندی فرزندتان بگذارید و بدانید که این مسئله نقش مهمی در سلامت روان و جلوگیری از آسیب‌های روانی در درازمدت بر فرد دارد.
باید بدانیم کنکور انتهای راه نیست و بعد از آن هم نوجوانان می توانند موفق باشند، به شرط آن که استعدادشان کشف شده باشد و خانواده‌ای همراه و فهیم داشته باشند. همچنین بهتر است از مشاوران برای استعدادیابی فرزندتان و کمک به او در انتخاب رشته و شغل متناسب با روحیه و توانمندی‌هایش کمک بگیرید تا سرعت پیشرفت او افزایش یابد و آینده بهتری در انتظارش باشد.
افسردگی در کمین نوجوانان ناموفق در کنکور
در دوران نوجوانی و بلوغ، تغییرات جسمی، عاطفی و اجتماعی افزایش می‌یابد و به دنبال آن اضطراب و نگرانی در برخورد با عوامل استرس‌زا، کلاس‌های زیاد، فشار والدین و مدارس، مهارت و اطلاع نداشتن والدین از مراحل رشدی نوجوانی و رفتار والدین باعث میشود که نوجوانان به دنیای افسردگی پناه ببرند.
افسردگی در دوران نوجوانی باعث میشود که فرد احساس پوچی کند، علاقه و لذت انجام فعالیت‌ها را از دست بدهد، دچار افزایش و کاهش وزن، اختلال در خواب، بی‌قراری و کندی روانی حرکتی و خستگی زیاد و کاهش تمرکز و افکار عود کننده درباره مرگ و حتی رفتارهای پر خطر شود. پس لطفا برای حفظ بهداشت روان فرزندتان اگر او رتبه خوب و قابل انتظار در کنکور را کسب نکرده از انجام رفتارهایی که در ادامه مطرح میشود، پرهیز کنید.
سرزنش ممنوع
والدین نباید احساس ناتوانی و بی‌کفایت بودن را به فرزند کنکوری‌شان که رتبه خوبی کسب نکرده، القا کنند. شرایط و دلایل بسیاری باعث شکست یک دانش‌آموز در کنکور میشود که در بسیاری از مواقع طبیعی و قابل درک هستند. بنابراین والدین باید با درک این شرایط، در صورت امکان فرصت امتحان دوباره شرکت در این آزمون را به فرزند خود بدهند یا به دنبال راهکار دیگری باشند و با همان رفتار حمایتگرانه و دلگرمانه قبلی خود به همراهی با فرزند خود ادامه دهند.
کنار گذاشتن انتظارات کمال‌گرایانه
هر انسانی دارای هوش، بهره معین و توانایی‌های منحصر به فرد و خاصی است؛ البته باید متذکر شد که انسان در هر سطحی از توانایی که باشد، با تمرین و ممارست و آموختن مهارت‌های گوناگون می‌تواند خود را از لحاظ فکری و عملی ارتقا بخشد. دانش‌آموز کنکوری شما از این قاعده مستثنا نیست.
با این حال منظور از انتظارات واقع‌گرایانه والدین این است که آنها توقعات خود را در خصوص احتمال موفقیت فرزندشان در کنکور بر اساس عوامل منطقی تنظیم کنند. مثلا از دانش‌آموزی که در سال‌های قبل پیش‌نیاز لازم را کسب نکرده و ضعف پایه‌ای دارد نباید توقع قبولی در یک رشته بالا داشت. یا دانش‌آموزانی را که به هر دلیل از جمله تمایل برای ورود به بازار کار، انگیزه چندانی برای کنکور ندارند، نمی‌توان با اجبار به کنکور علاقه مند ساخت.
اعتمادبه‌نفس فرزندتان را نابود نکنید
در صورت تلاش فرزندتان، عملکرد او را متناسب با خود او ارزیابی کنید، نه این که به مقایسه با افراد دیگر و رقبا یا گذشته خودتان، اعتماد به نفس فرزند کنکوری‌تان را فرو ریزید. فراموش نکنید که شما پیش از هر چیز پدر یا مادر هستید و باید وظایف پدر و مادری خود را به درستی انجام دهید. مهمترین نقش شما در زندگی فرزندتان کمک به ساختن محیطی به دور از تنش و دعوا و دادن حس امنیت و شادی از کنار هم بودن به دیگر اعضای خانواده است.
مسیر موفقیت الزاما از کنکور نمی‌گذرد
هر فردی می‌تواند در حیطه خاصی موفق باشد و این یعنی هر فردی دارای استعدادهای خاصی است و الزاما همه نوجوانان نمی‌توانند از نظر تحصیلی موفق باشند. بنابراین بهتر است از کودکی استعداد فرزندان‌تان را بیابید و به جای ایجاد تنش در خانواده، باور داشته باشید افرادی که می‌توانند در حیطه استعداد خود قدم بردارند موفق‌تر از کسانی هستند که رتبه‌های بالایی در کنکور کسب می‌کنند.
جامعه ما به همه رده‌های شغلی نیازمند است و تحصیل در رشته های پرطرفدار و خاص و دست‌یابی به جایگاه اجتماعی بالا بدون داشتن استعداد و علاقه نه تنها رضایت‌بخش نیست بلکه گاهی چون لباسی گشاد بر تن فرد زار می‌زند. پس مراقب باشید با این تله فکری فرزند خود را به زور به خواندن در رشته‌های پزشکی، مهندسی، وکالت و دیگر رشته‌های با جایگاه اجتماعی بالا وادار نکنید و اولویت را استعداد و علاقه و توانمندی فرزندتان بگذارید و بدانید که این مسئله نقش مهمی در سلامت روان و جلوگیری از آسیب‌های روانی در درازمدت بر فرد دارد.
باید بدانیم کنکور انتهای راه نیست و بعد از آن هم نوجوانان می توانند موفق باشند، به شرط آن که استعدادشان کشف شده باشد و خانواده‌ای همراه و فهیم داشته باشند. همچنین بهتر است از مشاوران برای استعدادیابی فرزندتان و کمک به او در انتخاب رشته و شغل متناسب با روحیه و توانمندی‌هایش کمک بگیرید تا سرعت پیشرفت او افزایش یابد و آینده بهتری در انتظارش باشد.
مرجع : روزنامه خراسان
