باشگاه تاب آوری
شش مرحله حمایت از تاب آوری در مدارس
عفت حیدری
به گزارش میگنا شش موضوع به دست آمده از این تحقیق نشان می دهند که مدارس چگونه می توانند به اندازه خانواده ها و جوامع عوامل محیطی و شرایطی را فراهم آورند که از عوامل حفاظتی فردی حمایت می کنند.
مراحل ابتدایی: یکم تا سوم، کاهش خطر
تحقیق عامل خطر پذیری شامل صدها بررسی انجام شده در طی چند دهه است که توسط هاوکینز، کاتالانو و میلر ( 1992 م ) به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. آنها طی دو دهه گذشته وقت خود را کاملا صرف انجام این تحقیق کرده اند و در نهایت به این نتیجه رسیده اند که تاریخچه خطر نگری سه کارکرد را برای کاهش تهدیدات در زندگی کودکان و جوانان ارائه می دهد که این عوامل در حرکت موثر آنها به سوی تاب آوری کار آمد خواهد بود.( هاوکینز و کاتالانو، 1990 میلادی)
یک: افزایش پیوند: این نکته شامل ارتباط میان افراد و یا فرد و فعالیتهای اجتماعی است. بر اساس این شواهد کودکانی که پیوندهای اجتماعی مثبت در زندگی آنها دیده می شود، کمتر در معرض رفتارهای پرخطر قرار می گیرند تا کودکانی که این پیوندهای اجتماعی را ندارند. به همین نسبت پیوند وارتباط دانش آموزان و وضعیت تحصیلی آنها نیز با مدرسه از طریق ارتباط با سبک یادیگری ترجیحی دانش آموز اثر گذار خواهد بود.
دو: تعیین مرزهای روشن و واضح: شامل بیان کامل سیاستهای مدرسه و قوانین و شیوه های راهبردی آن به منظور روشن ساختن توقعات رفتاری است. این توقعات در زمان مواجه با رفتارهای پرخطر دانش آموزان است که لازم است به روشنی نوشته شده و به وضوح و به طور مرتب مورد تاکید قرار گیرند.
سه: آموزش مهارتهای زندگی: این مهارتها شامل همکاری، توانایی حل درست درگیری و کشمکش ها، تصمیم گیری، تاب آوری، مهارتهای مثبت اندیشی، مهارتهای ارتباطی، مهارتهای حل مساله و تصمیم گیری و مدیریت سالم استرس است. وقتی این مهارتها به خوبی آموخته شوند، این امکان برای دانش آموزان فراهم می آید که از پس خطرات دوران نوجوانی به خصوص کشیدن سیگار و مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر دیگر بر آیند.( بتوین و بتوین، 1992). این مهارتها در ایجاد محیطی مناسب برای یادگیری دانش آموزان و کمک به افراد بالغ برای تعامل مثبت در مدرسه بسیار موثر است.
مراحل چهارم تا ششم ایجاد تاب آوری
تحقیق تاب آوری شامل سه مرحله مهم در ارتباط با حمایت از تاب آوری است. بنارد ( 1991 م ) این سه یافته را در توصیه های زیر تلفیق می کند که مشتمل بر شرایط محیطی است و عمدتا در زندگی افراد تاب آور وجود دارد.
چهار: ایجاد حمایت و دلسوزی: این بخش شامل ایجاد نگرش غیر شرطی مثبت و تشویق است. به این دلیل می توان گفت که این عامل حیاتی ترین موردی است که تاب آوری را بهبود می بخشد. درحقیقت غیر ممکن است که بدون حمایت یا موفقیت بر سختی غلبه کرد. این دلسوزی تنها از سوی اعضای خانواده بیولوژیکی فرد نیست و اغلب معلمان، همسایه ها و جوانان دیگر و نیز عوامل دیگر حمایت از تاب آوری نیز می توانند در آن نقش داشته باشند. همسالان و حتی حیوانات اهلی هم می توانند برای بزرگسالان و کودکان باعث تاب آوری شوند. ( هیگینز، 1994 م ) درمانگران معتقدند محیط حمایتگر پایه و اساس تحصیلی افراد است. نادینگ( 1998 م ) می گوید: " واضح است کودکان برای کسانی که دوست دارند سختتر کار می کنند و کارهای عجیبی مثل جمع کردن خرده ریز را هم انجام می دهند.
پنج: توقعات بالایی داشته باشید، این مرحله در پیشینه تاب آوری و تحقیق در موفقیت تحصیلی افراد مهم است. برای ایجاد انگیزه موثر توقعات بالایی از کودکان داشته باشید. در واقع، بسیاری از بچه ها در مدارس، به خصوص آنهایی که در مدارس شلوغ درس می خوانند، توقعات پایین تری از آنها انتظار می رود. مسئولان مدارس شکایت می کنند که این جریان در مدارس بزرگسالان نیز وجود دارد، یعنی توانایی ها و استعدادهای آنها یا شناخته نمی شود و یا اصلا ارزشمند تلقی نمی گردد.
شش: فرصتهایی برای مشارکت معنادار آنها فراهم آورید. این راهکار به معنای مسئولیت دادن به دانش آموزان، خانواده های آنها و کادر مدرسه است تا فرصتهایی برای حل مساله، تصمیم گیری، طراحی و تنظیم هدف و کمک به دیگران برای آنها فراهم آید. ایجاد تاب آوری به طور روزافزون در تاریخچه مدرسه تغییرات موثری ایجاد می کند. با این رویکرد آموزش بیشتر به سمت واقعی و عملی و کاربردی شدن رفته و در تصمیم گیری از همه اعضای مدرسه کمک گرفته می شود ( کوپر و هندرسون، 1995)
این شش روش منجر به افزایش برداشت مثبت از خود، پیوند و ارتباط بیشتر با مدرسه، باور به قوانین، نمرات بالاتر، کاهش قابل توجه مصرف مواد مخدر و اهمال و قصور و کوتاهی در کودکان می شود.( هاوکینز و دیگران، 1992م ) این عوامل به عنوان عوامل حیاتی و مهم در حمایت از تاب آوری در کودکان و بزرگسالان به کرات مورد تاکید قرار می گیرند.
*تاب آوری در مدارس.نان هندرسون.مایک ام. میلستین
محمدرضا مقدسی، عفت حیدری
مراحل ابتدایی: یکم تا سوم، کاهش خطر
تحقیق عامل خطر پذیری شامل صدها بررسی انجام شده در طی چند دهه است که توسط هاوکینز، کاتالانو و میلر ( 1992 م ) به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. آنها طی دو دهه گذشته وقت خود را کاملا صرف انجام این تحقیق کرده اند و در نهایت به این نتیجه رسیده اند که تاریخچه خطر نگری سه کارکرد را برای کاهش تهدیدات در زندگی کودکان و جوانان ارائه می دهد که این عوامل در حرکت موثر آنها به سوی تاب آوری کار آمد خواهد بود.( هاوکینز و کاتالانو، 1990 میلادی)
یک: افزایش پیوند: این نکته شامل ارتباط میان افراد و یا فرد و فعالیتهای اجتماعی است. بر اساس این شواهد کودکانی که پیوندهای اجتماعی مثبت در زندگی آنها دیده می شود، کمتر در معرض رفتارهای پرخطر قرار می گیرند تا کودکانی که این پیوندهای اجتماعی را ندارند. به همین نسبت پیوند وارتباط دانش آموزان و وضعیت تحصیلی آنها نیز با مدرسه از طریق ارتباط با سبک یادیگری ترجیحی دانش آموز اثر گذار خواهد بود.
دو: تعیین مرزهای روشن و واضح: شامل بیان کامل سیاستهای مدرسه و قوانین و شیوه های راهبردی آن به منظور روشن ساختن توقعات رفتاری است. این توقعات در زمان مواجه با رفتارهای پرخطر دانش آموزان است که لازم است به روشنی نوشته شده و به وضوح و به طور مرتب مورد تاکید قرار گیرند.
سه: آموزش مهارتهای زندگی: این مهارتها شامل همکاری، توانایی حل درست درگیری و کشمکش ها، تصمیم گیری، تاب آوری، مهارتهای مثبت اندیشی، مهارتهای ارتباطی، مهارتهای حل مساله و تصمیم گیری و مدیریت سالم استرس است. وقتی این مهارتها به خوبی آموخته شوند، این امکان برای دانش آموزان فراهم می آید که از پس خطرات دوران نوجوانی به خصوص کشیدن سیگار و مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر دیگر بر آیند.( بتوین و بتوین، 1992). این مهارتها در ایجاد محیطی مناسب برای یادگیری دانش آموزان و کمک به افراد بالغ برای تعامل مثبت در مدرسه بسیار موثر است.
مراحل چهارم تا ششم ایجاد تاب آوری
تحقیق تاب آوری شامل سه مرحله مهم در ارتباط با حمایت از تاب آوری است. بنارد ( 1991 م ) این سه یافته را در توصیه های زیر تلفیق می کند که مشتمل بر شرایط محیطی است و عمدتا در زندگی افراد تاب آور وجود دارد.
چهار: ایجاد حمایت و دلسوزی: این بخش شامل ایجاد نگرش غیر شرطی مثبت و تشویق است. به این دلیل می توان گفت که این عامل حیاتی ترین موردی است که تاب آوری را بهبود می بخشد. درحقیقت غیر ممکن است که بدون حمایت یا موفقیت بر سختی غلبه کرد. این دلسوزی تنها از سوی اعضای خانواده بیولوژیکی فرد نیست و اغلب معلمان، همسایه ها و جوانان دیگر و نیز عوامل دیگر حمایت از تاب آوری نیز می توانند در آن نقش داشته باشند. همسالان و حتی حیوانات اهلی هم می توانند برای بزرگسالان و کودکان باعث تاب آوری شوند. ( هیگینز، 1994 م ) درمانگران معتقدند محیط حمایتگر پایه و اساس تحصیلی افراد است. نادینگ( 1998 م ) می گوید: " واضح است کودکان برای کسانی که دوست دارند سختتر کار می کنند و کارهای عجیبی مثل جمع کردن خرده ریز را هم انجام می دهند.
پنج: توقعات بالایی داشته باشید، این مرحله در پیشینه تاب آوری و تحقیق در موفقیت تحصیلی افراد مهم است. برای ایجاد انگیزه موثر توقعات بالایی از کودکان داشته باشید. در واقع، بسیاری از بچه ها در مدارس، به خصوص آنهایی که در مدارس شلوغ درس می خوانند، توقعات پایین تری از آنها انتظار می رود. مسئولان مدارس شکایت می کنند که این جریان در مدارس بزرگسالان نیز وجود دارد، یعنی توانایی ها و استعدادهای آنها یا شناخته نمی شود و یا اصلا ارزشمند تلقی نمی گردد.
شش: فرصتهایی برای مشارکت معنادار آنها فراهم آورید. این راهکار به معنای مسئولیت دادن به دانش آموزان، خانواده های آنها و کادر مدرسه است تا فرصتهایی برای حل مساله، تصمیم گیری، طراحی و تنظیم هدف و کمک به دیگران برای آنها فراهم آید. ایجاد تاب آوری به طور روزافزون در تاریخچه مدرسه تغییرات موثری ایجاد می کند. با این رویکرد آموزش بیشتر به سمت واقعی و عملی و کاربردی شدن رفته و در تصمیم گیری از همه اعضای مدرسه کمک گرفته می شود ( کوپر و هندرسون، 1995)
این شش روش منجر به افزایش برداشت مثبت از خود، پیوند و ارتباط بیشتر با مدرسه، باور به قوانین، نمرات بالاتر، کاهش قابل توجه مصرف مواد مخدر و اهمال و قصور و کوتاهی در کودکان می شود.( هاوکینز و دیگران، 1992م ) این عوامل به عنوان عوامل حیاتی و مهم در حمایت از تاب آوری در کودکان و بزرگسالان به کرات مورد تاکید قرار می گیرند.
*تاب آوری در مدارس.نان هندرسون.مایک ام. میلستین
محمدرضا مقدسی، عفت حیدری
