کدام تیپ‌های شخصیتی پژوهشگران بهتری می‌شوند؟

دکتر فریبا قربانی؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماری‌های نای گفت: با توجه به این که پژوهشگران افرادی کنجکاو، پرانرژی و خلاق هستند، مدیریت آن‌ها یکی از چالش برانگیزترین مباحث مدیریتی است. از تولید ایده تا به نتیجه رسیدن ایده، مسیر ناهمواری است که با انجام کار تیمی شانس موفقیت را افزایش می‌دهیم.
 

وی در خصوص این که آیا پژوهشگر ساخته می‌شود یا شناخته می‌شود، گفت: به طور کلی در راستای پرورش روحیه پژوهشگری سال‌هاست کتب درسی به سمت ارایه روش‌های علمی در سطح دبستان پرداخته‌اند؛ اما این‌که چند درصد از دانش‌آموزان با این روش‌های علمی و شیوه‌های دانشمند شدن آشنا شده‌اند، بسیار مهم است.

به گفته قربانی، پرورش پژوهشگر صرفا با نگارش چندین مقاله معتبر حاصل نمی‌شود بلکه فرایندی زمانبر است که طی آن پژوهشگر با متدولوژی و عناصر پژوهش آشنا می‌شود و علاوه بر آن روحیه صبوری، پشتکار کافی، مشارکت در کار تیمی و افزایش ظرفیت های ذهنی را در پی دارد.

وی با اشاره به این که پژوهشگران از سطوح مختلفی برخوردار هستند، افزود: در سطح اول فعالیت تخصصی در یک رشته علمی را به صورت خط ممتد و پژوهش های ادامه دار و هدفمند انجام می دهند و در سطوح بالاتر، تحقیقات بین رشته ای و برنامه‌ریزی‌های چند سناریویی توسط پژوهشگر مدیریت می شود.

قربانی یادآور شد: از نظر علمی، چندین تیپ مختلف شخصیتی برای پژوهشگران مطرح شده است که یک مدیر پژوهشی با شناخت این ابعاد شخصیتی، بهتر می تواند به تیم سازی و اجرای یک پروژه تحقیقاتی بیندیشد.

وی یکی از انواع این شخصیت ها را افراد لیدر یا رهبران گروه عنوان کرد و افزود: این افراد قاطع، مستقل، ساختار یافته و هدفمند هستند.

اصولا" بر روی یک زمینه کاری تمرکز زیادی دارند و برای کشف موارد ناشناخته بسیار تاثیرگذار هستند، این افراد بسیار کمالگرا بوده و درون گرا هستند. یکی از ضعف های این گروه این است که ممکن است دانش ارتباط خوبی نداشته باشند، بنابراین بهتر است در یک تیم کار کنند.

این پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماری های نای در ادامه گفت: گروه دوم در شخصیت پژوهشگران، جستجوگران هستند. این افراد مملو از ایده های جدید هستند. معمولا" تمایل دارند در فضاهای چارت نشده حضور داشته باشند. این پژوهشگران خیلی دقیق به فرآیند ها نگاه نمی کنند ولی ایده پرور هستند. این افراد بسیار جذب تکنولوژی های جدید و افکار جدید در پژوهش می شوند.

وی نقطه ضعف افراد گروه دوم را نداشتن تمرکز پژوهشی و وارد شدن مرتب به چالش های جدید پژوهشی ذکر کرد و افزود: این افراد برون گرا هستند و یک گروه تحقیقاتی بهتر است تعداد محدودی از این تیپ شخصیتی را داشته باشد. گروه جستجوگر نباید در یک پروژه نقش لیدر را داشته باشد و باید در جایگاه خود مدیریت شوند. این افراد در تیم تحقیقاتی انگیزه ساز هستند.

تیپ سوم شخصیتی افراد سرخوش و Enthusiast هستند که به راحتی با دیگران تعامل می کنند و دیگران را خشنود می کنند. این افراد شنونده های خوب و اصولا" مقاوم به تغییر هستند اما ریسک پذیر نیستند. این افراد ایده پرور نبوده و شخصا نوآوری ندارند ولی از ایده های خوب تبعیت می کنند.

به گفته وی این افراد باید در جایگاهی به کار گرفته شوند که فرآیند مشخصی وجود دارد و از حوزه های علوم پایه که نیاز به بحث و جدل و ریسک پذیری دارد، برای این افراد باید اجتناب کرد. یک تیم تحقیقاتی می تواند برخلاف تیپ جستجوگر تعداد بیشتری از این تیپ پژوهشگر را داشته باشد.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: تیپ شخصیتی چهارم افراد organizer  یا سازمان یافته هستند. این افراد متود دار هستند، در یک قالب فکری کار می کنند، سنتی فکر می کنند و عملگرا هستند. این افراد با هوش و ملایم هستند و نتیجه کار برایشان بسیار اهمیت دارد . این افراد برای قسمت برنامه ریزی کار تحقیقاتی بسیار مفید هستند و یک تیم تحقیقاتی می تواند تعداد زیادی فرد سازمان یافته داشته باشد.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، دکتر قربانی در خاتمه خاطرنشان کرد: مجموعه ای از افراد ذکر شده با ترکیب مناسب، در یک کار تحقیقاتی می توانند به سمت تحقیق و توسعه ( Research &Development)حرکت کنند و در عین حال که پژوهشگران را آزاد می گذاریم باید آنها را مدیریت کنیم بنابراین با در نظر داشتن برنامه استراتژیک و تعیین آرمان برای سازمان، پژوهشگر آزاد ولی هدفمند فعالیت خواهد کرد.