مداربندی یا تعمیر پذیری مغز

راحیل شمسایی
مغز ما ساختار سازمان یافته و پیچیده ای دارد و وظایف زیادی برعهده اش هست. یکی از مهمترین وظایف مغز، دور کردن ما از خطرات و فشارهاست.
در حقیقت مغز وظیفه نگهبانی از جسم و روح را به عهده دارد. به این معنی که اگر احساس کند خطری ما را تهدید می کند، خود را آماده مبارزه با آن می نماید ، مثل وقتی که برای اولین بار در محیط جدیدی می خوابیم، مغز احساس خطر می کند پس بیدار می‌ماند ، یا وقتی بسیار خوشحالیم، گریه می کنیم، چون هیپوتالاموس در مغز ما نمی‌تواند فرق بین شادی زیاد و غم زیاد را تشخیص بدهد.
اما وقتی این موقعیت تکرار شود و مغز متوجه شود خطری فرد را تهدید نمی کند، با آن شرایط خود را وفق می دهد.
وقتی ما با فشار روانی مثل غم ، شرم، احساس گناه و... مواجه می شویم مغز ما این احساسات را به مثابه خطر تلقی می کند و تمایلی به روبرو شدن با این احساسات ندارد بنابراین آن ها را به ناهشیار می سپارد تا به طور موقت آرام شود  این مقاومت ها خود را به صورت های مختلف نشان می‌دهد مثل انکار، واپس رانی، فرافکنی و.... ولی فرد دچار اضطراب و نگرانی می شود.
در ابتدا تغییر با سختی و شاید درد و رنج همراه باشد بخصوص تغییرات اساسی در سبک زندگی که تعادل روحی و روانی ما را تحت تاثیر قرار می دهد.
اما نگران نشوید مغز ما خاصیت دیگری هم دارد تحت عنوان نوروپلاستیسیتی یعنی انعطاف پذیری به این معنی که وقتی تغییر تداوم داشته باشد، و ارتباطات نورونی ( سلول های مغزی ) بیشتر می شود و مسیرهای جدیدی برایش ساخته می‌شود و  آن تغییر یا سبک زندگی یا عادت، در فرد نهادینه می شود.
در حقیقت ساختار مغز ما بدین گونه است که هر اطلاعات یا داده یا چیزهایی که روبرو می شود، اگر با تکرار و توجه همراه باشد، آن را جذب می کند و وارد حافظه می کند. اما اگر به اطلاعات وارده بی توجهی شود، وارد حافظه و ساختار مغز نمی شود.
پس می توانیم به راحتی مغز خود را تربیت کنیم و هرآنچه می خواهیم وارد یا خارج کنیم البته با تمرین و تکرار.

متخصصان علوم مغز و اعصاب زمانی براین باور بودند که انعطاف‌پذیری عصبی فقط در دوران طفولیت بروز می‌کند، اما   یافته های پژوهشگران در نیمه دوم قرن بیستم  نشان داد که بسیاری از جنبه‌های مغز حتی تا بزرگسالی نیز قابل تغییر  و یا لااقل منعطف هستند. با این حال، مغز در حال رشد دوران کودکی بالطبع درجه بالاتری از انعطاف‌پذیری نسبت به مغز بزرگسالان را نشان می‌دهد.