ماجرای تاسف‌برانگیز نظام روانشناسی و مشاوره
مهدی ملک محمد
داستان نیز به‌طور خلاصه از این قرار است که انتخابات پنجمین دوره شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به دلایل مختلف حدود سه سال به تعویق افتاده است. هیئت وزیران در اسفند ماه سال گذشته به بهانه‌ی تصویب آیین‌نامه‌ی برگزاری انتخابات شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی وارد ماجرای انتخابات این سازمان صنفی و غیردولتی میشود و ضمن تعیین سازوکار انتخابات مسئولیت برگزاری و نظارت آن را بر عهده وزارت‌خانه‌های بهداشت و علوم می‌گذارد. این آیین‌نامه در هیئت تطبیق مصوبات هیئت وزیران با قوانین در مجلس شورای اسلامی بررسی شده و آن‌را در تضاد با بندهایی از قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی می‌داند. اما وزارت‌خانه‌های علوم و بهداشت بی‌توجه به این تضادها اصرار در برگزاری انتخابات در تاریخ تعیین‌شده، یعنی ۲۷ مرداد، دارند.
شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی نیز ضمن غیرقانونی‌دانستن مداخله دولت در انتخابات این نهاد صنفی، تاریخ بیستم مرداد را برای برگزاری انتخابات تعیین کرده بود که با مخالفت نمایندگان دولت اجازه برگزاری انتخابات در این تاریخ داده نمی‌شود. و بدین‌طریق به ارکان اصلی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره اجازه‌ی دخالت و نظارت بر انتخابات این سازمان داده نمی‌شود.
حال، دکتر عباس مسجدی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور و نماینده وزارت بهداشت در شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و دکتر ابراهیم نعیمی، مدیرکل مشاوره وزارت علوم و نماینده وزیر علوم در شورای مرکزی به‌عنوان رئیس و دبیر هیئت نظارت انتخابات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با حمایت دولت‌مداران مصمم هستند که فردا، ۲۷ مرداد، انتخابات را برگزار کنند.
به‌نظر هم نمی‌رسد که برای این افراد مهم باشد که بسیاری از اساتید برجسته و پیشکسوتان روانشناسی و مشاوره ایران با مداخله غیرقانونی دولت در امور یک نهاد صنفی مخالف هستند یا برایشان مهم باشد که پنج انجمن علمی معتبر و برجسته روانشناسی ایران این انتخابات را تحریم کرده‌اند یا این‌که شورای مرکزی برآمده از چنین انتخاباتی نمی‌تواند جایگاهی محکم در بین روانشناسان و مشاوران داشته باشد. آن‌چه گویا برای نمایندگان وزارتین بهداشت و علوم مهم و حیاتی است، مدیریت این انتخابات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره‌ی ایران است.
آن‌چه در این میان تأسف‌برانگیز است، نحوه تعامل نمایندگان وزارت‌خانه‌های بهداشت و علوم در شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی با مسئولان این سازمان، شورای مرکزی، هیئت بازرسان و انجمن‌های علمی روانشناسی است. رفتارهایی که کوچکترین نشانی از تمام آموزه‌های روانشناسی در زمینه‌های روابط انسانی ندارد.
شاید این نمایندگان دولتی به‌سبب مسئولیت‌شان فراموش کرده باشند که در وهله‌ی اول روانشناس هستند و نحوه‌ی مواجهه و تعاملشان با موضوعات مختلف باید نشانی از دانش روانشناسی داشته باشد. این‌که این دوستان مانند اهالی صنعت و تجارت و اقتصاد و سیاست -که با آموزه‌های علم روانشناسی آشنا نیستند- یک اختلاف را مدیریت می‌کنند، برای همه‌ی ما روانشناسان و مشاوران حیرت‌برانگیز است. روانشناسی علم زندگی است؛ علم بهترزیستن و تعامل بهتر در دنیایی رنگارنگ و پُراختلاف. ما روانشناسان و مشاوران مسئولیم که در هر جایی که قرار داریم در برابر رفتارهای منفی‌ای مانند قلدری، اتهام‌زنی، برچسب‌زنی، بی‌توجهی به قوانین، بی‌احترامی، نادیده‌انگاری بایستیم و مروج رفتارهای مثبت باشیم. اما وقتی خودمان در مقام روانشناس و در برابر چشمان قضاوت‌گر مردمان سرزمین‌مان به این رفتارها مبادرت می‌ورزیم، مصداق ضرب‌المثل معروف «هرچه بگندد نمکش می‌زنند، وای به وقتی که بگندد نمک» می‌شویم!
با توجه به این موضوع، حالا دیگر چندان اهمیتی ندارد که چه انتقادات درستی از مدیریت فعلی سازمان نظام روانشناسی مطرح است یا این‌که اصلاً دلایل و منشأ اختلاف‌های داخلی گاه عجیب بین روانشناسان و مشاوران چیست یا این‌که چرا دولت‌مداران تا این حد علاقه‌مند به مداخله در امور داخلی این سازمان صنفی و به‌طور کلی سازمان‌های صنفی و غیردولتی هستند. آن‌چه بیش از هرچیز باید درباره آن نگران بود و هشدار داد این است که مبادا آن‌روزی بیاید که به بهانه گردش نخبگان مدیریت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به‌دست افرادی بیفتد که چندان اعتقادی به علم روانشناسی ندارند و فقط به آن به‌مثابه ابزار می‌نگرند. که در این‌صورت آن‌چه رُخ می‌دهد حضور نخبگان نیست که خروج نخبگان است. این مهم‌ترین نگرانی امروز ماست.
حال، دکتر عباس مسجدی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور و نماینده وزارت بهداشت در شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و دکتر ابراهیم نعیمی، مدیرکل مشاوره وزارت علوم و نماینده وزیر علوم در شورای مرکزی به‌عنوان رئیس و دبیر هیئت نظارت انتخابات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با حمایت دولت‌مداران مصمم هستند که فردا، ۲۷ مرداد، انتخابات را برگزار کنند.
به‌نظر هم نمی‌رسد که برای این افراد مهم باشد که بسیاری از اساتید برجسته و پیشکسوتان روانشناسی و مشاوره ایران با مداخله غیرقانونی دولت در امور یک نهاد صنفی مخالف هستند یا برایشان مهم باشد که پنج انجمن علمی معتبر و برجسته روانشناسی ایران این انتخابات را تحریم کرده‌اند یا این‌که شورای مرکزی برآمده از چنین انتخاباتی نمی‌تواند جایگاهی محکم در بین روانشناسان و مشاوران داشته باشد. آن‌چه گویا برای نمایندگان وزارتین بهداشت و علوم مهم و حیاتی است، مدیریت این انتخابات سازمان نظام روانشناسی و مشاوره‌ی ایران است.
آن‌چه در این میان تأسف‌برانگیز است، نحوه تعامل نمایندگان وزارت‌خانه‌های بهداشت و علوم در شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی با مسئولان این سازمان، شورای مرکزی، هیئت بازرسان و انجمن‌های علمی روانشناسی است. رفتارهایی که کوچکترین نشانی از تمام آموزه‌های روانشناسی در زمینه‌های روابط انسانی ندارد.
شاید این نمایندگان دولتی به‌سبب مسئولیت‌شان فراموش کرده باشند که در وهله‌ی اول روانشناس هستند و نحوه‌ی مواجهه و تعاملشان با موضوعات مختلف باید نشانی از دانش روانشناسی داشته باشد. این‌که این دوستان مانند اهالی صنعت و تجارت و اقتصاد و سیاست -که با آموزه‌های علم روانشناسی آشنا نیستند- یک اختلاف را مدیریت می‌کنند، برای همه‌ی ما روانشناسان و مشاوران حیرت‌برانگیز است. روانشناسی علم زندگی است؛ علم بهترزیستن و تعامل بهتر در دنیایی رنگارنگ و پُراختلاف. ما روانشناسان و مشاوران مسئولیم که در هر جایی که قرار داریم در برابر رفتارهای منفی‌ای مانند قلدری، اتهام‌زنی، برچسب‌زنی، بی‌توجهی به قوانین، بی‌احترامی، نادیده‌انگاری بایستیم و مروج رفتارهای مثبت باشیم. اما وقتی خودمان در مقام روانشناس و در برابر چشمان قضاوت‌گر مردمان سرزمین‌مان به این رفتارها مبادرت می‌ورزیم، مصداق ضرب‌المثل معروف «هرچه بگندد نمکش می‌زنند، وای به وقتی که بگندد نمک» می‌شویم!
با توجه به این موضوع، حالا دیگر چندان اهمیتی ندارد که چه انتقادات درستی از مدیریت فعلی سازمان نظام روانشناسی مطرح است یا این‌که اصلاً دلایل و منشأ اختلاف‌های داخلی گاه عجیب بین روانشناسان و مشاوران چیست یا این‌که چرا دولت‌مداران تا این حد علاقه‌مند به مداخله در امور داخلی این سازمان صنفی و به‌طور کلی سازمان‌های صنفی و غیردولتی هستند. آن‌چه بیش از هرچیز باید درباره آن نگران بود و هشدار داد این است که مبادا آن‌روزی بیاید که به بهانه گردش نخبگان مدیریت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به‌دست افرادی بیفتد که چندان اعتقادی به علم روانشناسی ندارند و فقط به آن به‌مثابه ابزار می‌نگرند. که در این‌صورت آن‌چه رُخ می‌دهد حضور نخبگان نیست که خروج نخبگان است. این مهم‌ترین نگرانی امروز ماست.
* مهدی ملک محمد- روانشناس
منبع: خبرگزاری خبرآنلاین
