درمان گرمازدگي
مواردي كه آسيب‌پذيري در برابر گرما را افزايش مي‌دهد عبارتند از: چاقي ، سن ، جنس ، بيماري پوستي ، كاهش فشارخون ، بيماري قلبي ، داروهايي كه مانع تعريق مي‌شوند مانند آنتي‌هيستامين‌ها، مواردي كه فعاليت عضلات يا حرارت بدن را افزايش مي‌دهند، مانند مصرف مواد مخدر ، وجود عفونت، سرطان، سوء تغذيه و نقص ايمني. پس از 40 سالگي شروع تعريق به تاخير مي‌افتد و حجم آن كاهش مي‌يابد و زنان معمولا در شرايط مساوي نسبت به مردان گرماي دروني بيشتري توليد ميكنند. افراد مسن‌تر از گرما بيشتر شكايت دارند. در محيط با دماي بالا 5 بيماري ايجاد مي‌شود كه عبارتند از: گرمازدگي، خستگي ناشي از گرما، گرفتگي عضلاني ناشي از گرما، سنكوب گرمايي و اختلالات پوستي.
گرمازدگي: اين بيماري يكي از فوريت‌هاي پزشكي و تهديد كننده حيات است. اگر دماي مركزي بدن به 41 درجه سانتي‌گراد برسد آثار گرمازدگي بارز مي‌شود و بدون اقدام فوري در20 درصد افراد جوان و 80 درصد افراد مسن منجر به مرگ مي‌شود.
عوارض گرمازدگي شامل نارسايي كليه، كبد، قلب، كاهش فشارخون و... است.
علائم: ممكن است اولين علامت از دست دادن هوشياري باشد ولي معمولا سردرد، سرگيجه، غش، تهوع و استفراغ، گيجي، افزايش تعداد تنفس و تنفس‌هاي ضعيف و سريع، افزايش تعداد ضربان قلب، تب، ضعف، پوست خشك و گرم و افت فشارخون رخ مي‌دهد و در موارد شديد، منگي، شوك و اغماء ديده مي‌شود.
درمان: هدف اصلي كاهش سريع دماي بدن است و به اين منظور كم كردن لباس بيمار و ماساژ شديد تنه و گردن بيمار و رساندن مايع خنك ضروري است و در اطراف بيمار بايد كيسه‌هاي يخ قرارداد و آب ولرم روي بيمار پاشيد و براي تسريع دفع حرارت از كولر يا پنكه استفاده كرد. استفاده از آسپيرين براي تب بيمار ممنوع است.
خستگي ناشي از گرما: در اثر كار شديد و تماس طولاني با گرما اتفاق مي‌افتد.
علائم: تشنگي، ضعف، تهوع و استفراغ، خستگي، سردرد، سرگيجه، افزايش دما تا 38 درجه، افزايش ضربان قلب، پوست مرطوب و حتي سنكوب و گرگرفتگي عضلاني نيز ممكن است رخ دهد.
درمان: انتقال به مكان خنك و تكيه دادن معمولا كافي است.
گرفتگي عضلاني ناشي از گرما: به علت كمبود سديم در اثر تعريق مي‌باشد و خوش خيم است.
علائم: دردهاي عضلاني كه شديد، متناوب و كوتاه مدت (يك تا 3 دقيقه) است.
درمان: انتقال به مكان خنك و استراحت. جايگزيني سديم و آب.
سنكوب گرمايي: از دست دادن ناگهاني هوشياري كه معمولا بعد از فعاليت بدني و كار شديد كه حداقل 2 ساعت طول كشيده باشد ايجاد مي‌شود.
علائم: پوست سرد و مرطوب، نبض ضعيف و افت فشارخون.
درمان: خواباندن بيمار به پشت و بالا نگه داشتن اندام تحتاني، خنك كردن بدن و تجويز مايعات.
دكتر مهرانگيز توتونچي - پزشك عمومي
گرمازدگي: اين بيماري يكي از فوريت‌هاي پزشكي و تهديد كننده حيات است. اگر دماي مركزي بدن به 41 درجه سانتي‌گراد برسد آثار گرمازدگي بارز مي‌شود و بدون اقدام فوري در20 درصد افراد جوان و 80 درصد افراد مسن منجر به مرگ مي‌شود.
عوارض گرمازدگي شامل نارسايي كليه، كبد، قلب، كاهش فشارخون و... است.
علائم: ممكن است اولين علامت از دست دادن هوشياري باشد ولي معمولا سردرد، سرگيجه، غش، تهوع و استفراغ، گيجي، افزايش تعداد تنفس و تنفس‌هاي ضعيف و سريع، افزايش تعداد ضربان قلب، تب، ضعف، پوست خشك و گرم و افت فشارخون رخ مي‌دهد و در موارد شديد، منگي، شوك و اغماء ديده مي‌شود.
درمان: هدف اصلي كاهش سريع دماي بدن است و به اين منظور كم كردن لباس بيمار و ماساژ شديد تنه و گردن بيمار و رساندن مايع خنك ضروري است و در اطراف بيمار بايد كيسه‌هاي يخ قرارداد و آب ولرم روي بيمار پاشيد و براي تسريع دفع حرارت از كولر يا پنكه استفاده كرد. استفاده از آسپيرين براي تب بيمار ممنوع است.
خستگي ناشي از گرما: در اثر كار شديد و تماس طولاني با گرما اتفاق مي‌افتد.
علائم: تشنگي، ضعف، تهوع و استفراغ، خستگي، سردرد، سرگيجه، افزايش دما تا 38 درجه، افزايش ضربان قلب، پوست مرطوب و حتي سنكوب و گرگرفتگي عضلاني نيز ممكن است رخ دهد.
درمان: انتقال به مكان خنك و تكيه دادن معمولا كافي است.
گرفتگي عضلاني ناشي از گرما: به علت كمبود سديم در اثر تعريق مي‌باشد و خوش خيم است.
علائم: دردهاي عضلاني كه شديد، متناوب و كوتاه مدت (يك تا 3 دقيقه) است.
درمان: انتقال به مكان خنك و استراحت. جايگزيني سديم و آب.
سنكوب گرمايي: از دست دادن ناگهاني هوشياري كه معمولا بعد از فعاليت بدني و كار شديد كه حداقل 2 ساعت طول كشيده باشد ايجاد مي‌شود.
علائم: پوست سرد و مرطوب، نبض ضعيف و افت فشارخون.
درمان: خواباندن بيمار به پشت و بالا نگه داشتن اندام تحتاني، خنك كردن بدن و تجويز مايعات.
دكتر مهرانگيز توتونچي - پزشك عمومي
مرجع : روزنامه جام جم
