«خام‌حرکتی» چیست؟

مهناز استکی در گفت‌‌وگو با فارس، با بیان اینکه یکی از اختلالاتی که دیر تشخیص داده می‌شود، اختلالات یادگیری غیرکلامی است، اظهار داشت: کودکانی وجود دارند که معمولا با عنوان خیلی باهوش تلقی می‌شوند. این کودکان نقل مجالس هستند بیشتر با بزرگترها می‌جوشند، خوب صحبت می‌کنند، بزرگترها را جذب می‌کنند و ترجیح آنها برای ارتباط با همسالان خود کمتر است.

این روانشناس کودک با بیان خام حرکتی به عنوان یکی از اختلالات یادگیری گفت: مبتلایان به خام حرکتی مهارت‌های حرکتی کمی دارند، زیاد زمین می‌خورند، از تاب‌بازی می‌ترسند،‌تشخیص حس لامسه آنها ضعیف است، فاصله اجتماعی را رعایت نمی‌کنند و معمولا وقتی وارد خانه کسی می‌شوند به اتاق‌های خانه سرک می‌کشند و محدوده‌ها و هنجارها را رعایت نمی‌کنند.

وی افزود: خام‌حرکتی معمولا از سه سالگی مشاهده می‌شود اما نمود این اختلال در 10 تا 14 سالگی کاملا مشخص است.

* کودکانی که زود زبان باز می‌کنند

این روانشناس کودک با اشاره به اینکه مبتلایان به خام‌حرکتی زود زبان باز می‌کنند و روان صحبت می‌کنند،‌گفت: مبتلایان به خام‌حرکتی معمولا مهارت کلامی بالایی دارند آنها زود زبان باز می‌کنند اما این به معنای آن نیست که همه کودکانی که سخن گفتن را زود آغاز می‌کنند به این اختلال مبتلا هستند .همچنین مبتلایان در حال ضربه زدن به توپ زمین می‌خورند زیرا مهارت حرکتی ندارند. همچنین آنها نمی‌توانند بند کفش خود را ببندند.آنها سعی می‌کنند ظرف مهارت‌های حرکتی خود را با کلام پوشش دهند و برای بهبود اوضاع مدام صحبت  می‌کنند. هر چند ممکن است دست خط خوبی داشته باشند اما کارهای عملی را کند انجام می‌دهند.

* مبتلایان آسیب در نیمکره مغز دارند

استکی گفت: مبتلایان به خام حرکتی آسیب‌هایی در نیمکره راست مغز نشان می‌دهند. این کودکان برای ثابت نگه داشتن وضعیت خود به بزرگترها تکیه می‌کنند واین به خاطر خام حرکتی آنها است.و همجنین مبتلایان نقاشی خود را با صدای بلند توضیح می‌دهند. مثلا می‌گویند حالا یک دایره می‌کشم درون این دایره دو دایره دیگر و ...

وی ادامه داد: گم کردن مسیرهای کوتاه که نشات گرفته از ضعف مهارت‌های حرکتی مبتلایان است، یکی از ضعف‌های آنان تلقی می‌شود. آنها معمولا برای پیدا کردن مسیر نشان کلامی می‌گذارند مثلا می‌گویند 5 قدم می روم بعد از اینکه خانه آبی را دیدم به سمت راست می‌پیچم و در واقع با یادآوری کلامی از موقعیت خود آگاه می‌شوند.

* مبتلایان به خام حرکتی غذا را روی زمین می‌خورند.

وی ترس از ارتفاع را یکی از دلایل مبتلایان به خام حرکتی برای صرف غذا روی زمین دانست و ادامه داد: این کودکان از ارتفاع می‌ترسند و ترجیح می‌دهند از آن پرهیز کنند. زیرا ادراک غذایی مربوط به نیمکره راست مغز است و این کودکان در این نیمکره دچار آسیب‌هایی هستند.

* کودکانی که گستاخ و خودخواه تلقی می‌شوند

استکی با بیان اینکه مبتلایان به خام حرکتی در بزرگسالی افرادی بی‌ادب، گستاخ تلقی می‌شوند اظهار داشت: این کودکان چنانچه درمان نشوند در بزرگسالی بسیار عصبانی می‌شوند و چنین به نظر می‌رسد که صورت آنها ماسکه است. انزوای اجتماعی و اعتیاد به یارانه جزو پیامدهای مبتلایان به خام‌حرکتی است که درمان نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: تشخیص اختلال بسیار موثر است و در درمان نیز سعی می‌کنیم ابتدا به مناطق آسیب ندیده استفاده کنیم تا انگیزه فرد مبتلا بیشتر شود. طبق هرم یادگیری اول از طریق احساسات وارد می‌شویم و بعد حرکت، ترکیب حس و حرکت و در نهایت در تصور بدنی فرد کار می‌کنیم. والدین بداند حرکت پایه یادگیری است و تا حرکت را اصلاح نکنیم چیزی نمی‌توان بنا کرد.